Nederlanders willen minder luchtvaart en zelf ook minder vliegen

Het draagvlak voor groei van luchtvaart is afgenomen: in 2018 en 2019 vond nog 35% dat het aantal vluchten moest kunnen stijgen, in 2020 is dat gedaald tot 14%. En het draagvlak voor krimp is sterk gestegen: in 2018 en 2019 was 24% daar voorstander van, nu is dat toegenomen tot 49%. Voorstanders van krimp noemen uit zichzelf het vaakst  milieuvervuiling als argument voor hun gewenste afname in het aantal vluchten. Economische belangen worden het vaakst genoemd als reden voor gewenste groei van luchtvaart.

Ruim vier op de tien (44%) Nederlanders zijn voor het invoeren van een vliegtaks en ongeveer een op de drie (28%) wijst dit af. Er is een stijgende lijn te zien in de steun voor een vliegtaks sinds 2018. In 2018 was 34%positief en 36% negatief en in 2019 was 37% positief en 33% negatief.

Nederlanders vinden dat de luchtvaart duurzamere moet opereren. Acht op de tien (81%) zijn positief over het ontwikkelen van stillere en zuinigere vliegtuigen en zeven op de tien (68%) over het ontwikkelen van elektrische en hybride vliegtuigen.  Ook staan Nederlanders achter het verduurzamen van vliegtuigmaatschappijen en vliegvelden. Driekwart (74%) is positief over het verplicht stellen van luchtvaartmaatschappijen om gebruik te maken van schone, duurzame brandstoffen en het verduurzamen van de afhandeling op vliegvelden op de grond (73%). Daarnaast zijn ongeveer zes op de tien (63%) positief over het duurder maken van aankomst of vertrek van vervuilende of lawaaiige vliegtuigen.

Ongeveer acht op de tien (78%) Nederlanders zijn positief over het stimuleren van de trein als alternatief voor korte vliegafstanden. Dit is gelijk aan 2019. In 2018 was nog maar 72% hier positief over. Een derde (34%) van de vliegreizigers zegt tijdens de coronacrisis (meer) te zijn gaan beseffen dat er goede alternatieve vervoermiddelen zijn voor vliegreizen, zoals auto en trein. Het aandeel dat bereid is (na de coronacrisis) vaker de trein te nemen op korte vliegafstanden, ook als dat meer tijd en/of geld kost, is echter gelijk gebleven aan 2019: 40% .

Het draagvlak om vluchten van Schiphol naar kleinere luchthavens in Nederland te verplaatsen is stabiel. Van de Nederlanders steunt 37% dit idee, 20% wijst het af. De steun voor het verplaatsen of uitbreiden van Schiphol naar een vliegveld in de Noordzee is gelijk gebleven in 2020: 38% is hier positief over en 25% negatief. In 2018 was hier iets meer draagvlak voor: 42% positief en 22% negatief.

De onderzoekers hebben ook het vlieggedrag van de ondervraagden onder de loep genomen. Dan blijkt dat ongeveer zes op de tien Nederlanders in de jaren voorafgaand aan de coronacrisis wel eens voor privédoelen vloog. Gemiddeld genomen vlogen alle Nederlanderstezamen (dus inclusief niet-vliegers) in 2019 circa 1,2 keer per jaar voor privédoelen. Afgelopen jaar is dit ten gevolge van de coronacrisis ongeveer gehalveerd. Ruim een derde (37%) van de vliegreizigers geeft aan tijdens de coronacrisis gemerkt te hebben dat communicatie op afstand een goed alternatief is voor een vliegreis.

De helft (51%) van de Nederlanders die weleens privé vlogen verwacht na de coronacrisis weer evenveel te gaan vliegen als daarvoor. Drie op de tien (31%) geven aan waarschijnlijk minder te zullen gaan vliegen en 7% juist meer. Drie op de tien (31%) reizigers die weleens privé vlogen, geven aan zich tijdens de coronacrisis (meer) te zijn gaan realiseren hoe schadelijk vliegen is voor het milieu. Een derde (34%) geeft aan zich tijdens de coronacrisis (meer) te zijn gaan beseffen dat zij prima zonder vliegreizen kunnen.

Hoewel een derde van de vliegreizigers zoals gezegd verwacht na de coronacrisis waarschijnlijk minder te zullen vliegen, is de bereidheid om minder te gaan vliegen niet gestegen. Net als in 2018 en 2019 zijn vier op de tien (39%) bereid in de toekomst minder vaak een vliegreis te maken. En de bereidheid om niet elk jaar met het vliegtuig op vakantie te gaan, is ook gelijk gebleven: net als in 2019 is bijna de helft van de vliegreizigers (46%) daar toe bereid.  Vergeleken met 2019 denkt verder een even grote groep vliegreizigers zelf een bijdrage.

Vier op de tien (39%) vliegreizigers zeggen tijdens de coronacrisis vakantie in eigen land meer te zijn gaan waarderen. De onderzoekers  zien verder een toename in het aandeel vliegreizigers dat (na de coronacrisis) bereid is om vaker vakantie in eigen land dan in het buitenland te houden. Een derde (33%) is hiertoe nu bereid, een derde (35%) niet. In 2019 was 28% hiertoe bereid en 45% niet.