Het Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2016 in 50 trends

Vandaag verschijnt het nieuwe Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd. Dit rapport wordt jaarlijks samengesteld door CBS, NBTC Holland Marketing, CELTH en NRIT Media. In dit prettig leesbare rapport geven wij een actueel inzicht in de belangrijkste trends en ontwikkelingen op het gebied van toerisme, recreatie en vrije tijd. Het rapport presenteert naast een actueel (statistisch) overzicht in vraag en aanbod een toegespitst inzicht in voor de vrijetijdssector relevantie trends, innovaties en ontwikkelingsrichtingen. Hier bieden we u in 50 trends de super compacte samenvatting van het rapport. Het complete rapport is eenvoudig te bestellen via de store. 

Internationaal toerisme

1. Voor het internationale toerisme was 2015 het zesde opeenvolgende jaar met een sterke groei. Het aantal inkomende toeristen groeide volgens de UNWTO wereldwijd met 52 miljoen (4,6 procent), naar een recordaantal van 1.186 miljoen inkomende toeristen.
2. De belangrijkste toerisme genererende landen waren in 2015: China, de Verenigde Staten, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Net als in voorgaande jaren zijn de bestedingen van uitgaande Chinese toeristen in 2015 met dubbele cijfers gestegen: 24,5 procent.
3. Nederland behoort tot de groep landen binnen Europa waarvan de inwoners het meest op vakantie gaan: een toeristische participatiegraad van 82,2 procent.
4. Het aantal overnachtingen door binnenlandse en buitenlandse toeristen in geregistreerde logiesaccommodaties groeide in Europa in 2015 met 3,5 procent naar 2,8 miljard overnachtingen. Het inkomende toerisme droeg meer bij aan deze groei dan het binnenlands toerisme: respectievelijk 3,7 en 3,4 procent.

Vrije tijd van Nederlanders

1. In 2015 hebben Nederlanders samen bijna 3,5 miljard vrijetijdsactiviteiten ondernomen. Vooral buitenrecreatie komt veel voor: 854 miljoen keer in 2015. Daarvan betrof het 441 miljoen keer een wandeling voor het plezier.
2. In oktober, maart en april ondernemen Nederlanders gemiddeld de meeste uithuizige vrijetijdsactiviteiten.
3. De eigen gemeente is populair voor het ondernemen van vrijetijdsactiviteiten buitenshuis, de helft van alle 3,5 miljard vrijetijdsactiviteiten vindt plaats in de woongemeente. Mede als gevolg hiervan zijn de meest inwonerrijke provincies ook de provincies waarin de meeste uithuizige vrijetijdsactiviteiten worden ondernomen. De meeste activiteiten vonden in 2015 plaats in Zuid-Holland, gevolgd door Noord-Holland en Noord-Brabant.

Vakanties van Nederlanders

1. Het totale aantal vakanties van Nederlanders in 2015 bedroeg 35,1 miljoen. Iets minder dan de helft daarvan had een binnenlandse bestemming: 17,0 miljoen. Deze vakanties werden vooral gevierd in de zomer: 10,4 miljoen vakanties.
2. Gelderland is de populairste provincie voor vakanties in Nederland. In 2015 brachten Nederlanders ruim 2,9 miljoen vakanties door in deze provincie. Noord-Holland is vooral populair voor korte vakanties; een vijfde van de korte vakanties in deze provincie heeft Amsterdam als bestemming.
3. In 2015 reisden Nederlanders voor in totaal 18,1 miljoen vakanties naar het buitenland. Het buitenland is vooral populair voor lange vakanties: 14,4 miljoen buitenlandse vakanties duurden ten minste vier overnachtingen.
4. Frankrijk was in 2015 weer de populairste bestemming voor lange buitenlandse vakanties van Nederlanders. Nederlanders brachten hier bijna 2,2 miljoen lange vakanties door. Wat betreft het aantal overnachtingen staat Frankrijk aan kop, met 31,3 miljoen overnachtingen.
5. In 2015 hebben Nederlanders in totaal 15,9 miljard euro besteed aan vakanties. Dat komt neer op ongeveer 53 euro per persoon per dag. Het meeste geld, 13 miljard, wordt besteed aan buitenlandse vakanties. Bijna 90 procent van het totale vakantiebudget had in 2015 betrekking op lange vakanties.

Inkomend toerisme

1. In 2015 hebben meer dan 15 miljoen buitenlandse meerdaagse toeristen Nederland bezocht; bijna 1,1 miljoen meer dan in 2014 (+8 procent). Zij boekten samen 37,3 miljoen overnachtingen; 2,9 miljoen meer dan een jaar eerder (+8 procent). Daarmee was 2015 het zesde opeenvolgende jaar met een sterke groei van het inkomende toerisme in Nederland.
2. De meeste toeristen kwamen in 2015 uit Duitsland (4,3 miljoen), het Verenigd Koninkrijk en België (beide 2,0 miljoen). Uit elk van deze landen kwamen in 2015 aanzienlijk meer toeristen naar Nederland dan in 2014.
3. Amsterdam is met 6,8 miljoen buitenlandse hotelgasten in 2015 de grote trekpleister in Nederland. Mede door de populariteit van Amsterdam is Noord-Holland de provincie met de meeste buitenlandse meerdaagse toeristen: 7,7 miljoen in 2015.
4. Circa acht op de tien meerdaagse gasten uit Duitsland en België komen met de auto naar Nederland. Vanuit alle overige landen is het vliegtuig het meest gebruikte vervoermiddel om naar Nederland te komen.
5. Stadswandelingen zijn de populairste en belangrijkste activiteit voor buitenlandse toeristen in Nederland. In 2014 ondernam 54 procent van de buitenlandse toeristen een stadswandeling; 15 procent vond dit de belangrijkste ondernomen activiteit in ons land. Ook veel toeristen bezoeken een bar of café: 45 procent in 2014. Twee op de vijf inkomende toeristen gingen wandelen, funshoppen of naar een restaurant, eetcafé of brasserie.
6. In 2015 hebben buitenlandse toeristen gezamenlijk 10,9 miljard euro besteed aan hun bezoek aan Nederland. Van de 10,9 miljard euro kwam 9,95 miljard ten goede aan de Nederlandse economie.

Zakelijk toerisme

1. In 2015 vonden 16,8 miljoen zakelijke hotelovernachtingen plaats in Nederland; een groei van 2,7 procent ten opzichte van 2014. Zakelijke overnachtingen omvatten daarmee 40 procent van het totale aantal hotelovernachtingen in 2015.
2. In 2015 hebben ruim 3,8 miljoen buitenlandse zakenreizigers ons land bezocht voor ten minste één nacht; ruim een kwart van het totale aantal buitenlandse bezoekers. Buitenlandse zakenreizigers waren vooral afkomstig uit het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Duitsland.
3. In totaal besteedden buitenlandse zakenreizigers bijna 4 miljard euro. Een gemiddelde zakenreiziger geeft aanzienlijk meer geld uit dan een gemiddelde vrijetijdstoerist.

Economische betekenis van toerisme en recreatie

1. 2015 was vanuit macro-economisch perspectief een goed jaar voor de toeristische sector met name door de groei van het aantal buitenlandse toeristen. De totale toeristische bestedingen in de Nederlandse economie stegen in 2015 met 3,7 miljard euro naar een totaal van 72,7 miljard euro. Dit is een stijging van 5,3 procent ten opzichte van 2014. De binnenlandse toeristische bestedingen namen in 2015 toe met 2,6 procent.
2. De bijdrage van toerisme aan de toegevoegde waarde in Nederland steeg in 2015 met 0,3 procentpunt naar een totaal van 3,8 procent. In 2010 was dat nog 3 procent. Toerisme is daarmee relatief belangrijker geworden voor de Nederlandse economie in de periode 2010-2015.

Duurzaamheid en toerisme

1. De ‘carbon footprint’ van Nederlandse toeristen is in 2015 met 1,0 procent gestegen tot 14,9 Mton CO2. Vooral de ‘carbon footprint’ van binnenlandse vakanties is toegenomen (+ 1,8%), terwijl die voor buitenlandse vakanties groeide met 0,9 procent.
2. Met 56,2 procent wordt de belangrijkste bijdrage aan de ‘carbon footprint’ geleverd door vliegvakanties, hoewel die slechts 20,4 procent van alle reizen uitmaken.
3. De toeristische druk in Nederland in 2015, gemeten in aantal overnachtingen van toeristen per dag per km2, is verreweg het hoogst in Amsterdam: bijna 3,5 keer zo hoog als bij andere grote steden en 24 keer zo hoog als het gemiddelde van Nederland. Uitgedrukt per 100 inwoners is de toeristische druk in Zeeland met 7,1 overnachtingen hoger dan die in Amsterdam (4,3 overnachtingen per 100 inwoners).

Horeca

1. De totale omzetgroei in de traditionele horeca bedroeg in 2015 5,9 procent. Het volume nam, evenals in 2014, met 4 procent toe. De prijzen stegen met 1,8 procent. Ook in het eerste kwartaal van 2016 zien we de groei van de omzet doorzetten.
2. We zien in Nederland het hotel al geruime tijd in populariteit toenemen als logiesaccommodatie. Tijdens 3,7 miljoen vakanties in eigen land en bijna 7,4 miljoen vakanties in het buitenland overnachten Nederlanders in een hotel of motel.
3. Het ING Economisch Bureau verwacht in 2016 een omzetgroei van 3 procent in de horeca. De groei steunt volgens ING op de combinatie van meer bestedingsruimte bij consumenten en de toestroom van internationale toeristen.

Verblijfsrecreatie

1. Na enkele jaren van daling kon in 2015 weer een kleine plus geregistreerd worden voor de bungalowmarkt. Nederlanders ondernamen in 2015 bijna 8,8 miljoen vakanties in een bungalow of tweede woning. Vergeleken met een jaar eerder betekent dat een toename met iets minder dan 1 procent.
2. De kampeermarkt bleef ook in 2015 afnemen. Er werden 12 procent minder binnenlandse en 4 procent minder buitenlandse kampeervakanties door Nederlanders gerealiseerd dan een jaar eerder. Kijken we langer terug, dan is de achteruitgang prominenter. Vergeleken met 2002 wordt op dit moment ruim een derde minder gekampeerd in eigen land. In het buitenland gaat het om een afname met 18 procent.
3. Vakanties door Nederlanders in groepsaccommodaties vertonen met wat tussentijdse schommelingen een negatieve trend in het binnenland. Tussen 2014 en 2015 nam het aantal binnenlandse vakanties in een groepsaccommodatie licht af. Buitenlandse vakanties namen juist weer toe na in 2014 te zijn gedaald.
4. Voor de Nederlandse verblijfsrecreatie was 2015 een uitstekend jaar qua omzet volgens het CBS. Die steeg in 2015 met 6,7 procent ten opzichte van 2014.

Watersport

1. Het aantal pleziervaartuigen in Nederland is na enkele jaren van afname heel licht toegenomen tot 507.500. Op dit moment bevinden zich in Nederland 385 jachthavens. Daarmee is het aanbod sinds 2010 toegenomen, maar het afgelopen jaar weer iets afgenomen.
2. In 2015 lag het aantal bootvakanties in zowel eigen land (375.000) als het buitenland (205.000) op een relatief laag niveau. Vergeleken met het voorgaande jaar ging het om een procentuele afname met respectievelijk 32 en 16 procent.
3. Er is volgens cijfers van de HISWA een stevige populatie watersporters, 2,6 miljoen. Het aantal vaartuigen wordt geschat op 500.000. De ANWB meldt op basis van onderzoek dat de gemiddelde booteigenaar 58 jaar oud is en dat 30 procent in de komende 3 jaar van plan is zijn boot te verkopen. Slechts een klein deel van die 30 procent wil daarna ook nog blijven varen.
4. In 2015 kozen 6,6 miljoen Europeanen voor een cruise, een stijging van 3 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Sinds 2008 is de Europese cruisemarkt met maar liefst 49 procent gegroeid. In 2015 vierden 106.252 Nederlanders een vakantie aan boord van een cruiseschip, dat waren er wel minder dan in 2014.

Reisbranche

1. Al sinds 2002 neemt het aandeel van door de reiswereld georganiseerde vakanties binnen de totale vakantiemarkt toe. Het toenemend gebruik van internet voor het boeken van een vakantie zal daar zeker een rol in hebben gespeeld. Van de buitenlandse vakanties wordt een groter deel georganiseerd (73,8%) dan van de binnenlandse vakanties (48,5%). In eigen land komt het dan ook vaker voor dat alleen het verblijf rechtstreeks wordt geregeld (18,6%), dat men in een eigen accommodatie overnacht (18,7%) of niets vooraf boekt (14,1%).
2. In 2015 werden 1,6 procent minder vliegvakanties genoteerd vergeleken met het voorgaande jaar. De populairste vliegbestemming was in 2015 Spanje, dat een groei met 13,2 procent registreerde. Turkije en Griekenland zagen het aantal boekingen juist dalen.
3. In 2015 groeide het aantal passagiers in de luchtvaart wereldwijd met 6,7% en voor 2016 wordt een groei van 6,9% verwacht. Europese luchthavens hebben in 2015 1,95 miljard passagiers verwerkt, een groei van 5,2%.

Attractiepunten

1. Wereldwijd groeit het bezoek aan attractieparken (+5,4%), de sterkste groei zien we in de top 10 (+7,2%). In Europa was de groei met 2,8 procent een stuk gematigder.
2. De 50 grootste dagattractiebedrijven in Nederland ontvangen jaarlijks circa 40 miljoen bezoeken.
3. De dagrecreatiemarkt blijft een vechtersmarkt mede omdat de afgelopen jaren het aanbod van vrijetijdsbesteding substantieel is toegenomen. De enorme concurrentie tussen dagrecreatiebedrijven wordt vooral op de prijs gevoerd. Tegelijkertijd staan de bedrijven voor de uitdaging de consument continu te verrassen met nieuwe attracties en events. De levenscyclus van een attractie wordt daarmee steeds korter.
4. Het aantal bezoeken aan dierentuinen blijft rond de 10,5 miljoen schommelen. Hier is sprake van een verzadigde markt waarbij dierentuinen overigens continu moeten investeren in nieuwe dieren, verblijven en attracties om de bezoekers vast te houden.
5. In Nederland bevinden zich circa 122 indoorspeelparadijzen, 45% van de vestigingen zijn onderdeel van de twee (franchise)ketens Ballorig (marktleider) en Monkey Town. Per 100.000 kinderen telt Nederland 5,0 speelparadijzen.
6. De laatste jaren is er een enorme ontwikkeling te zien met betrekking tot de zogenaamde escaperooms. Eind 2013 waren er nog maar 5 escaperooms in Nederland, nu zijn er al meer dan 400.

Evenementen

1. In 2015 realiseerden de 30 grootste evenementen van Nederland ruim 17,1 miljoen bezoeken. In 2014 waren dat er nog 16,4 miljoen.
2. Bij de vrij toegankelijke evenementen zijn de Media Bereik Eenheden (MBE’s) vooral door Facebook gestegen. Het aantal likes op de Facebookpagina’s van de vrij toegankelijke evenementen is gemiddeld toegenomen met 21,6% van 13.800 naar 16.800. Desondanks blijft het aantal likes een stuk lager vergeleken met de entreeheffende evenementen (waarbij gemiddeld 72.000 likes per pagina worden behaald).
3. Het aantal kunst- en cultuurfestivals in de gemeente Amsterdam is in 2015 niet verder gestegen (één festival minder dan in 2014). Dit in tegenstelling tot de andere grote steden Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven die over 2015 allemaal een stijging lieten zien. Desondanks is het aantal festivals in de gehele provincie Noord-Holland het sterkst toegenomen (+10%). Gemeenten als Alkmaar, Zaanstad en Haarlem lijken te profiteren van het ‘festivalplafond’ in Amsterdam.
4. In 2014 vonden ruim 1.900 middelgrote en grote evenementen plaats in de 50 grootste gemeenten van Nederland, oftewel gemiddeld bijna 40 evenementen per gemeente. Dat betekent dat 55 procent van alle onderzochte evenementen in Nederland in de 50 grootste gemeenten van Nederland plaatsvindt. De overige 45 procent (circa 1.500 evenementen) vinden in de 345 andere Nederlandse gemeenten plaats. Dit zijn gemiddeld 4,5 evenementen per gemeente. Kijkend naar bezoekaantallen komen de G50-gemeenten uit op 53 procent marktaandeel.

Het Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2016

Het 'Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd' voert u langs de belangrijkste toeristisch-recreatieve ontwikkelingen van 2015. Aan de hand van meer dan 300 tabellen en grafieken worden deze cijfermatig toegelicht. Deze ontwikkelingen worden aangevuld met visies en inzichten van toonaangevende branche- en kennisorganisaties uit de sector. Waar mogelijk wordt een prognose voor 2016 e.v. gegeven. Door de presentatie van al deze informatie in één overzichtelijke uitgave is het rapport ook uitstekend bruikbaar als naslagwerk.

In deel één van het Trendrapport een concreet en helder overzicht van de demografische, economische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen waarbinnen de sector moet opereren. Dit deel wordt afgesloten met een overzicht van de belangrijkste trends waar we volgens toonaangevende deskundigen in de nabije toekomst mee te maken krijgen.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) geeft in deel twee van het rapport een overzicht van de belangrijkste statistische ontwikkelingen op het gebied van toerisme, vakanties en vrijetijdsbesteding. Dat zijn vaak cijfers van het CBS zelf maar betreft ook informatie van internationale organisaties zoals Eurostat, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en de Wereld Toerisme Organisatie (UNWTO). Verder is in deel twee veel cijfermateriaal afkomstig van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) en NBTC-NIPO Research. Daarmee geven we de lezers een onderbouwd overzicht van alle belangrijke ontwikkelingen in de sector. Ten opzichte van de voorgaande edities besteden we in dit Trendrapport substantieel meer aandacht aan toerisme in macro-economisch perspectief en duurzame aspecten van toerisme zoals de carbon footprint van toeristen en de toeristische druk op regio's en steden.

In deel drie van het Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd worden negen verschillende deelsectoren van de gastvrijheidseconomie nader beschreven. Dit betreft horeca, verblijfsrecreatie, watersport, reisbranche, attracties, evenementen, cultuur, sport en wellness.

Het nieuwe Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd is via de store op www.nritmedia.nl eenvoudig te bestellen.