Vakantie splijt arm en rijk Nederland

Dit jaar gaan minder Nederlanders niet op vakantie dan vorig jaar. Van alle Nederlanders gaat dit jaar 22% niet op vakanties, dat waren er vorig jaar nog 26%. Het aantal niet-vakantiegangers is daarmee weer terug rond het niveau van de jaren 2010-2012. De verschillen tussen de verschillende inkomensgroepen zijn evenwel aanzienlijk. Dat blijkt uit onderzoek van het NIBUD onder een kleine twaalfhonderd Nederlanders.

Van de Nederlanders met een bovenmodaal inkomen gaat slechts 8% niet op vakantie, bij een modaal inkomen is dat gestegen naar 20% maar bij mensen met een beneden modaal inkomen gaat 32% dit jaar niet op vakantie. Mensen met een beneden modaal inkomen geven ook significant minder geld uit aan de vakantie, meer dan de helft minder dan die met een boven-modaal inkomen.

Tabel 1: Aantal keren op vakantie naar inkomen

Bron: NIBUD, N = 1.187

Alleenstaanden gaan minder op vakantie

Opvallend is de grote groep alleenstaanden (43%) die zegt niet op vakantie te gaan. Ook mensen werklozen (44%) gaan stukken minder met vakantie. Ook bij ouderen (55-65 jaar) is de vakantiedeelname geringer (31% gaat niet) dan het gemiddelde. In alle inkomensgroepen signaleert het NIBUD in 2016 wel een toegenomen vakantievoornemen.

Financiën en gezondheid belangrijkste redenen op niet op vakantie te gaan

Redenen om niet op vakantie te gaan zijn de kosten (35%), andere uitgaven (24%), gezondheidsomstandigheden (10%) of sparen (9%). Zes procent houdt eenvoudigweg niet van vakantie. Mensen met een beneden modaal inkomen geven de kosten (42%) vaker aan als reden om niet op vakantie te gaan. Bij hen spelen ook gezondheidsproblemen (14%) een grotere rol.

Tabel 2: Redenen om niet op vakantie te gaan

Bron: NIBUD, N = 256

Nog veel vakanties niet geboekt

Er hangen nog heel wat vakanties boven de markt. Ruim dertig procent van de mensen die aangeven deze zomer op vakantie te gaan, hebben nog niet geboekt. Het aantal laatboekers is het grootst onder de 55 tot 65 jarigen, van hen heeft 44% nog niet geboekt. Jongeren (15-25 jaar en 25-35 jaar) hebben het vaakst al geboekt (80%). De duurdere vakanties worden over het algemeen langer van te voren geboekt.

Geen spijt van uitgaven

Maar weinig Nederlanders (14%) hebben spijt van het geld dat is uitgegeven aan de vakantie (het boeken van de aanstaande vakantie). Daarbij hebben mannen vaker spijt dan vrouwen, evenals mensen met een beneden modaal inkomen. Opvallend is verder dat hoe ouder men is, hoe minder spijt men heeft van de uitgaven aan de geboekte vakantie. Hier lijkt vakantie-ervaring het nemen van de juiste keuzes positief te beïnvloeden.

Zzp-ers hebben gewoon vakantiegedrag

Nu veel Nederlanders hun dienstverband hebben ingeruild voor een zzp-schap is het interessant om te kijken of ook ze qua vakantieplannen anders in het leven staan. Dat blijkt mee te vallen. Zzp’ers gaan niet vaker of minder vaak op vakantie dan andere Nederlanders. Wel hebben zij vaker nog niet geboekt op het moment van de afname van de vragenlijst, 43% heeft nog niet geboekt tegen 28% van de andere Nederlanders. Meer dan de helft van de zzp’ers spaart niet voor vakantie, omdat zij voldoende geld hebben of tegen die tijd kijken of er genoeg geld beschikbaar is.

Figuur 1: Vakantiefrequentie naar dienstverband

Bron: NIBUD

Armen gaan goedkoop op vakantie

Gemiddeld gaan we 15 dagen op vakantie. Hoe hoger het inkomen, hoe langer men op vakantie gaat. De uitgaven tijdens de vakantie zijn gemiddeld € 2.483,- per huishouden, de mediaan ligt op € 2.000,-. Dit betekent dat de helft van de respondenten minder dan € 2.000,- uitgeeft aan vakantie en de andere helft meer dan €2.000,-. Let wel, dit is per huishouden.

Het onderzoek

De dataverzameling is uitgevoerd door Survey Sampling International. De vragenlijst is ingevuld door 1.190 panelleden. De panelleden vormen een representatieve weergave van de beroepsbevolking van 18 tot 65 jaar. Het veldwerk is verricht in de laatste week van mei en de eerste week van juni, nadat de meeste mensen hun vakantiegeld hadden ontvangen.