NHTV moderniseert en internationaliseert populaire opleiding Manager Recreatie Ondernemer

Interview met opleidingscoördinator Harm IJben

NHTV Internationale Hogeschool Breda heeft vorig jaar de Academie voor Toerisme grondig gereorganiseerd. De academie moest meer beter aansluiten bij de markt en de studenten meer keuzevrijheid geven. De eerste studenten ronden nu hun propedeuse af en stromen in september in het tweede jaar. Een jaar dat ze één van de vier richtingen moeten kiezen. De in de recreatiebranche zeer gewaardeerde opleiding Manager Recreatie Ondernemer is gemoderniseerd en heeft een internationale component gekregen. We praten met de coördinator van de studierichting Harm IJben over de nieuwe inrichting. Wat gaat het bedrijfsleven er van merken, waar kunnen ze aanhaken en wat is er overgebleven van de erfenis van de alom gewaardeerde Margeet Toonen die jarenlang deze opleiding met een tomeloze energie in het werkveld heeft gepromoot.

Aan energie ontbreekt het Harm IJben zeker niet als hij zijn kantoor binnenvalt voor het interview. Hij heeft net zijn opleiding gepitched bij een groep studenten en bruist nog van de energie. Ja, opleidingen moeten zich verkopen aan de studenten. Doe je dat niet goed, dan kun je de toko wel sluiten! Aan de energie en het enthousiasme van Harm IJben zal het in ieder geval niet liggen. Een enthousiasme en betrokkenheid die hij graag op de studenten overbrengt. Hij begint zijn pitch dan ook vaak met een mooie metafoor:

"Als ik me voorstel zien studenten mij met een headset op. Dat is niet omdat ik piloot ben maar omdat ik bij voetbalwedstrijden commentaar geef voor blinden en slechtzienden die in het stadion zitten. Zij krijgen een headset op en worden door mij of mijn collega's bijgepraat over wat er op het veld en eromheen gebeurt. Wij vertellen niet alleen waar de bal rolt maar vertellen alles over de hele entourage. Wat gebeurt er op de tribune, wat doet de trainer langs de zijlijn, wat is de kleur schoenen, noem maar op. Om het totale gevoel te krijgen. Zij missen een zintuig maar wij zijn dan dat zintuig voor ze. Wij geven ze een mooi en warm gevoel zodat ze daarna kunnen zeggen ‘ik was er gewoon bij en ik heb helemaal meegekregen’. Dat is in essentie ook wat we met onze opleiding willen bereiken. Wat mij betreft kun je iedereen met wat voor wens of verwachting tegemoet komen. Maar je moet er wel oog voor hebben. Dat is de boodschap die ik aan studenten wil meegeven.”

Harm IJben is al 17 jaar actief binnen NHTV in verschillende rollen, als docent, coach en coördinator. Sinds vorig jaar als coördinator van de opleiding Manager Recreatie Ondernemer (MRO). Een opleiding die nog steeds loopt, in 2019 studeert de laatste groep af.

Twee jaar geleden heeft de Academie voor Toerisme op basis van een externe en interne analyse haar opleidingsaanbod compleet herzien. De wereld en de branche was ingrijpend veranderd en NHTV wilde haar opleidingen daarop beter laten aansluiten en flexibeler maken.

"Dat heeft ook geleid tot een herziening van de opleiding Manager Recreatie Onderneming en de ontwikkeling van een nieuwe opleiding Manager Recreation and Hospitality” vertelt Harm IJben. "De nieuwe opleiding is de nationale en internationale vervanger van het oude MRO.”

Het inbrengen van een internationale component in de opleiding is belangrijk want studenten MRO vinden vaak in het buitenland een baan. "Nederland is als het gaat om recreatie een voorbeeld in de wereld”, stelt Harm. "Maar dat betekent niet dat wij het alleenrecht hebben op hoe je dat zou moeten doen.”

"Hospitality wordt hier meer vertaald als gastgerichtheid, gast toegankelijkheid, en gastvrijheid” Harm IJben

Wat verstaan jullie in het kader van deze opleiding onder recreatie?

"De basis is nog steeds de dag- en verblijfsrecreatie”, zegt Harm die daarin wel een verbreding wil aanbrengen: "Het vertrekpunt is nu: ’Er is een bepaalde locatie en op die locatie wordt een dienst of product aangeboden.’ Het gaat erom dat wij die bezoeker of gast die daar komt, zo optimaal mogelijk bedienen. Of dat nu is op een bungalowpark, in een bioscoop, in een museum, een camping, noem maar op, dat maakt niet uit. MRH is geen hotelschool geworden. Hospitality wordt hier meer vertaald als gastgerichtheid, gast toegankelijkheid, en gastvrijheid.”

Hoe zit de opleiding globaal genomen in elkaar?

"Het is een vierjarige HBO-opleiding. In jaar één moeten de studenten kennis opdoen en die kunnen reproduceren. In leerjaar twee gaat het voor de student primair om de bewustwording over de wereld waar hij of zij later komt te werken. Zien ze wat er gebeurt en kunnen ze dat ook analyseren? In jaar drie kiezen ze een specialisatie en moeten ze iets kunnen creëren en evalueren. En dan is het vierde afstudeerjaar alweer aangebroken waar ze een minor kiezen.”

Voor welke functies leiden jullie op?

"Het worden complete managers, mensen die dagelijks op de werkvloer staan en medewerkers kunnen aansturen en enthousiasmeren. Doel is altijd de gasten een optimale gastbeleving kunnen geven. Ze moeten bovendien op basis van de input uit het bedrijf en de wereld daarbuiten ook nieuwe producten en diensten kunnen ontwikkelen. Dat wordt in deze wereld zeker van ze verwacht.”

Harm neemt me vervolgens pijlsnel mee in de wereld van de imagineering en de experience economy. Hij wil graag duidelijk maken wat zijn studenten na het afstuderen kunnen: "Er zijn bedrijven in de wereld die heel goed in zijn in het creëren van een beleving. Dan is de vraag wat we van ze kunnen leren en kunnen meenemen naar een andere setting. Daarom zetten we studenten nog tijdens de opleiding in de bus en rijden we naar Disneyland Parijs. We hebben gezorgd door de voorbereiding in Nederland dat ze de juiste bril op hebben en ze niet alleen als consument kijken. Ze moeten zien hoe het achter de schermen is georganiseerd en waarom, welke beleving op de gast wordt overgebracht. Dan komen ze terug naar Nederland en moeten een eigen museum kiezen om met de gedachte van Disney een nieuwe setting te realiseren. Dat principe is eigenlijk de essentie van hoe we in de opleiding werken.” Er zijn volgens Harm zoveel goede voorbeelden, het is de kunst je daarvan bewust te zijn en de vertaalslag te maken naar je eigen onderneming.

Is dat de kern waarom ze studenten van NHTV moeten nemen en niet van een algemene managementopleiding?

"De kern van de opleiding is altijd de menselijke interactie. Als je gaat kijken naar de factoren die een rol spelen of een gast het naar de zijn heeft, geloven wij er heel sterk in dat vooral het personeel, de medewerker, daar een doorslaggevende factor is. Als je alleen gaat kijken naar processen, automatisering, ofticketing, natuurlijk dat moet allemaal in orde zijn, dan mis je de essentie van onze sector. Het gaat uiteindelijk om het personeel dat uitdraagt wie jij bent.”

"Je moet er plezier in hebben om het mensen naar de zin te maken" Harm IJben

Wat voor type studenten zoeken jullie?

"Het is vertrekpunt dat de student er aardigheid in heeft het mensen naar de zin te maken. Dat ze dat uitstralen en kunnen overbrengen naar hun medewerkers. Het moet vooral in je zitten. Je moet er plezier in hebben om het mensen naar de zin te maken. Je moet daar open voor staan en je moet dat ook kunnen overdragen, want je wordt een manager die andere mensen moet aansturen. En door die combinatie is MRH ook wezenlijk anders dan de andere richtingen die ze op de Academie voor Toerisme in het tweede jaar kunnen kiezen.

Wat verwacht je van studenten?

"Je moet gastgericht zijn, ondernemend, flexibel en creatief. Bij ons is altijd de volgende vraag: Wat ga JIJ doen. Het gaat in deze opleiding vooral om beroepshouding en persoonlijke ontwikkeling. Dus jouw persoon, niet alleen de theorie van pietje en het model van klaasje.”

Kun je met een voorbeeld illustreren wat je van studenten verwacht?

"Laat ik dat doen met een voorbeeld uit de huidige opleiding. Dat is exemplarisch voor wat we uit studenten willen halen. Vorige week zijn we met een nieuw project gestart: Het herbouwen van een Romeinse villa in Hoogeloon. Aan onze studenten hebben we gevraagd een compleet investerings- en exploitatieplan te maken. Wat kan daar, wat mag daar en hoe reëel is het wat we daar gaan doen?”

Lijkt me niet erg bijzonder

"Je moet niet vergeten dat we letterlijk naar een leeg stuk gras zijn gaan kijken. Er is niks, maar we hebben wel gezegd: ‘Hier gaat het gebeuren.’ We hebben anderhalf uur door de regen gewandeld en er is geen wanklank gevallen. Alleen omdat ze zin hebben met zo'n opdracht aan de slag te gaan. Dit is misschien een beetje gek voorbeeld maar geeft goed aan hoe we onze studenten prikkelen om voor een locatie tot het uiterste te gaan. Hoe is het exploitabel te maken, hoe houdt je mensen vast? Wanneer gaan ze geld uitgeven, waar komen ze vandaan? Wat voor een functie gaat het huis hebben, lokaal, regionaal, nationaal? Honderden vragen die onze studenten moeten oplossen voor een nu nog leeg stuk gras.”

Vroeger stonden grote aantallen studenten nog centraal. Is dat nog steeds of hebben jullie een andere focus?

"Wij hebben de opleiding teruggebracht naar de kern. Dat betekent dat er een aantal studenten zullen zijn die de match niet gaan zien. Maar dat geeft niks. We zoeken ondernemende mensen die ervoor willen gaan.”

"Het is niet meer taakgedacht maar veel meer commitmentgedacht" Harm IJben

NHTV wil een ondernemende hogeschool zijn, worden jullie studenten allemaal ondernemer?

"Je hoeft niet per se ondernemer te zijn maar alle werkgevers verwachten op dit niveau een ondernemende manager. Het is niet meer taakgedacht maar veel meer commitmentgedacht. Stel je staat achter de receptie en je taak is mensen ontvangen. Maar nu zie je allemaal rommel voor je receptie liggen. Wat doe je dan? Het idee is dan dat je niet zegt, ik doe niets want het is mijn taak niet maar dat je redeneert dat het afbreuk doet aan je receptie en het totale gevoel en dat je het opruimt. Dat is de klik die je moet maken.”

Wat is het grote verschil met vorige opleiding?

"Nu staat nog meer de gast centraal, is er meer aandacht voor de beroepshouding en is de opleiding veel internationaler geworden.”

Best spannend allemaal, jullie weten ook niet wat er op je afkomt?

"Je kunt als onderwijsinstelling zeggen ‘wij weten hoe het zit en dat dragen we over’. Maar dat is meer leerjaar 1 waar je een reproduceerbare theorie neerzet als basis. Ik ben meer van er is een echte opdracht uit het werkveld en die opdracht is het vertrekpunt. Die opdracht vraagt om ondersteunend onderwijs in plaats van andersom. Dat is een wezenlijke omslag.”

Wat verwachten jullie van het bedrijfsleven?

"Bij tenminste vier van de zes modules willen we met een opdrachtgever en een echte case werken. Dat maakt het onderwijs ook heel spannend omdat het steeds weer anders is. De kern is, er is een issue dat speelt en we willen dat graag oplossen met de studenten. Een oproep bij deze! Daar hechten we heel veel waarde aan.”

Nieuwsgierig geworden naar de mogelijkheden om aan te haken bij de opleiding? Neem dan contact op met Harm IJben: Ijben.h@nhtv.nl

De opbouw van leerjaar 2 Het leerjaar bestaat uit twaalf modules waar er zes ingekleurd worden naar de sector zelf. De zes overige zijn algemene modules zoals Change Management, Finance & Feasibility, Online Marketing, Smart Organisation of Experience Design. Die volgen alle studenten, ongeacht welke richting ze hebben gekozen.

Module 1: De eerste module die onze studenten volgen is Awareness in Recreation & Hospitality. Daar ontdekken ze wat de sector ze allemaal te bieden heeft. Wat is het uberhaupt voor een sector? Ze krijgen zelf de ruimte om hun eigen definitie in te vullen want dat is voor iedereen persoonlijk. Minstens zo belangrijk is de vraag wat dat van jou vergt qua beroepshouding. Het is voor ons in die fase heel belangrijk dat we ondernemers en ondernemende managers hebben uit de branche die dat kunnen aangeven. Hoe ziet een gemiddelde dag eruit? Wat houdt die mensen bezig? Dat doen we in gesprekken met die managers maar ook door de studenten een dag op pad te sturen met die managers.

Module 2: De tweede module gaat om bestaansrecht en leidinggeven. Hoe geef ik nu leiding aan een onderneming? Dat doen we op twee manieren. Stel je stelt de gastbeleving centraal. Dan zetten we de studenten in de rol van een mistery guest bij een bedrijf en we zetten de studenten ook in de rol van researcher/onderzoeker waar we gasten gaan bevragen. Niet in de vorm van vond u het leuk? Maar we gaan ze processen. Medewerkers laten waarderen. Dat vormt een optelsom van hoe uiteindelijk de gastbeleving scoort. Dat zij twee rollen die we in module twee nadrukkelijk naar voren laten komen.

Module 3: In module 3 is de human touch essentieel. We weten dat het heel lastig is om goed personeel aan je te binden en hoe doe je dat? Hoe zorg je ervoor dat mensen datgene doen wat jij graag wilt, dat ze betrokken zijn, dat ze commitment laten zien. Terwijl we weten dat ze met een 0-urencontract zitten. Hoe vang je dat op? Hoe speel je in op mogelijke ontwikkelingen naar meer flexibel of juist meer vast?

Module 4: In module vier ligt de nadruk op setting. Waarin zijn we onderscheidend? De meeste bedrijven in onze branche zitten op een specifieke locatie en daar moeten ze het doen. Hoe kan ik nu het maximale uit die locatie halen rekening houden met de juridische aspecten die daar een rol spelen, de investeringsmogelijkheden die ik wel of niet heb en allerlei andere facetten die daar een rol in spelen. En toch wil ik doorstroom van bezoekers optimaliseren, en als ik mijn bungalow op de toekomst wil inrichten, hoe ziet dat huisje er dan uit? Al die aspecten spelen hier een rol. Dit is de meest veelzijdige module want je kunt het op microniveau bekijken of verder uitzoomen. Voor ons een wezenlijke omdat je te maken hebt met die locatie.

Module 5: In de vijfde module gaat het erom de juiste prijs op het juiste moment aan de juiste persoon te vragen. En ook met de verwachting die daarbij hoort. Dat doen we door het spelen van één of meerde games. Die helpen studenten te begrijpen om het maximale uit de beschikbare capaciteit te halen. Hoe doe ik dat? Voor wie doe ik dat en voor wie op welk moment?

Module 6: De zesde module is een zogenaamde wrap up module. De studenten hebben hun rugzakje gevuld met allemaal informatie. Ze moeten dan antwoord kunnen geven op de vragen ‘Wie wil ik worden en waar wil ik werken?’