Geplaatst op: 16-08-2021
Auteur: Marc Gerlings
NRIT
Publicatie: R&T 2021-03

Kneitergoed onderzoek in toerisme en recreatie

Beter vergelijken

Kneitergoed onderzoek in toerisme en recreatie
Onderzoek naar toerisme is belangrijk, vergelijkbaar onderzoek is nog beter.

Met de opening van de samenleving bloeit het toerisme weer op. Wat besteden al die toeristen? Wie heeft daar allemaal profijt van in je regio of stad? Een economische impactanalyse is opeens interessant. Met het Kneitermodel komen er voorschriften hoe je impactonderzoek doet en dat is van groot belang voor de toeristische industrie en beleidsmakers.

Waarom is dat van belang? Er zijn diverse analyses met verschillende onderzoeksmethoden gedaan naar de economische impact maar het wordt voor de sector nog interessanter als je onderzoeken in verschillende steden en regio’s met elkaar kunt vergelijken. De sector staat al in de belangstelling van regionale bestuurders en de vele ondernemers omdat er ongeveer 91 miljard aan bestedingen valt te verdelen. De verwachting is dat na de dip door corona dit getal toch weer zal groeien. De belevingsmotor zwengelt de economische impact verder aan. We willen weer op reis en dat levert euro’s op. Tientallen medewerkers van city- of regiomarketingorganisaties en overheden keken naar een nogal onderzoekstechnische bijeenkomst op 26 mei van de Landelijke Data Alliantie en zij werden daar toch heel warm van. In toerisme ontstaan gelukkig veel samenwerkingsverbanden en dan wordt de vraag naar goed vergelijkbaar onderzoek groter.

"Nothing is perfect, laat de kritische punten aan ons weten”

Marktpartijen en onderwijs werken samen in dit model. KNEITER staat voor ‘Kennisnetwerk Economische Impactanalyses Toerisme En Recreatie’ en is een samenwerkingsverband van twee hogescholen (Breda University of Applied Sciences en HZ University of Applied Sciences), vier consultancybureaus (Markteffect, Bureau Buiten, Decisio en ZKA) en het Mulier Instituut. Jeroen Klijs (CELTH en BUas) maakte in de presentatie van het Kneitermodel duidelijk waarom economische impactanalyses een grotere invloed hebben op toerisme dan alleen een vaststelling van een situatie. "Wat is het toerisme waard. Maar ook waar moet je op investeren en wat wil je vernieuwen? Veel partijen zijn bezig met impactstudies en dan is het vaak appels en peren vergelijken. De leidraad van Kneiter kan de vergelijkbaarheid vergroten.” De opdracht voor de leidraad kwam van het Data Development Lab (DDL) Ook NBTC heeft meegedacht. "We hebben met elkaar een goed proces doorlopen en mooie resultaten bereikt,” meldt Jeroen.

De leidraad geeft aan wat de minimale kwaliteitseisen zijn waaraan een economische impactanalyse moet voldoen, qua te gebruiken databronnen, methodes, definities en afbakeningen. In dat opzicht zorgt deze voor standaardisatie. De leidraad biedt tegelijkertijd ook flexibiliteit door duidelijk te maken welke keuzes mogelijk zijn, wat de consequenties daarvan zijn en schrijft voor hoe hier over gerapporteerd moet worden aan de opdrachtgever. Mooi is ook de oplegger voor opdrachtgevers zodat ze offertes van bureaus kunnen beoordelen en het eindrapport goed kunnen interpreteren. Jeroen: "Naast het berekenen van de economische impact biedt de leidraad ook handvatten voor studies met ‘wat als’ stellingen waarbij producten er nog niet zijn of waarbij producten wegvallen.”

Het Kneitermodel wordt met klem géén handboek genoemd maar het zijn voorschriften geworden. Vaak valt ook het woord ‘leidraad’. Populair gezegd is het een bijsluiter en om daarin exact de juiste definities op te nemen is onderzoeksicoon in het toerisme, Nico Heerschap van het CBS ingezet. Hoe technisch en droog het model ook klinkt, er komen kant-en-klare stappen uit.

Stappen bij het uitvoeren van economische impact analyses

  1. Geef het onderzoeksgebied aan (stadsgrenzen, pretpark, natuurgebied.)
  2. Bepaal de onderzoeksperiode (van datum, tot datum en tijden.)
  3. Wat is het onderzoeksobject (Wat tel je mee.)
  4. Is het een studie naar belang of een studie naar meerwaarde (vaststelling van een situatie of de wat als vraag.)
  5. Wat zijn de relevante bestedingen (alleen in een locatie of ook de samenhang voor die locatie? Voorbeeld: tel je ook de uitgaven van de reis naar een stad.)
  6. Is het relevant de directe impact mee te nemen of de indirecte impact (alleen toegevoegde waarden binnen de locatie of neem je bijvoorbeeld ook de toeleveranciers mee?)
  7. Gebruik je een multiplier of een indicatief beeld van de impact voor directe en indirecte impact. (pas op met de formulering van de multiplier.)
  8. Of gebruik je een input/output model en daarvoor heb je een tabel met productiegetallen nodig.
  9. Wat zijn de technische aspecten van het onderzoek?
  10. De leidraad geeft ook aan dat het valt of staat met de beschikbare data (Lisa, CBS, koopstroomonderzoek, regionale satellietaccount.)
Oplegger voor opdrachtgevers zodat zij offertes van bureaus kunnen beoordelen

Het netwerk van Kneiter is beschikbaar voor vragen. Jeroen Klijs benadrukt: "Het is een levend document. Nothing is perfect, laat de kritische punten aan ons weten. Binnen CELTH en binnen LDA worden die punten verzameld en dat nemen we op.”

Het model riep ook vragen op, want wat wordt de standaard voor het vergelijken van onderzoek? Daarachter speelt de discussie over de standaard van definities en methoden voor recreatie die LDA wil opzetten. LDA wil het Kneitermodel niet hard voorschrijven maar ziet toch graag dat organisaties in toerisme onderzoeken opzetten die vergelijkbaar zijn. Gerben Baaij (directeur Dordrecht Marketing) verwoordde het duidelijk: "Laten we een aantal methodes de revue laten passeren maar dat we daarna tot maximaal twee methodes gebruiken. Daarmee voorkomen we versnippering in de sector. Tenslotte is het doel het bereiken van betere cijfers.”

Je kunt 3 versies van het Kneitermodel (leidraad, handleiding voor opdrachtgevers en de verantwoordingsformat) downloaden op:
www.landelijkedataalliantie.nl/nl/home/nieuws-agenda/kneiter-leidraad-voor-betere-vergelijkbaarheid-van-economische-impactanalyses-toerisme-en-recreatie.htm
Link: https://www.celth.nl/agenda/landelijke-data-alliantie-economische-impact-toerisme
Trefwoorden: onderzoek, onderzoekmethoden, economische impact, economische betekenis, CELTH, LDA

CELTH





||| Nieuws |||

13/03/25
Exclusief voor leden
Nieuwe ceo laat Time to Momo met online boekingen groeien
Sinds 1 februari 2025 heeft Mart Evers het stokje overgenomen van Niels Meijssen als nieuwe ceo van Time to Momo. Mart is mede-oprichter van het bedrijf en vanaf het allereerste begin in 2020 betrokken, toen het nog Moonback heette.
13/03/25
Sylvia van Mullem merkleider Regio Arnhem en Rijk van Nijmegen
Toerisme Veluwe Arnhem Nijmegen stelt Sylvia van Mullem als nieuwe merkleider Regio Arnhem en Rijk van Nijmegen aan. Zij volgt Reinou de Haan op.
13/03/25
Kröller-Müller viert 80 jaar vrijheid met wandelingen en open schuilkelder
Van 29 april tot en met 5 mei 2025 herdenkt het Kröller-Müller Museum 80 jaar vrijheid. De schuilkelder is opengesteld voor publiek, er zijn minicolleges in het museum en vrijheidswandelingen in de beeldentuin.
12/03/25
Exclusief voor leden
KLM migreert applicaties naar cloud
Accenture werkt samen met Air France-KLM om de bestaande applicaties van de luchtvaartgroep te transformeren en te migreren naar de cloud. Hierbij wordt afgestapt van de drie eigen datacenters. Dat is van grote invloed op het proces en de klantervaring.
12/03/25
Efteling Grand Hotel opent op 1 augustus 2025
Het Efteling Grand Hotel opent op 1 augustus 2025 de deuren voor gasten. Efteling investeert 50 miljoen euro in de bouw van het Efteling Grand Hotel. Het is dan het grootste hotel van het Brabantse attractiepark.
12/03/25
Exclusief voor leden
Landal rolt nieuwe merkidentiteit uit
Landal GreenParks en Roompot hebben een belangrijke stap gezet in hun transformatie naar Landal. Vanaf 10 maart 2025 zijn de eerste visuele elementen van de nieuwe merkidentiteit gepresenteerd aan gasten.
12/03/25
Exclusief voor leden
Voor 2026 verhuist Brabantse camperbeurs naar Brabanthallen
De organisator EasyFairs van de Camperbeurs kondigt aan dat de editie in Brabant vanaf 2026 een nieuwe locatie krijgt: Brabanthallen in Den Bosch.
11/03/25
Privium lounge open in Eindhoven Airport
Deze week is op Eindhoven Airport door de Schiphol Group de Privium ExpressLounge officieel geopend. De lounge bevindt zich op de eerste verdieping, naast de Starbucks.

||| Agenda |||

18/03/25
18/03/25 t/m 18-03-25: Embrace Quality of Life
Op 18 maart 2025 organiseert Booking Experts het jaarlijkse kennisevent Embrace. Dit evenement is d&...
24/03/25
24/03/25 t/m 24-03-25: 2Daagse Glamping Inspiratiereis
Het kennisplatform 'Vakantiehuis van de Toekomst' organiseert van maandag 24 maart 2025 tot en met d...
05/04/25
05/04/25 t/m 05-04-25: Impact Fair
Impact Fair rolt op zaterdag 5 april de groene loper uit voor iedereen die zijn of haar steentje op ...
05/05/25 t/m 11-05-25
05/05/25 t/m 11-05-25: The Greater Bay Area Leisure Tour
Het Nederlandse J2Leisure organiseert samen met haar Chinese partner Glopen van 5 tot en met 11 mei ...