1.500 vakgenoten verrast over de ontwikkelingen in ‘Toekomst van het vakantiepark’

Ruim 1.500 vakgenoten keken naar de online Kennissessie ‘De Toekomst van het vakantiepark’. Auteur Rolf Nijdam overhandigde het eerste exemplaar van zijn boek ‘Het vakantiepark in Nederland’ aan RCN-directeur en HISWA-RECRON bestuurslid Riné van Dingstee. Daarna volgde een kennissessie die veel ontwikkelingen in kaart bracht. Arthur van Disseldorp van HISWA-RECRON zorgde voor deskundig commentaar en vragen. Voor 2023/2024 wordt een stabiele groei van 1,5% per jaar in de Nederlandse vakantiemarkt verwacht meldde Kees van der Most. Dat betekent dat een fors deel van die honderdduizenden extra vakanties op vakantieparken zal plaatsvinden. Door alle mengvormen gaan de vakantieparken een bloeiperiode meemaken.

Het standaardwerk voor vakantieparken

Rolf Nijdam, auteur van ‘Het vakantiepark in Nederland’: "Om het boek nu vast te pakken is echt heel speciaal. Voor dit boek heb ik 4.000 parken met hun markt in beeld gebracht wat heeft resulteert in het meest complete naslagwerk over deze dynamische sector.” Mooiste compliment kwam van Martin Maassen, hoofd leisure en recreatie van HISWA-RECRON die stelde dat er naast de culinaire vraagbaak ‘dikkevandam’ nu ook een ‘dikke Nijdam’ is voor iedereen die iets met vakantieparken wil. Naast een beschrijving van vraag en aanbod presenteert de auteur in het boek ook een hormonaal model om gasten beter aan te spreken op gewenste emoties en beleving. De combinatie van het hormonale model met de leefstijlvinder maakt het nog sterker. Ook de geschiedenis van het vakantiepark, de relatie met de overheid en het beheer van een vakantiepark krijgen ruim aandacht in het boek. In het afsluitende hoofdstuk monden relevante maatschappelijke trends uit in vijf scenario’s voor de branche die bedrijven kunnen helpen hun eigen toekomst vorm te geven.

Zeven hoofdstukken van Vakantiepark in Nederland.

Het eerste exemplaar werd coronaproof overhandigd aan mascotte Sammy van RCN en daarna aan gastheer van de dag Riné van Dingstee.

Veel extra hectares nodig voor vakantieparken

Hans de Vries (bureau voor vernieuwing) hield het publiek voor dat er nog veel ruimte nodig is voor vakantieparken.”Er is te weinig ruimte voor recreatie. Er komen 1 miljoen Nederlanders bij in de komende jaren. De verwachting is al snel dat we rekenen met 5 miljoen vakanties erbij in 10 jaar. Waar kan dat? Als ik daarmee reken, dan zie je dat 300 hectare per jaar voor recreatie aan vakanties op parken nodig zijn. Dat wordt van invloed op twee manieren.”

Via de ruimtelijke ordening. De omgevingswet komt er aan in 2022. Een veilige en gezonde duurzame leefomgeving staat voorop in deze aanpak en daar kan onze sector prima op inspelen. Het wordt een integrale langetermijnvisie. "Zitten daar kansen in voor leisure? Ja. We moeten wel, we hebben geen andere keus. We moeten vooruit denken.”

Anders denken. "We moeten zelf aan de slag omdat we de hectares nodig hebben. Ondernemers zijn er vaak al mee bezig met dat integraal denken over vakantieparken. Je kunt er als bedrijf, in je samenwerking met andere bedrijven op inspelen. Anders denken is dan onderdeel van de visie op de toekomst. Nu lijkt het nog veel op wat ik noem, postzegelplanologie. Maar hoe doe je dat anders? Vooral door samen met je buren en collega’s tot een visie te komen in en voor je regio. Participatie staat vooraan in de Omgevingswet. Loop voorop met visie en plannen en je kan meer met de overheden doen. Met onder meer zonering, betrek je anderen erbij. Je kan door die nieuwe wet goed aan de slag met de gebiedsidentiteit. Zet sterke branding op. Wat je doet in het landschap als bedrijf kun je ook inzetten voor je bedrijf en je merk. Past het bij de streek? Begrijpt iedereen dat ook in je regio? Die participatie wordt belangrijker. Daarmee kunnen we andere kernkwaliteiten in recreatienatuur bereiken.”

Slimme vakantieparken in een attractieve regio

Michiel Flooren (Saxion, lector) en Jan Lowin IJzerman (Vitale Vakantieparken, projectleider) gingen in op de optimale match tussen de veranderende omgeving in wetgeving en ontwikkeling en de gast. Centrale vraag is hoe je met je vakantiepark onderdeel wordt van een groene en gastvrije omgeving die leidt tot wederzijds voordeel. Flooren liet onder meer zien dat de driehoek gastvrijheid – quality of life – meervoudige waardecreatie, de ontwikkeling van vitale vakantieparken bepaalt. Het gaat uiteindelijk om slimme vakantieparken in een attractieve regio. Je moet volgens Flooren als park duurzaam zijn, niet alleen in transacties denken maar gaan voor meervoudige waardecreatie en aandacht hebben voor landschap en biodiversiteit. "Waarom kan een park niet ook een incubator zijn waar je die proeftuin bent voor nieuwe vormen van gastvrijheid en dienstverlening, samen met de omgeving. Ga mee met de digitalisering van de samenleving. Onze economie verandert naar een circulaire economie en daar moeten vakantieparken in meegaan. Doe je het niet, dan word je ingehaald.”

Jan Lowin IJzerman hielp met het kwaliteitsteam Vitale Vakantieparken al meer dan 60 parken op de Veluwe sinds de start van het project in 2017. Hij werkt met een succesvol recept van enerzijds een stip op de horizon zetten afhankelijk van de ambities van de ondernemer en anderzijds een praktische aanpak waarbij gekeken wordt naar laaghangend fruit aan combinaties, praktische indeling van het park en de digitale middelen. "We houden het niet bij een plan maar doen het echt met de ondernemer zodat deze weer grip op zijn park krijgt.”

De kijkers vroegen om tips voor ondernemers uit de combinatie van de driehoek van Flooren en de ervaringen van Jan Lowin IJzerman:

• Kijk naar de koplopers
• Leer van elkaar. Vakantieparken kunnen leerkringen opzetten, naar het voorbeeld van de kringen in de landbouw.
• Nodig studenten uit om te experimenteren. Denk daarbij aan haalbaarheidsstudies maar vergeet de belangrijkste criteria niet: a) past het bij het park en b) past het bij de gast.

Hoe blijven familiebedrijven zichtbaar, onderscheidend en aantrekkelijk?

Nederland telt van oudsher veel ketens van vakantieparken. Inmiddels zijn buitenlandse ketens op overnamepad binnen onze grenzen en dat stelt familiebedrijven voor grote uitdagingen rond profilering. Familiebedrijven moeten volgens Albertha Wielsma, (Landelijk Expertisecentrum Familiebedrijven) zichtbaar, onderscheidend en aantrekkelijk blijven. Volgens haar hebben familiebedrijven grote voordelen: "Familiebedrijven zijn waardegedreven en hebben een geduldig en flexibel kapitaal omdat ze ook bereid zijn privévermogen in de onderneming te steken. Vaak is er een sterke regionale verbinding, met een eigen identiteit en een trouwe werknemerspool. Aan de andere kant ligt er ook een sterke druk op de ondernemer want je wordt ook op je handelen aangesproken wanneer je langs het voetbalveld staat op zaterdag. Het voordeel van familiebedrijven in de gastvrijheidsbranche: de familie is een betrouwbare gids voor de regio. Maak daarvan gebruik door te investeren in de communicatie over je identiteit als familiebedrijf. Dat hoeft niet heel groots. Je kunt geheime plekjes met je gasten delen waar je vroeger als kind kwam. Daarmee maak je het persoonlijk en laat je zien wie je bent. Zet vooral de relatie met je gast voorop en niet de verkoop.”

Hoeveel vakanties op vakantieparken in 2030?

De verwachting van Kees van der Most (Trends & Tourism) is dat de Nederlandse vakantiemarkt in 2023/2024 weer de aantallen van voor de crisis gaat evenaren. Voor de periode daarna wordt een bescheiden groei verwacht van zo’n 1%, wat neerkomt op zo’n 400.000 extra vakanties per jaar. Binnenlandse vakanties zullen het daarbij wat beter doen dan buitenlandse vakanties. Dat komt omdat hij verwacht dat er vooral groei in korte vakanties zal zitten en die worden over het algemeen dichter bij huis ondernomen. Daarnaast groeit het aantal senioren, wordt duurzaamheid belangrijker wat binnenlandse vakanties in de kaart speelt door de lage ecologische voetafdruk. Ook de beperkte actieradius van elektrische auto’s speelt de bestemming Nederland in de kaart. Over vakantieparken meldt Van der Most: "Het aantal mooiweerdagen in de Nederlandse zomer lijkt toe te nemen. Het weer is heel erg belangrijk voor de ontwikkeling van het aantal vakanties in eigen land. Door innovatie bij vakantieparken neemt het aantal nieuwe types verblijfsaccommodaties toe. Dat maakt het binnenlands product ook hipper en dat trekt mensen aan die voorheen uitsluitend naar het buitenland gingen. Daarmee kantelt het imago van de bestemming Nederland van ‘poor mans holiday’ naar een aantrekkelijke bestemming. Zorgen zijn er ook omdat de dominante doelgroep voor vakantieparken, gezinnen met kinderen, de komende jaren zeker niet gaat groeien. Parken zullen senioren moeten verleiden het hotel voor het vakantiepark in te ruilen. Kansen zijn er in de trend dat Nederlanders in toenemende mate het liefst zelf hun vakantie willen samenstellen. Voor het standaardproduct is minder belangstelling. Daarop kunnen vakantieparken inspelen door hun aanbod flexibel en modulair te maken. Consumenten zijn daarnaast op zoek naar het lokale en authenticiteit en willen een sence of place ervaren. Door lokale inwoners te betrekken bij activiteiten en het gebruik van streekproducten kun je daarop optimaal op inspelen.”

5 ervaringen van ondernemers

De thema’s de gast van de toekomst, verbinding met de regio, ruimtevoor recreatie en de toekomst voor familiebedrijven werden in diverse filmpjes door ondernemers vanuit de praktijk belicht. Daaruit opvallende leerpunten:

• Karin Veldhuizen van Watersportcamping Heeg: "De storytelling is heel belangrijk. Als je eerlijke verhalen deelt, dan krijgt de toehoorder meer waardering voor je bedrijf en waar je voor staat”. Zo organiseert ze tochten met de lokale visserman. "Dat verandert bij veel gasten het beeld op het ambacht, de natuur en hoe je consumeert.”
• Hans van Leeuwen over vakantiepark Puur Exloo: "We leveren service op butlerniveau die door lokale ondernemers wordt geleverd. De gast kiest via de digitale receptie zijn beleving en kan alles bestellen en laten bezorgen. De organisatie is gekanteld met zijn gezicht naar de gast toe en we zetten techniek in zodat mensen ruimte hebben om memorabele herinneringen te maken. Rust, ruimte, natuur en het ontmoeten van elkaar in een luxe vakantiehuis staan bij Puur Exloo voorop.”
• Luuk Slager van Molecaten over de lange ontwikkeling van het duurzame park Waterdunen in Zeeuws-Vlaanderen: " In dit project gaan veiligheid, natuur en toerisme hand in hand en werken we met heel veel partijen samen. Het is dan belangrijk je te realiseren dat je voor lange termijn met elkaar aan tafel zit. Als je dan alleen komt nemen wat jij er uit wilt hebben dan gaat het niet werken. Je zult lange tijd dingen aan partners moeten geven. Je moet ze in staat stellen jou in de toekomst ook wat te gunnen en dat kan alleen als je vertrouwen hebt in elkaar. Het vertrouwen is onverminderd hoog. Je hebt lastige periodes, toch moet je blijven vertrouwen op je partners.”
• Eelco Stienstra van keten RCN: "Als je 70 jaar oud bent, heb je ook nogal wat historie op je park maar het goede neem je mee en het oude breek je af. Zo proberen we continu te vernieuwen en te verfraaien. We kopen oude bungalows van particulieren op en plaatsen daar nieuwe units voor de verhuur. Inmiddels hebben we ook een moderne brasserie met een eigentijdse menukaart en hebben we geïnvesteerd in privésanitair. RCN-parken smaken zijn overal anders maar samen zijn we toch RCN. De standaarddingen zijn bij RCN heel goed geregeld, daarnaast kun je bij RCN als parkmanager heel goed ondernemen.”
• Luuk Jansen van Camping Roland: "Gasten zijn blij dat we al drie generaties een familiebedrijf zijn. Ondanks de sterke groei van de afgelopen decennia zijn ze blij dat we niet zijn opgegaan in een groter geheel en ons op de eigen familiaire manier kunnen ontwikkelen. We kunnen ons onderscheiden door de sterke persoonlijke contacten met de gasten en het hele team daar in mee nemen. Tip voor andere familiebedrijven, laat niets onbesproken in de familie. Bespreek alle punten en zorg dat je er samen uitkomt.”

Het Vakantiepark in Nederland, een overzichtelijk en leerzaam boek over alle aspecten van het vakantiepark. Bestel nu in onze store