Van kuuroord naar wellbeing

Haar enthousiasme is aanstekelijk. Makkelijk vertelt directeur bestuurder Noordwijk Marketing Quirine Kamphuisen over de transformatie van kustplaats Noordwijk naar een kuuroord. Kuuroord, dan denk je aan twee eeuwen geleden op de kar naar de gezonde zee. Is het nog relevant? Wellbeing is relevant en daar wordt door ondernemers fors op geïnvesteerd.

Corona gooide veel overhoop in het toeristisch vakgebied en het legde de ontwikkeling van kuuroord Noordwijk deels stil. Een korte duik in de geschiedenis leert dat in 2016/2017 het idee is ontstaan binnen een groep van 75 vrijwilligers uit allerlei lagen van het dorp, ondernemers, bewoners en politiek. Via meerdere business cases startte de onderbouwing om weer de positie van kuuroord te herwinnen. Met een understatement meldt Kamphuisen dat het "geen sinecure was”. Het lukte, in 2020 werd Noordwijk een heilzame badplaats. Het is de erkenning ‘heilzame badplaats’ die de ESPA (European Spas Association) afgeeft waarbij het naast de erkenning van heilzaam zeewater ook kijkt of er thalasso en wellness wordt aangeboden in de badplaats. Er is concurrentie in Nederland, ook Domburg en Cadzand hebben deze titel op zak. De erkenning is vooral gegeven omdat het zeewater heilzaam is gebleken. Het zegt minder over Noordwijk en meer over de zee en dat ziet Kamphuisen ook. Het begrip kuuroord komt gedateerd over en is lastig weer op te bouwen. Kamphuisen: "Kuuroord, we hebben het meer over de kustplaats waar gezondheid en genieten hand in hand gaan, waar je wellbeing biedt. Kuren heeft veelal nog een imago van oude gebouwen en zwembaden met zieke mensen. Wij hebben het over een heilzame badplaats. Dat is waar we ons in de communicatie op richten. Samen met Marlies Sobczak (nu Vitacon Consultancy, voorheen auteur van studieboeken in toerisme) hebben we een plan bedacht voor de verdere ontwikkeling van de kuuroordstatus. Hoe maak je dat tastbaar?” Dat leverde in 2020 en 2021 in ieder geval een stevige lijst op van het aanbod in de regio. Quirine benadrukt dat het hierbij niet alleen om Noordwijk gaat, de hele regio Duin en Bollenstreek heeft als ambitie om de gezondste regio van Nederland te worden. Vanuit dat aanbod is de website healthy life ontwikkeld (www.healthylife-noordwijk.nl). Daardoor zijn bijna 600 aanbieders in de Duin en Bollenstreek zichtbaar op het ruim omschreven domein wellbeing. Dit is een unieke website dus ook heel interessant voor ESPA en zij kijken dan ook graag over onze schouder mee om dit te kopiëren voor andere plaatsen. Herkenbaar voor de sector, het zijn veel éénpitters en kleine bedrijven.

"Juist onze onafhankelijke rol als DMO is belangrijk”

Quirine Kamphuisen: "Laserfocus geeft juist heel veel kansen.”

Het doel op de horizon van een regio die excelleert in gezonde leefstijl is dat DMO Noordwijk Marketing deze softe kant integraal op de economische agenda zet. Een slimme strategische zet. Nodig ook want ondertussen is op beleidsgebied gewerkt aan onder meer een strandnota en een kuuroordvisie. De integrale aanpak leidt ertoe dat overal de positionering van kuuroord en wellbeing wordt meegenomen. Kuuroord zijn in de klassieke betekenis betekent ook een netwerk aan faciliteiten, kennis en mensen die gekwalificeerd zijn om kuren inhoud te geven. Het aanbod van de ondernemers is mooi en breed maar kan dat oude kuren niet de inhoud geven. "De term kuuroord gebruik ik niet vaak. Kuuroord betekent voor ons vooral de wetenschappelijke onderbouwing waar het gezond is om te zijn.” Een verandering van imago is als het sturen van een olietanker, heel traag. Toch merkt Kamphuisen nu al de effecten, vooral in haar functie als netwerkorganisator.

"We zitten met ondernemers aan tafel die naar Noordwijk willen komen omdat we het tot een destinatie van wellbeing maken. Dat is nu al interessant en die gesprekken blijven we voeren.” Het aanbod zit bij de kleine en middelgrote bedrijven die aanhaken. "Er liggen concepten zoals healthy life arrangementen bij de hotels en de horeca. KHN (Koninklijke Horeca Noordwijk) is onder meer partner in deze beweging. Voor de hele horeca hebben we het gezonde ontbijtconcept ontwikkeld. Met elkaar hebben we gekeken, wat is een gezond ontbijt en wat moet je dan vervangen in je aanbod? Op deze manier geef je de bedrijven concrete tools om de onderwerpen gezond en energiek toe te passen. Het levert nieuwe samenwerkingen op. Zoals een yogaleraar die afspraken maakt met hotels of vakantieparken. Ook daar zie je een verruiming in het aanbod, een yogales volgen met daarna een gezonde lunch bij dat hotel of het vakantiepark. Verbindingen leggen en aanjagen, dat is de rol die we als DMO hebben.” Dat is de economische tak maar deze DMO wil zorgen voor een breed draagvlak van de nieuwe koers gericht op gezond leven. Dat blijft in Noordwijk niet alleen bij praten over gezonde ambities. In 2020 werd de wens duidelijk om in het frame van gezond leven een wandelfestijn op te zetten. "We wilden eigenlijk een Vierdaagse organiseren zoals je die kent van Nijmegen. Op een moment hebben we gebeld met de Koninklijke Wandelbond en zij zagen de combinatie met gezond en energiek als zeer kansrijk. We zijn overgestapt van een ‘klassieke’ Vierdaagse die toch bezwaren opriep, omdat de loper dan minder bezig is met het ontdekken van al het moois wat de Duin en Bollenstreek te bieden heeft, naar een belevingsvierdaagse in de Duin en Bollenstreek die minder gericht is op de prestatie. Maar ook met afstanden tot 40 km zoals bij de Vierdaagse in Nijmegen (30 - 40 en 50 km, red.) en het beleven van de regio in een periode waarin ze niet zo snel komen.” Corona zette de uitvoering stil. "De tocht staat nu gepland voor oktober 2022 en dat is de periode waarin nog net de dahlia’s bloeien en wanneer je de voorjaarsbollen weer de grond in zet.” Daarmee is het een fraaie tegenhanger van het voorjaar waarbij bezoekers zelfs tot in de bollenvelden lopen. Het najaar is voor de regio een rustige periode met uitzondering van de korte schoolvakantie. "Iedere dag bieden we een ander thema aan in de vierdaagse. Je wandelt een dag van zout naar zoet water. Je gaat van duin naar erfgoed en de belevingstocht doet ook Leiden aan.” De kennis en kunde om dit grote evenement op te zetten zit zeker bij Tjeerd Scheffer. Deze directeur Duin en Bollenvierdaagse is vooral bekend als organisator van de Leiden Marathon (bijna 11.000 deelnemers in 2022). "Gaaf is dat de KWBN met dit mooie idee een joint venture is aangegaan. We voelen ons in goed gezelschap met de Vierdaagse van Nijmegen. Ons doel is het eerste jaar 5.000 deelnemers en we willen doorgroeien in 5 jaar naar 25.000 deelnemers. Als DMO hebben we dit initiatief aangejaagd en de contouren bepaald. Daarna is voor de organisatie en uitvoering een aparte stichting opgericht. Juist onze onafhankelijke rol als DMO is hierin belangrijk. Het wordt echt een belevingsfestijn voor de hele Duin en Bollenstreek. Uit dit evenement komt serieus geld, op den duur verwachten we een paar ton. We hebben geregeld in de nieuwe stichting dat een deel van de opbrengst gebruikt wordt voor maatschappelijke initiatieven. Dat is weer een vliegwiel om meer te kunnen doen voor bezoekers en bewoners met de positionering, gezond en energiek. Dat heb je nodig om het echt tot ontwikkeling te brengen. Geld is dan echt een belangrijke factor en dat komt op gang.” In de regio is bekend dat het wandelfestijn oorspronkelijk mikte op een start met een veelvoud van de gemelde 5.000 deelnemers en die potentiële drukte stuitte op verzet. De partners hebben daarop gekozen voor een gematigde ontwikkeling in een scenario van vijf jaar.

"We zitten met ondernemers aan tafel die naar Noordwijk willen komen omdat we het tot een destinatie van wellbeing maken”

Veel achterstand congresmarkt maar inhaalslag op komst

Een positionering gezond en energiek is makkelijk te koppelen aan het toerisme. Gemeente Noordwijk heeft altijd een sterke positie gehad op de meeting- en congresmarkt. Hoe maak je de verbinding naar de zakelijke markt van meetings en presentaties? De grote stad in de regio Leiden, haalde nog nooit zoveel congressen en meetings binnen dankzij het European City of Science jaar maar ook Noordwijk heeft qua meetings en congressen niets te klagen. "Er zijn zeker door de omstandigheden mooie internationale congressen uit de agenda’s verdwenen, maar de gaten die vielen zijn gelukkig weer ingevuld.”

"Positionering van een destinatie gaat echt hand in hand,” meldt Quirine Kamphuisen. Daarbij wordt weer de centrale communicatierol van de DMO duidelijk. "Hoe meer je één beeld van je destinatie voor verschillende groepen bent hoe makkelijker het beeld geadopteerd wordt.” Deze ervaring deed Kamphuisen op bij haar eerdere werkgevers. Ze werkte onder meer bij Make-A-Wish foundation, waarbij de allerliefste wens van zieke kinderen wordt gerealiseerd. Maar iedereen had daar een ander beeld bij. Toen kozen we voor één boodschap naar de kinderen, ouders, de medewerkers in de ziekenhuizen en bij de verzorgers. Laserfocus geeft juist heel veel kansen.” Handig maakt ze de overstap naar gezond en energiek. Er ligt een forse taak om nog verder de acties uit te breiden voor gezonde voeding. Meer dan wat al met de horeca en het ontbijt of lunch wordt gedaan. "Er is een enorme historie in gezonde voeding, zeker met oude kruiden en groenten die we opnieuw kunnen opnemen.” In de Gouden Eeuw ligt Noordwijk in de regio die als het culinaire centrum van de wereld werd gezien. Diverse groenten werden in Noordwijk geteeld. Ze doelt op de herintroductie van groenten en kruiden in de horeca en catering. "Het voordeel is dat we de centrale positionering al goed kunnen meenemen in de congresmarkt. Als DMO zijn we flink bezig in de congresmarkt maar er is veel achterstand.

Nieuwe locatie VVV Noordwijkerhout aan de Havenstraat 10.

"Hoe meer je één beeld van je destinatie voor verschillende groepen bent hoe makkelijker het beeld geadopteerd wordt”

Terug naar het kuren, het kan wel in Hotels van Oranje

Op het eind van het interview speelt toch weer dat beeld van het oude kuuroord op. Het kuren met de medische betekenis kan voor een mondaine badplaats als Noordwijk echt kansrijk zijn. Het sluit aan op een gastengroep die geïnteresseerd is in preventieve gezondheid en dan bewust kiest voor deze destinatie. Dan moeten er kuurfaciliteiten van hoog niveau zijn en bijvoorbeeld ook gespecialiseerde artsen. Dat lijkt onmogelijk voor Noordwijk en toch ligt een versneller klaar.

De drie gebouwen van Hotels van Oranje zijn gesloten voor een omvangrijke renovatie. Het nationaal en ook internationaal bekende hotel gaat in 2023 weer open. De bekendheid nationaal komt onder meer door films, series en het verblijf van het nationaal voetbalelftal voor trainingskampen. Dit hotel investeert fors in het echte kuren en een breder aanbod in wellness. Het kan voor de badplaats en voor andere accommodaties een versneller betekenen in de positionering van kuuroord. Een van de drie vleugels is afgebroken en daar verrijst een vleugel met wellnessfaciliteiten met onder meer 1.000 vierkante meter aan zoutwaterpartijen. Nog belangrijker om het kuren inhoud te geven, het hotel neemt een kuurarts in dienst voor de begeleiding van de hotelgasten. Kamphuisen hoopt dat meer ondernemers kans zien om medisch personeel speciaal voor het kuren in te zetten. Die kracht in kennis en kunde kan ervoor zorgen dat het hogere segment aan potentiële gasten bewust kiest voor die Nederlandse healthy life badplaats Noordwijk. Daarmee steekt de erkenning van de ESPA toch van de zee en het strand definitief over naar het dorp Noordwijk.

Nieuwe afspraken ontstaan tussen onder meer aanbieders van yogalessen en hotels. Op de foto Michelle Braams van Yoga Beach.