Ik zou eigenlijk dit jaar niet naar Turkije op vakantie gaan……..

Ik had eigenlijk dit jaar besloten om niet te gaan naar Turkije. Als ik niet naar Turkije ga dan word ik gek omdat ik 1 keer per jaar mijn accu oplaad door de Turkse energie en liefde. De liefde van de mensen die daar wonen van bekenden en onbekenden. Dat je bijvoorbeeld opeens een gedicht krijgt speciaal voor jou gemaakt door de buurvrouw van mijn moeder. Zomaar opeens. In Nederland krijg ik Sinterklaas gedichten maar dit is dan afgesproken. Ik heb het over spontane giften die je doen verbazen. De reden dat ik niet wilde gaan zijn de aanslagen in Istanbul, Ankara, de coup en omdat VS meerdere malen een waarschuwing gaf voor de Turkse kustplaatsen. Turkije heeft het afgelopen jaar te maken gehad met de aanslagen door PKK, IS en TAK. Ook al zijn de kustplaatsten op behoorlijke afstand van waar ik mij bevond, ik was bang om te gaan. En de mislukte coup zorgde uiteraard voor nog meer angst. Is Turkije wel bestand tegen zo’n politiek onrust? Zou er niet nog zo’n dergelijk militair ingrijpen plaastvinden want dan mag men het land ook niet uit. Mensen waren op verschillende plekken in Turkije aan het hamsteren toen ze hoorden dat de vliegvelden en belangrijke bruggen gesloten werden. Mijn vrienden hebben de straaljagers gezien vanaf hun huiskamer en lagen op de grond te bellen met vrienden en familie. Meteen las je in de Nederlandse media dat Erdogan dit gepland zou moeten hebben. Vervolgens was alles negatief. Ieder bericht uit Turkije was angstaanjagend en negatief.

Ik had besloten om naar Frankrijk te gaan want daar was het wel zo veilig. Of misschien wel een sta caravan in Bakkum waar heel Amsterdam vertoeft. De keerpunt kwam: ik werd door verschillende mensen gebeld die via Corendon hadden geboekt naar Cesme en Bodrum. Echter, zij twijfelden om te gaan en vroegen of ik kon helpen met een beslissing. Ik vertelde natuurlijk niet dat ik zelf heel bang was om te gaan. Ik besloot om te bellen met de heer Atilay Uslu, de eigenaar van Corendon. Wat zou hij adviseren? De telefoon van Atilay Uslu stond uit en dit kon maar 1 ding betekenen: hij is in de lucht, maar waar naar toe? Ik belde de marketing directeur van Corendon, de heer Martin de Boer, hij vertelde mij dat Atilay onderweg was met zijn gezin naar Turkije. Aha, nu kon ik aan alle mensen vertellen dat ze konden gaan, want de heer Uslu zal toch niet zomaar zijn gezin meenemen als het onveilig zou zijn in Turkije?

Maar is het wel zo onveilig? Ik vroeg aan Corendon of ze mij wilden sturen voor een reisverslag om te kijken hoe het gaat met de toerisme en de veiligheid. In Turkije vinden mijn Turkse vrienden mij paranoide en vertellen dat de stranden in Alanya leeg zijn. "Yesim denk je nou echt dat er hier aanslagen zullen zijn? Op een leeg strand? Als ik jou was zou ik, na ‘Parijs’ en ‘Brussel’, mij zorgen maken in Amsterdam”. De reis begon eerst naar Alanya, de tweede internationale stad in Turkije waar iedere zomer heel veel Nederlanders komen. Deze streek doet mij aan Bali denken, als je van Bali houdt hou je ook van deze kust. Vervolgens naar Bodrum, het Ibiza van Turkije. Ook hier komen iedere zomer veel Nederlanders, o.a. om te zeilen en vis te eten in de mooiste baaien van Turkije. In deze streek geldt ‘leven als God in Turkije’. Overal zie je witte huizen waar in menig restaurants Griekse muziek wordt gedraaid. Twee plekken, twee zeeën, twee verschillende culturen: de Middellandse zee cultuur en de Egeïsche zee cultuur.

We vlogen naar Antalya, Alanya heeft ook een vliegveld maar alle vluchten waren vol. Vol?? Er gingen toch weinig toeristen naar Alanya? Aangekomen in Antalya kom ik het land binnen met alleen mijn Nederlandse paspoort. Stel je eens voor dat ik aangehouden zou kunnen worden in Turkije en ik heb alleen mijn Turkse paspoort op zak. Wat dan? Of was ik echt paranoia? Tjs dit soort berichten las ik in Nederland en was daardoor ook bang. Met mijn reisverslag wist ik dat ik de antwoorden had voor mijn angsten. Alles ging goed. We waren met ons handbaggage gevlogen, zodat we meteen door konden naar ons transfer. De reden? Angst voor een aanslag op het vliegveld. Rennend met onze hanndbaggage op het vliegveld in Antalya. Ik vond mezelf ook wel gek uitzien op afstand maar dit doet dus angst met je. Achteraf kan ik alleenmaar lachen hoe gek ik eruit hebben moeten gezien op afstand. Uiteindelijk was er gelukkig niets aan de hand, wel was het er enorm rustig. De weg van Antalya naar Alanya, de weg die mij aan Bali doet denken ken ik als geen ander. Ik ga sinds mijn 5^de naar Antalya en Alanya. Ik schrok omdat vele hotels dicht waren en de weg daardoor onheilspellend donker. Als je uit de vliegtuig stapt ruik je meteen de warme tropische geur gecombineerd met de jasmijn bloem. Je krijgt meteen een warme föhn op je huid door de hitte. De verschillende internationale touroperators zorgde voor levendigheid en dynamiek langs de kust van Antalya en Alanya. Ik kreeg kriebels in mijn buik altijd wanneer ik uit de vliegtuig stapte maakte niet uit hoe laat het is was, al was het middernacht. Echter, ik kreeg buikpijn van de leegte en de stilte langs de kust. Wat is hier gebeurd?

Er was in Alanya enkele tientallen jaren geleden een boer met veel bananenplantages. In die tijd was Alanya nog maar een klein dorpje, dat 1 hotel telde en waar alleen maar met paard-en-wagen werd gereden, er was nog geen auto te bekennen. Deze boer had veel zonen en dochters. Op zijn sterfbed vertelde hij aan zijn kinderen wat zij kregen. De grond op de plekken waar de bananen het beste konden groeien, namelijk op de berghellingen, ging naar zijn zonen. De dochters kregen de slechtste plekken die de boer in zijn bezit had: onvruchtbare grond direct aan zee. Iedereen kan raden wat er is gebeurd sinds 1980. Een enorme toeristen invasie heeft ervoor gezorgd dat Alanya een internationale kustplaats is geworden, waar 69 nationaliteiten. Ruim 17.000 ‘buitenlanders’ hebben daar een huis en wonen er semi-permanent. De zonen zijn nog steeds bananenboer, de dochters? Die behoren tot de rijkste mensen van de regio.

Voor het verhaal over het huidige toerisme ga ik op bezoek naar een "all –inclusive hotel en een apart hotel. In Turkije heb je een apart hotel concept: je huurt een appartement waar je zelf kunt koken. Als eerste ga ik naar het prachtige ‘Club Paradiso’ in Alanya waar veel Nederlanders zitten. We worden heel vriendelijk ontvangen en meegenomen naar de swimming pool, waar veel Nederlanders met een lekker drankje aan het zwembad liggen te genieten. Zo sprak ik met Monique Hamer, Shirley van Rossum en Liesbeth Augustin. Ik vraag of ze hebben getwijfeld om naar Turkije te gaan. Hun antwoord "natuurlijk niet, want je bent toch nergens veilig?”. Voor hen was de grootste voordeel van de weinige toeristen, dat zij nu voor het eerst in jaren hun ligbed aan het zwembad niet meer hoeft te reserveren. Voorheen moest je om 07:30 uur je handdoek leggen en nu kunnen ze rustig uitslapen, ontbijten en om 10:00 uur ’s ochtends bij het zwembad aankomen. Ze merken wel dat het deze zomer veel rustiger is in het centrum van Alanya en dat zij zich zorgen maken om de families van de werknemers in deze branche. Wat men in de winter kan besteden hangt af van wat men in de zomer kan verdienen.

Het leuke ‘Apart Hotel Horizon’ heeft normaliter vele Nederlanders op bezoek. Waar het in vorige jaren altijd bomvol was in het hotel en aan het zwembad, zijn er dit jaar in de hele maand augustus maar 2 kamers geboekt door Nederlanders. R vertelt hoe leuk het is om een apart hotel te boeken: Je hebt zelf de vrijheid om overal te eten en met Turken in contact te komen. Eigenlijk kun je een apart hotel goed vergelijken met het kamperen waar Nederlanders dol op zijn.” De stranden van Alanya zijn dit jaar inderdaad rustig. Het mooie, vlakbij het strand gelegen ‘Apart hotel Cleopatra South’ is ieder jaar een hele populaire plek voor Nederlandse jongeren. De eigenaresse Keriman Akay vraagt zich af waar de jongeren dit jaar zijn. Ze zegt dat ze zo gelukkig wordt van jongeren, "want het apart hotel wordt dan zo levendig!” Ik vraag haar hoe veilig het hier is. Ze beantwoordt met een glimlach ‘ik laat niemand toe van buiten’. Alle hoteleigenaars krijgen van de gemeente les in veiligheid. Keriman vertelt dat er veel politie in burger, ja zelfs in zwembroek rondloopt op het strand. Alles om de veiligheid zo goed mogelijk te garanderen voor toeristen en voor Turken. De familie Visscher uit Dalfsen vind ik zo stoer. Ik ben zeker jaloers op hun nuchterheid en eigenlijk van alle Nederlanders die ik spreek. Zij vinden dat de "all in” concept de lokale ondernemers kapot maakt. Vader en dochter gaan morgen een fietstocht maken door de omgeving omdat ze sporten en bewegen belangrijk vinden. De moeder werkt in de horeca en daarom vindt ze het des te belangrijker om lokale ondernemers te steunen.

Ik praat ook veel met Turken: of zij zich zorgen maken en hoe zij het nu vinden in Turkije. Het succesvolle ondernemers echtpaar Vural zit in textiel en kopen veel in in Parijs en Milaan. Sinem en Cem Vural zien eruit als de Beckams van Turkije. Allebei zien ze er super goed uit en ze zijn self made. Ze zijn trots op hun president, omdat hij nu als verbinder optreed en zijn best doet voor een veiliger Turkije. Het einde van mijn bezoek in Alanya is in zicht. Ik neem afscheid van de prachtige palmbomen en de tropische warmte. Op de billboards staan prachtige reclames met wereldberoemde artiesten en dj’s op de muziekfestivals, die hier in de winter plaatsvinden.

We maken een road trip van Alanya naar de andere kant van Turkije, Bodrum. Een reis van circa 9-10 uur met kinderen. En wat is het leuk en afwisselend! Als we naar Frankrijk of Oostenrijk rijden verveel ik me altijd. Na vier uur rijden ben ik er klaar mee. Nu is dat gelukkig heel anders. Onderweg zien we een kameel die vervoerd wordt in de achterbak van een vrachtwagen en de kinderen lachen zich rot. De weg door het Turkse landschap is divers en daardoor telkens verrassend. Onze lunch eten we langs de weg: heerlijke gözleme (hartige pannenkoek met kaas en verse peterselie) en ayran (karnemelk). De Egeïsche zee heeft mede door de vele kunstenaars, artiesten en schrijvers een totaal andere sfeer en cultuur. We gaan naar het prachtige Yalikavak, waar ik als kind ook al vaak kwam. Yalikavak is een mooie mix tussen Saint-Tropez en Ibiza. Je kunt vanaf Yalikavak ook makkelijk naar Kos in Griekenland reizen. Mijn vader was dol op rijden en zo hebben we als familie vroeger al veel gezien van Turkije. Het voelt goed om hier te zijn. Vergeleken met Alanya is het weer iets milder en wat minder heet. Het valt me op dat ik duidelijk meer Nederlanders zie in deze regio dan in Alanya. Hoe kan dat? Ik ga naar het luxueuze ‘Grand Park Bodrum’ in Turgutreis, met een prachtig uitzicht over de zee en verschillende eilandjes. Tot mijn verbazing is het hier enorm druk. De General Manager vertelt hoe belangrijk een blauwe vlag is omdat dit staat voor een schone zee. In dit heerlijke hotel tref je naast meerdere gezellige swimming pools ook een silent pool voor wanneer je rust wilt. De GM maakt zich gelukkig geen zorgen over het toerisme, en zijn hotel blijkt ook heel vol te zitten met zowel toeristen. De familie ten Cate uit Arnhem vertelt dat ze zich "niet laat leiden door angst”. Ze hebben wel besloten om met hun reis Istanbul Airport te vermijden en te kiezen voor een rechtstreekse vlucht. En inderdaad is er hier alles heerlijk: ze genieten van de rust en zon, en er is niets aan de hand. Even verderop vertellen vader Mark en zoon Leo uit Schiedam dat ze wel 30 keer in Turkije zijn geweest omdat hier zo fijn is. "En aanslagen kunnen overal gebeuren”. Ik vind de reacties van de Nederlanders wel getuigen van moed. De volgende Nederlanders treffen we in ‘Apart hotel Paloma” in het nabij gelegen Gumbet. Wat een prachtige plek: dit hotel lijkt wel een soort Melrose Place uit de gelijknamige serie. Linsey Zwanink, Marissa Zonneveld en Aynur Keserci delen hun ervaringen. Aynur heeft wel even getwijfeld maar de twee vriendinnen Linsey en Marissa totaal niet. "We waren hier 6 weken geleden nog!” Ze vertellen hoe leuk Turkije is en vooral hoe dol ze zijn op de ‘barlar sokagis, oftwel de ‘Bar Street’ vol met gezellige cafés, restaurants en bars.

Het prachtige ‘Delta Beach Resort’ in Yalikavak doet - met z’n geïmporteerde witte zand uit Dubai - denken aan Cancun in Mexico. De eigenaar is een internationale ondernemer, hij verwacht dat de media anders over Turkije zal schrijven en over "hoe hypocriet alles is”. "In Nice is er onlangs een aanslag geweest met vele doden maar toch gaan Nederlanders massaal naar de Franse kust. Wanneer er in Istanbul of Ankara een aanslag wordt gepleegd komen de Nederlanders niet”. Hij heeft wel een goed punt. Dat is eigenlijk toch ook raar? Dit doet mij denken aan mijn vrienden en kennissen, die ondanks de verschillende aanslagen in Frankrijk toch naar Zuid-Frankrijk gaan. De Turkse ondernemer zegt dat hij binnenkort naar België moet, maar dat dat hem angst inboezemt. In dit prachtige vijfsterrenhotel hotel zijn er dit jaar helaas maar een paar buitenlandse toeristen. Er zwemmen prachtige vissen in de azuurblauwe zee. De GM en zijn team loopt zelf de hele dag rond zodat alles perfect ging, gaat en blijft gaan.

In Yalikavak spreek ik met familie Babacan, beiden zijn ondernemer in Istanbul. Ilayda Babacan heeft een kunstgalleriein Istanbul en Efe Babacan is een bekende huwelijksfotograaf. Ze kiezen om het nieuws in Turkije niet meer te volgen omdat ze anders verdrietig worden. Niemand weet wat er gaat gebeuren in Turkije, er wordt op hoog niveau gespeeld. Wat is er nou wel en niet waar van alle verhalen die je hoort? Ze gaan regelmatig op vakantie in Griekenland vanaf Bodrum ben je zo in Griekenland. Ze vinden de service beter en de mensen veel liever. Ze zeggen dat ze een Griekse ziel hebben en ze worden sentimenteel van het horen van Griekse muziek . Tulay Demir Oktay, columniste van de populaire Turkse krant Hürriyet zegt dat "ze enorm blij is dat democratie heeft gewonnen”. Ze stond er letterlijk midden in toen er een coup was. Ze is de oprichter van de Turkish Business Lobby Association en streeft naar positieve projecten van en naar Turkije.

Na alle gesprekken en ervaringen merk ik dat mijn angst is verdwenen. Ik zie dat het enorm veilig is, dat daar in Turkije hard aan wordt gewerkt en ik merk dat er in het dagelijkse leven in de mooie hotels en op straat niks te merken is van de ontwikkelingen van de afgelopen tijd. Wat hebben in Nederland de berichten over Turkije en Erdogan eigenlijk een negatieve invloed op mij en vele anderen gehad. De Turken doen hun uiterste best om de toeristen naar hun zin te maken. Ze doen alles voor de veiligheid en geven een top service. De Turkse toerisme heeft deze zomer duidelijk een deuk gekregen en dit was op vele momenten merkbaar en voelbaar. De Turken zijn daarnaast gelukkig ook een sterk volk, dat hard werkt aan een betere toekomst. Waar Zaventem na de aanslagen zo’n twee weken plat ging, was Istanbul Airport gewoon de dag na de aanslagen weer gewoon voor alle reizigers. Dit kenmerkt ook de Turkse cultuur: gewoon doorgaan en hoopvol blijven. Ik merk ook dat er verschillend wordt gereageerd op de situatie in Turkije. Er zijn mensen die aan mij verteld hebben dat ze naar Canada willen verhuizen. Ik spreek met links georienteerde artiesten die dit graag willen, daarnaast vragen ondernemers aan mij of ze hun geld op een bank in Europa kunnen gaan stallen maar er zijn ook mensen die totaal niet bezorgd of bang zijn voor de toekomst van Turkije. Ach, het enige wat er ontbreekt in Turkije is dat er nog aliens gaan komen. Wij kunnen alles aan we hebben al zoveel meegemaakt.

Ik heb als angsthaas veel bewondering gekregen voor de Nederlanders, die wel heerlijk op vakantie zijn en zich niet lieten afschrikken door de te negatieve berichtgeving. De zon is gratis en de service is top zeiden ze. En zo is het. Terug in Nederland mis ik de geur van de verse jasmijn bloem en de aanblik van de vele palmbomen. Terreur is een wereldprobleem en niet alleen die van Turkije, zo vertelden de vele toeristen en de Turken die ik sprak. ‘Vol hoop’ op zijn Turks met een Nederlands dapperheid hoop ik dat - net als in de afgelopen jaren - velen weer komen genieten van de schoonheid van Turkije. Om dat er veel te genieten is, omdat de toeristen en Turken dit verdienen en omdat ik het nu zelf heb gezien en gevoeld. Nog een jaar zo’n dreun in de toerisme zou Turkije niet aan kunnen. Ik heb namelijk ook gezien dat er zoveel mensen werkeloos zijn doordat het te rustig is. Al die mensen die in de toerisme werken hebben ook gezinnen waar ze voor moeten zorgen. Die krijgen geen WW uitkering zoals in Nederland. De politieke onrust zal niet snel veranderen maar wat ik wel hoop dat de mensen in Nederland weten dat ik me heel goed en fijn hebben gevoeld dat de mensen aan de kust alles doen zodat de Nederlanders weer komen. Ik zelf heb ook een ander kant gezien van Turkije. De Turken willen alles doen voor democratie en ze zien nu voor het eerst eenheid van drie partijen. De Turkse vlaggen en die van Erdogan en Ataturk wuiven mij gedag en ik zeg tot ziens. Hou je sterk en rustig Turkije, ik wil volgend jaar met mijn Nederlandse vrienden komen. Ik wil hen meenemen om verschillende plekken en de verschillende culturen te laten. De diversiteit van Turkije is zo groot en wellicht is dit wel de uitdaging. Zonder wrijving geen glans.