De terugkeer van de Dutch Grand Prix naar Zandvoort

Op 3 mei 2020 had de Grote Prijs van Zandvoort na 35 jaar terug moeten keren naar het circuit aan zee. Covid-19 zorgde voor uitstel, maar in Zandvoort wordt nog steeds reikhalzend naar het evenement uitgekeken.

Eind 2015 begon de politiek van Zandvoort voorzichtig te dromen over een mogelijke terugkeer van de Formule 1. De jonge Max Verstappen was net in de Torro Rosso auto gestapt maar zijn talent bleef niet onopgemerkt. In november 2015 werd de eerste concrete stap in de Gemeenteraad gezet door het indienen van een motie. Het college van burgemeester en wethouders werd opgeroepen om de haalbaarheid van de terugkeer van een Formule 1 race te onderzoeken. Zo geschiedde, Gemeente Zandvoort trok gezamenlijk met Circuit Zandvoort op en voerde de eerste gesprekken over een terugkeer die lang niet vanzelfsprekend was.

De haalbaarheid onderzocht

De kritieken waren bekend, Zandvoort zou niet bereikbaar zijn, de pitboxen op het circuit te klein, financieel niet onhaalbaar, en het ‘old school karakter’ van het circuit sloot niet aan bij de hedendaagse Formule 1 circuits. Een onderzoeksbureau onderzocht de mogelijkheden en ondertussen veranderden er een aantal zaken in de sport. Liberty Media nam de Formula 1 over en keek op een andere manier naar de sport. Fan-engagement werd belangrijker dan ooit. Daar waar de vorige eigenaren enkel aandacht hadden voor de sport, legde de nieuwe eigenaar de aandacht op de fans. Races moesten makkelijk te volgen zijn en een beleving zijn voor kijkers en bezoekers. Ondertussen groeiden de successen (steeds meer podiumplekken) van Max Verstappen met zijn overstap naar Red Bull. Hij werd een van de populairste sporters van Nederland. Met deze ontwikkelingen groeide ook de aandacht voor de uitkomst van het haalbaarheidsonderzoek, welke in november 2017 gepresenteerd werd aan het grote publiek. Achter de schermen werkte Circuit Zandvoort in samenwerking met een sportmarketingbureau verder aan het binnenhalen van het evenement met het uiteindelijke resultaat op 14 mei 2019: een aankondiging van de terugkeer na 35 jaar van de Dutch Grand Prix naar Zandvoort.

Malou Postuma is beleidsadviseur toerisme & economie en projectleider side events F1 Gemeente Zandvoort. Zij is sinds 2016 werkzaam aan het project.

Kans op een economische impuls

Zandvoort is een gemeente met 17.000 inwoners. Jaarlijks komen er echter 5 miljoen dagbezoekers en zijn er 1 miljoen overnachtingen in het relatief kleine dorp. De meeste bezoekers komen voor het strand naar Zandvoort, een ander deel komt voor de vele evenementen in de gemeente. Circuit Zandvoort is hofleverancier van deze evenementen. De Circuitrun en de Historische Grand Prix trekken bijvoorbeeld veel bezoekers aan. Met toerisme als belangrijkste sector binnen de economie is de gemeente ‘event-minded’. In de Toeristische Visie is het binnenhalen van merken en branded events om de economie te steunen een belangrijke ambitie. De toen nog potentiële terugkeer van het evenement sloot perfect aan bij deze doelstelling om een extra impuls aan de economie te geven. De resultaten van het haalbaarheidsonderzoek laten niet alleen een positief economisch beeld voor de gemeente zien maar ook voor de buurgemeenten en Metropoolregio Amsterdam. De onderzoeksuitkomsten gaven aan dat het kon. Er dienden uiteraard wel diverse stappen ondernomen te worden door Circuit Zandvoort, de organisatie van de Dutch Grand Prix en gemeente Zandvoort.

Circuit Zandvoort. Foto van Michel Sjollema..

De GP als middel voor meervoudige waardecreatie

Gemeente Zandvoort heeft het evenement altijd benaderd als een vliegwiel voor andere doeleinden. Naast het faciliteren van een evenement werd de opgave, het genereren van een economische, maatschappelijke en sociale spin-off, de opdracht aan het college van burgemeester en wethouders. Het evenement biedt kansen op diverse thema’s zoals mobiliteit, economie en ook duurzaamheid. Bij elk onderdeel werd nagedacht hoe dit niet alleen impact kon maken op korte termijn maar hoe ook op lange termijn te profiteren.

Een mooi voorbeeld hiervan zijn de investeringen aan het spoor en het treinstation van Zandvoort. Het was al jaren een wens van de gemeente om tot een verbetering van het openbaar vervoer in de regio te komen, waar ook op zomerse dagen van geprofiteerd kan worden. Op drukke dagen liggen er 100.000 bezoekers op het strand. En als enige badplaats met treinverbinding, is die verbinding en uitbreiding van het spoor zeer belangrijk. De komst van het evenement legde een enorme druk op diverse instanties om de uitbreiding voor elkaar te krijgen, maar uiteindelijk profiteert de regio hier op lange termijn van.

Gemeenten hebben niet alleen een faciliterende taak, maar ook een toezichthoudende taak.

Op toeristisch gebied hoopt de gemeente op lange termijn te profiteren. Er was al even minder interesse van investeerders en nieuwe hotelontwikkelingen bleven uit. Maar met de terugkeer van de Formule 1 was ook de interesse uit de markt merkbaar en stond Zandvoort weer op de agenda bij menig investeerder in verblijfstoerisme. Er kwamen diverse aanvragen voor hotelontwikkelingen binnen.

Op duurzaamheidsgebied werden er ambities gesteld aan het evenement die een spin-off op de jaarlijkse kleinere evenementen zouden kunnen betekenen. De duurzaamheidsvisie voor de Formule 1 in Zandvoort is in samenwerking met de Dutch Grand Prix organisatie opgesteld en kent ambities voor de verschillende jaren, waar ook de side events in het centrum in meegenomen werden en het ook bij de lokale ondernemers geïntegreerd wordt.

De uiteindelijke spin-off voor Zandvoort is nog lastig te bepalen, door het uitstellen van de race en de onduidelijkheid over de impact van de coronamaatregelen. Dat het evenement in Zandvoort al veel heeft teweeggebracht en opgeleverd, is een feit.

De rol van de gemeente

Met de terugkeer van het evenement veranderden er intern bij de gemeente ook een aantal zaken. Door de gemeenteraad was een budget vastgesteld om het faciliteren van het evenement te bekostigen. Deze financiën kwamen grotendeels uit een verhoging van de toeristenbelasting. Dit waren echter geen gelden richting de organisatie van het evenement. Er was capaciteit vanuit de gemeente nodig en er werd fors ingezet op de bereikbaarheid van Zandvoort. Een bestuurlijk kernteam werd opgericht met de verantwoordelijke wethouder en een ambtelijk projectteam met een programmamanager en deelprojectleiders op de thema’s; mobiliteit, veiligheid, vergunningen, communicatie en side-events.

Zandvoort was en is er klaar voor en trots om hostcity te zijn van dit grote internationale evenement.

Het team stond voor de opgave om het evenement zo goed mogelijk te faciliteren voor de organisator van de Dutch Grand Prix, om side-events in Zandvoort te organiseren en om diverse omgevingsvergunningen voor de verbouwing van het circuit te beoordelen. Dit alles in een speelveld met diverse belangen. Denk hierbij aan stakeholders zoals de lokale politiek, regiogemeenten, lokale ondernemers, inwoners, natuurorganisaties en de media. Zeker de verbouwing kreeg grote aandacht in de landelijke media en (daardoor) ook bij natuurorganisaties. In korte tijd moesten alle faciliterende zaken geregeld worden binnen de wetgevende kaders. Naast dit faciliterende aspect wilde de gemeente zelf ook niet het grotere belang uit het oog verliezen en waar het kon ook investeren voor langere termijn

Omgaan met verschillende belangen

Natuurlijk is niet iedereen positief over het race-evenement. Het is aan de gemeente om alle belangen af te wegen en mee te nemen in de planvorming. Gemeenten hebben niet alleen een faciliterende taak, maar ook een toezichthoudende taak, die met name in het vergunningenproces van groot belang is. De grote aandacht voor het evenement betekent dat alles onder een vergrootglas ligt. Normale procedures en afwegingen worden nu onder het vergrootglas van de media gedaan en zorgen voor extra druk op de organisatie. Denk aan de aandacht voor het mobiliteitsplan, de bouwvergunningen en een aanvraag om te rijden over het strand. Er zijn diverse informatieavonden georganiseerd vanuit de gemeente om betrokkenen te informeren over het proces, ook de organisator is gevraagd dit te doen een heeft dit meermaals themagericht opgepakt. Dit is ook buiten de gemeentegrenzen gedaan aangezien daarvandaan veel vragen kwamen. Daarnaast zijn er nieuwsbrieven verstuurd aan geïnteresseerden, inloopmomenten gecreëerd voor ondernemers en inwoners en is er een speciale landingspagina op de gemeentelijke website gemaakt. Alles om inwoners, ondernemers en andere stakeholders goed te kunnen informeren en mee te laten denken.

To be continued in 2021

Het circuit was klaar voor de race en ook Zandvoortse ondernemers en inwoners hadden er enorm veel zin in. Met side events en citydressing zou heel Zandvoort in race sferen komen. Dat gaat alsnog gebeuren zodra het weer kan. Een nieuwe datum voor de race is momenteel nog niet duidelijk en zal afhankelijk zijn van de dan geldende coronamaatregelen. Zandvoort was en is er klaar voor en trots om hostcity te zijn van dit grote internationale evenement.