Escape room ultieme vorm van vrijetijdsbesteding
Eerder gepubliceerd als gastopiniestuk
in BN/DeStem op woensdag 18 oktober 2017
Geen activiteit voldoet zo perfect aan onze vrijetijdswensen als een escape room. Sociaal, uitdagend, motiverend en ontspannend: geen wonder dat we niets liever meer willen.
Escape rooms schieten als paddenstoelen uit de grond. In 2013 opende de eerste zijn
deuren in Nederland en tegenwoordig zijn er volgens escaperoomsnederland.nl al
meer dan 600 kamers te vinden. Brabant kan met 72 locaties, die veelal meerdere
losse escape rooms hebben, met recht dé escape provincie van Nederland genoemd
worden. Maar waar komt die groei en bijbehorende populariteit eigenlijk vandaan?
Waarom spelen we zo graag escape rooms?
Een verklaring voor het succes van escape rooms is te vinden
wanneer je nader kijkt naar wat mensen motiveert in hun vrijetijdsgedrag. De
wetenschappers Ragheb & Beard (1983) ontwikkelden een leisure
motivatieschaal die verklaart waarom we doen wat we doen in onze vrijetijd. Het
unieke van escape rooms is dat alle genoemde motieven eenvoudig te koppelen
zijn aan redenen waarom mensen ze spelen. Het eerste motief voor
vrijetijdsgedrag is sociaal en gericht op contact met anderen. Escape rooms
zijn de ideale activiteit om met mensen samen (vrienden, familie, collega’s,
teamgenoten) te ondernemen.
|
"Escape rooms zijn de
ideale activiteit om met mensen samen (vrienden, familie, collega’s,
teamgenoten) te ondernemen.” Simon de Wijs |
Het tweede motief heet stimulusvermijding en is gericht op ontspanning en plezier. Zaken die ook in escape rooms volop aan bod komen bijvoorbeeld via thematisering, verrassingsaspecten, storytelling en spelelementen. De derde reden waarom mensen vrijetijdsgedrag vertonen kent een prestatiemotivatie. Het feit dat je binnen bepaalde tijd moet ontsnappen uit de escape rooms past goed bij deze motivatie. Of denk aan het neerzetten van de prestatie van de snelste tijd. Het laatste motief is intellectueel van aard en gericht op persoonlijke ontwikkeling. Escape room spelers ontdekken graag nieuwe spellen en leggen de lat bij elke volgende kamer hoger. Men speelt om behendiger te worden in het spel.
|
"Escape room spelers
ontdekken graag nieuwe spellen en leggen de lat bij elke volgende kamer hoger.
Men speelt om behendiger te worden in het spel.” Simon de Wijs |
Escape rooms nemen met de beantwoording aan zoveel motieven
voor vrijetijdsgedrag een unieke positie in als activiteit. Het klinkt bijna als
de optimale vrijetijdsbesteding. Iets wat ook wel te verklaren is als we de
psycholoog Csikszentmihalyi (1990) volgen. Als hij doelt op de optimale
vrijetijdsbeleving dan gebruikt hij de term flow. Een flow-ervaring kent een juiste
balans tussen vaardigheden van en uitdagingen voor deelnemers. Het mag niet te
gemakkelijk zijn want dan is het saai, maar kan zeker ook niet onmogelijk zijn
want dat levert stress en frustratie. De perfecte spanningsboog lijkt voor
velen aanwezig bij het spelen van escape rooms. Mensen hebben niet alleen vaardigheden
nodig, maar staan tevens voor een uitdaging. De tijdslimiet van rond de 60
minuten sluit daar goed bij aan. De kenmerken die aan een flow-ervaring worden
toegekend zijn te herkennen bij het spelen van escape rooms. Men gaat volledig
op in de activiteit en vergeet (ook al is het tijdsaspect zo belangrijk) de tijd
volledig. Er is sprake van een sterke focus en betrokkenheid bij de activiteit.
Escape rooms spelen daarnaast in op prikkeling van liefst meerdere zintuigen.
En spelers hebben, zeker bij succesjes, het gevoel de hele wereld aan te
kunnen.
|
"Escape rooms spelen daarnaast in op
prikkeling van liefst meerdere zintuigen. En spelers hebben, zeker bij
succesjes, het gevoel de hele wereld aan te kunnen.” Simon de Wijs |
De beste escape rooms kunnen de spanningsboog tussen vaardigheden en
uitdagingen bespelen en zijn meesters in het creëren van de situatie van flow.
