Het Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2019 in 50 trends

Vandaag verschijnt het Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2019. Dit rapport wordt jaarlijks samengesteld door CBS, NBTC Holland Marketing, CELTH en PleisureWorld NRIT. In dit prettig leesbare rapport geven wij een actueel inzicht in de belangrijkste trends en ontwikkelingen op het gebied van toerisme, recreatie en vrije tijd. Hier bieden we u in 50 trends de compacte samenvatting van het rapport dat maar liefst 560 pagina’s omvat. Het complete rapport is eenvoudig te bestellen via de store van NRIT. Je kunt ook hier het filmpje 50 trends bekijken.

Maatschappelijke trends

• De Nederlandse bevolking zal de komende jaren blijven groeien en passeert naar verwachting in 2029 de grens van 18 miljoen inwoners. Bijna drie kwart van de nationale groei komt volgens de prognose terecht in de grote en middelgrote steden.
• De Nederlandse bevolking wordt niet alleen ouder, maar ook internationaler; meer inwoners hebben wortels in het buitenland, ze zijn er zelf geboren of hun ouders komen ervandaan. Eind 2018 telt Nederland 13,2 miljoen inwoners met een Nederlandse achtergrond en 4,1 miljoen inwoners (24 procent) met een migratieachtergrond.
• Het aantal kinderen dat in Nederland wordt geboren neemt al jaren af en vrouwen krijgen ook steeds later hun eerste kind. Twintigers van 2018 bereiken mijlpalen in hun levensloop later dan de twintigers van 2008. In 2018 had de helft van de 27- jarigen een vaste arbeidsrelatie, tien jaar eerder had de helft van de 24-jarigen al vast werk.
• De economie neemt een lager groeitempo aan maar daar merken we in toerisme en recreatie nog maar weinig van. In 2018 groeiden de toeristische bestedingen met 6,4 procent naar 87,5 miljard euro. De werkgelegenheid steeg met 3,6 procent naar 791 duizend banen. Terwijl de Nederlandse werkgelegenheid in de periode 2010-2018 is gestegen met 6,9 procent, groeide de werkgelegenheid in de toerismesector in deze periode sterker met ruim 23 procent.
• Vergelijken we Nederland met Duitsland, Engeland, Frankrijk en België dan zien we dat de consumptie van huishoudens sinds de crisis sterk achterblijft. In Nederland daalde tussen 2010 en 2018 het aandeel particuliere consumptie van het bbp van 73 procent naar 68 procent. Die achterblijvende particuliere consumptie heeft tot gevolg dat steeds meer toeristische bedrijven zich op het buitenland richten.
• Nederlanders hebben bijna 44 uur vrije tijd per week en besteden die in vrij traditionele tijdvakken zoals de avond en het weekend. We zijn wel minder tevreden met de hoeveelheid vrije tijd. 
• De tijdsbesteding van mensen in verschillende levensfasen verschilt behoorlijk. Kinderen, jongeren en alleenstaande volwassenen besteden relatief veel tijd aan scholing, vrije tijd en persoonlijke verzorging en hebben weinig zorgtaken. Mensen die samenwonen en thuiswonende kinderen hebben, besteden in vergelijking met de andere groepen relatief veel tijd aan arbeid en zorg. Vergeleken met andere groepen hebben 65-plussers de meeste vrije tijd.
• Megatrends in technologie zitten rond het internet of things, herkenningstechnologie, virtual & augmented reality, robotisering, artificial intelligence, chatbots, big data, open API’s, drones, voice en blockchain.
• In 2017 groeide de uitstoot van broeikasgassen in de Europese Unie met 1,1 procent naar 4,6 gigaton CO2-equivalenten. Toch zien we sinds 2004 een dalende trend.
• De milieubelasting van Nederlandse toeristen is ten opzichte van 2017 in 2018 gelijk gebleven op 18,5 Mton CO₂. De carbon footprint van alle binnenlandse vakanties groeide met 1,2 procent terwijl die van buitenlandse vakanties met 0,2 procent daalde.
• Met 62,1 procent wordt de belangrijkste bijdrage aan de carbon footprint geleverd door vliegvakanties, hoewel die slechts 25,2 procent van alle reizen uitmaken.
• Alhoewel voor het verduurzamen van Nederland de bal hoofdzakelijk bij het aanbod ligt, zijn ook consumenten bereid een steentje bij te dragen. Ze willen zelf het voortouw nemen op het gebied van voeding, kleding en recreatie. Een derde neemt duurzaamheid mee in het bepalen van de vakantiebestemming en 28 procent let bij het boeken al volop of enigszins op duurzaamheidskenmerken van de vakantieaccommodatie.

Trends in toerisme, recreatie & vrije tijd

• In 2018 groeide het toerisme wereldwijd, uitgedrukt in het aantal internationale aankomsten met 5,4 procent. Vooral de regio’s Azië en Oceanië (+7,2 procent), Europa (+5,5 procent) en Afrika (+7,0 procent) profiteerden van de groei. Het continent Amerika en het Midden-Oosten bleven achter bij de gemiddelde wereldwijde groei.
• In 2017 gaven Europeanen in totaal 467 miljard euro uit aan circa 1.255 miljoen vakanties met minimaal één overnachting. Bijna drie kwart van die vakanties vond plaats in het eigen land.
• Het aantal overnachtingen door binnenlandse en buitenlandse toeristen in ge- registreerde logiesaccommodaties groeide in de Europese Unie in 2018 met 2,4 procent naar iets meer dan 3,1 miljard. De groei van het aantal overnachtingen vond zowel plaats bij hotels (2,5 procent) en huisjesterreinen (2,5 procent) als bij kampeerterreinen (1,8 procent).
• In 2018 hebben Nederlanders samen ruim 3,6 miljard vrijetijdsactiviteiten ondernomen. Vooral buitenrecreatie komt veel voor: 926 miljoen keer in 2018. In het voorjaar ondernemen Nederlanders gemiddeld de meeste uithuizige vrijetijdsactiviteiten. De eigen gemeente is populair voor het ondernemen van vrijetijdsactiviteiten buitenshuis, ruim vier op de tien vrijetijdsactiviteiten vindt plaats in de woongemeente. 
• In totaal is door Nederlanders in 2018 een bedrag van bijna 68 miljard euro uitgegeven aan uithuizige vrijetijdsactiviteiten. Dat kwam neer op gemiddeld 18,75 euro per persoon per activiteit.
• In 2018 gingen 14,1 miljoen Nederlanders op vakantie. Dit is 83,3 procent van de 16,9 miljoen inwoners van Nederland in dat jaar. Zij gingen samen 40,9 miljoen keer op vakantie, 18,7 miljoen keer in Nederland en 22,1 miljoen keer daarbuiten. Een Nederlander ging in 2018 gemiddeld 21,6 dagen op vakantie, 7,1 dagen in eigen land en 14,5 dagen daarbuiten.
• Een gemiddelde vakantie kostte ruim 520 euro per persoon. Een vakantie in het buitenland was goed voor gemiddeld 790 euro, een vakantie in Nederland voor 210 euro. Van de vakanties waarvoor vervoer of verblijf werd geboekt, werden 7 op de 10 in 2018 via een website geboekt.
• Gelderland mocht zich in 2018 met 2,9 miljoen vakanties van Nederlanders de populairste binnenlandse vakantiebestemming noemen. Limburg stond met ruim 2,1 miljoen vakanties op de tweede plaats, direct gevolgd door Noord-Brabant met bijna 2,1 miljoen toeristische reizen.
• De top tien van meest bezochte vakantielanden werd in 2018 aangevoerd door Duitsland (3,7 miljoen vakanties), gevolgd door Frankrijk (2,9 miljoen vakanties) en Spanje (2,6 miljoen vakanties).
• In 2018 hebben bijna 19 miljoen buitenlandse meerdaagse toeristen Nederland bezocht; zo’n 850.000 meer dan in 2017 (+5 procent). Zij boekten samen 47 miljoen overnachtingen; bijna 3 miljoen meer dan een jaar eerder (+6 procent). Daarmee groeide het inkomende toerisme in 2018 verder door.
• Amsterdam is met 6,9 miljoen buitenlandse hotelgasten in 2018 de grote trekpleister in Nederland. Het overgrote deel van de buitenlandse toeristen in Nederland (78%) verblijft in een hotel. De meeste buitenlandse toeristen (69% in 2017) komen naar Nederland voor een (korte) vakantie. Een kwart bezocht ons land in het kader van een zakenreis. Bij de rest van het inkomende toerisme gaat het onder meer om het bezoek aan familie en kennissen.
• In 2018 vonden 20 miljoen zakelijke hotelovernachtingen plaats in Nederland; een groei van 4 procent ten opzichte van 2017. Een kwart van alle buitenlandse bezoekers komt met een zakelijke reden naar Nederland.
• In 2018 verbleven bijna 44 miljoen gasten in Nederlandse logiesaccommodaties; een groei van 4 procent ten opzichte van 2017. Samen waren zij goed voor ruim 116 miljoen overnachtingen; een toename van eveneens 4 procent.
• Toeristen overnachtten in 2018 meer in hotels dan in andere accommodatietypen. In totaal ging het om 51,6 miljoen overnachtingen. Ook op huisjesterreinen logeerden veel gasten: 39,4 miljoen overnachtingen. Op kampeerterreinen verbleven de gasten in totaal 20,7 miljoen nachten; in groepsaccommodaties ging het om 4,3 miljoen overnachtingen.

Trends in 8 sectoren

• Het aantal horecabedrijven steeg in 2019 voor het negende jaar op rij naar ruim 57 duizend bedrijven. Horeca Nederland maakt zich inmiddels grote zorgen om de explosieve groei van het aanbod in de horeca.
• De hotelsector profiteert in belangrijke mate van de groei van het inkomend toerisme. In totaal werden 14,7 miljoen buitenlandse hotelgasten geteld, ruim 520 duizend meer dan in 2017. Buitenlandse gasten brachten in totaal 27,9 miljoen nachten in Nederlandse hotels door.
• In 2018 heeft de Nederlandse horeca 6,8 procent meer omgezet dan een jaar eerder, de hoogste groei sinds 2000.
• Begin 2019 telde Nederland 1.390 huisjesterreinen, 2.739 kampeerterreinen en 906 groepsaccommodaties. Deze bieden gezamenlijk zo’n 1,1 miljoen slaapplaatsen aan.
• Het aantal gasten op huisjesterreinen is afgelopen jaar met ruim 2 procent gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor. Ten opzichte van 2017 konden de campings bijna 10 procent meer gasten welkom heten, vooral het aantal buitenlandse gasten groeit de laatste jaren sterk. Alle groepsaccommodaties bij elkaar ontvingen in 2018 ruim 5 procent meer gasten.
• HISWA Vereniging rapporteerde in haar conjunctuurmeting over 2018 een omzet groei van 4,8 procent onder de aangesloten leden. Dat is een flinke opsteker na 2017 toen de omzet met 1,0 procent groeide.
• Wereldwijd groeit de cruisemarkt jaar op jaar met stabiele cijfers. In 2018 gingen 28,2 miljoen vakantiegangers op cruise, in 2009 waren dat er nog maar 17,8 miljoen. Voor 2019 verwacht CLIA 30 miljoen passagiers op de 272 schepen van aangesloten leden. De Nederlandse cruisemarkt zit alweer enige jaren in de plus. Na een mooie groei in 2017 (+5,9 procent) groeide het aantal passagiers in 2018 met 2,2 procent naar 113 duizend.
• In totaal werd in 2018 in de reisbranche 15 miljard euro omgezet. De omzet stijgt al achttien kwartalen op rij, en niet met kinderachtige cijfers. Ten opzichte van 2015 is de omzet in 2018 met 50 procent gegroeid.
• De meeste Nederlanders boeken als ze in eigen land op vakantie gaan meestal alleen vooraf de accommodatie (60 procent). Bij buitenlandse vakanties zien we een totaal ander gedrag. Daar boekt 23 procent een pakketreis en stelt nog eens 20 procent zijn eigen reis samen. Toch boekt 34 procent voor een buitenlandse vakantie alleen de accommodatie vooraf.
• In 2018 groeide de mondiale luchtvaart met 6,5 procent. Dat is boven het tienjarig groeigemiddelde van 5,5 procent van IATA maar wel iets minder dan in 2018 toen de luchtvaart nog met 8,0 procent groeide.
• De Nederlandse luchthavens zagen in 2018 79,6 miljoen passagiers aankomen en vertrekken. Een jaar eerder waren dat er 76,2 miljoen, een groei van 4,5 procent. De groei zakt wel wat in.
• Nederland heeft zo’n 150 attractieparken die tezamen een omzet van 470 miljoen euro behalen. In de branche werken 9.475 personen die 4.075 arbeidsjaren genereren.
• In de EMEA-zone groeide het bezoek aan de top 20 themeparks met 4,4 procent naar 65,4 miljoen bezoeken. De top 20 waterparken werden bezocht door 10,2 miljoen bezoekers en groeiden met 6,7 procent fors door.
• Door de steeds sneller veranderende consumententrends, wordt de levenscyclus van een attractie steeds korter. Dit leidt tot een uitdagende spagaat voor dagrecreatiebedrijven en vraagt ongekende innovatiekracht van het management.
• Van alle Nederlanders van zes jaar en ouder bezoekt 89 procent jaarlijks ten minste één keer een culturele voorstelling, tentoonstelling, evenement of instelling. Het zogenaamde cultuurbereik is daarmee al enige jaren stabiel.
• De 425 musea die in 2018 waren aangesloten bij de Nederlandse Museumvereniging wisten in totaal 31,9 miljoen bezoeken te realiseren, 2,8 procent meer dan in 2017. Deze groei kwam volledig voor rekening van het buitenlands bezoek. Bezoeken aan professionele podiumkunstvoorstellingen groeiden in 2017 licht met 1 procent naar 18,5 miljoen. Na een jarenlange groei is het aantal festivals in Nederland in twee jaar tijd met ruim 10 procent teruggelopen. Na tien jaar groeiende bezoekcijfers kregen Nederlandse bioscopen in 2018 iets minder bezoekers over de vloer.
• Het kabinet heeft de sportbegroting opgehoogd van 136 miljoen naar 161 miljoen euro. Van het extra budget gaat 10 miljoen euro naar de versterking van de positie van sportaanbieders, 10 miljoen naar topsport en 5 miljoen euro extra voor het ondersteunen van de organisatie van sportevenementen in Nederland.
• Lastig voor verenigingen is dat lidmaatschappen niet erg stabiel zijn. In de afgelopen twaalf maanden heeft 12 procent van de Nederlandse huishoudens een lidmaatschap van een sportvereniging opgezegd.
• Nederlanders sporten in toenemende mate alleen. Deze toename loopt parallel met een maatschappij die steeds individualistischer wordt en spoort met de wens van sporters naar meer flexibiliteit en het steeds grotere belang van gezondheid als motivatie om te sporten en te bewegen.
• De participatie van de Nederlandse bevolking voor wat betreft het bezoek aan evenementen staat al jaren op een hoog niveau; in het laatste onderzoek van 2018 op 68 procent.
• De 100 grootste publieksevenementen van Nederland kregen er in een jaar tijd ruim 500.000 fans bij op Instagram.
• In 2018 zijn voor het eerst sinds 2012 de sponsorbestedingen in Nederland weer gestegen. Tussen 2017 en 2019 groeiden de uitgaven voor sponsoring van 755 naar 760 miljoen euro.

Verder lezen?

Nieuwsgierig geworden door deze compacte bloemlezing uit het nieuwste Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2019? Lees dan het complete rapport zodat je een actueel inzicht krijgt in de belangrijkste trends en ontwikkelingen in toerisme, recreatie en vrije tijd. Het Trendrapport is inmiddels uitgegroeid tot hét standaard jaarboek voor de hele vrijetijdssector. Het rapport biedt naast een actueel (statistisch) overzicht in vraag en aanbod een toegespitst inzicht in voor de vrijetijdssector relevantie trends, innovaties en ontwikkelingsrichtingen.

Bestel direct nu je eigen exemplaar via de store van PleisureWorld NRIT. Ieder jaar het Trendrapport ontvangen? Neem dan een voordelig abonnement.https://www.nritmedia.nl/store