Beleef Texel 100% duurzaam

Eind september 2022 lanceerden VVV Texel en Koninklijke Wandelbond Nederland (KWbN) een driejarige samenwerking. Uitgangspunten daarbij waren de natuur van Texel sparen, rust voor de eilander stimuleren én het genot van de toerist vergroten. Directeur Frank Spooren van VVV Texel legt uit dat de samenwerking niet uit de lucht komt vallen en gaat ook in op andere ontwikkelingen op het eiland.

Spooren vertelt over de aanleiding voor de samenwerking met de KWbN: "Allereerst lopen we ertegenaan dat we steeds meer auto’s op het eiland zien, waardoor het gevoel ontstaat dat het steeds drukker wordt. Daarnaast wordt vanuit het thema duurzame mobiliteit gekeken hoe toeristen op een alternatieve manier naar Texel kunnen reizen en zich kunnen voortbewegen op het eiland. Het Toeristisch Toekomstplan Texel ‘Texel in balans; naar een authentiek, duurzaam en gastvrij eiland’ van de Gemeente Texel stuurt daar ook op en spreekt uit dat ze zich meer willen richten op een ‘bewuste gast’. Een wandelaar is daar natuurlijk een goed voorbeeld van.” Bij de samenwerking is volgens Spooren ook een mooie vertaalslag gemaakt naar de toerist. "Daarbij zeggen we: Texel is Nederland in het klein met bijna elk type landschap. Ontdek dat landschap nog meer en beter door in dat landschap te wandelen en te fietsen. Uit cijfers weten we namelijk dat de helft van de toerist niet fietst en dat men zo’n 30 procent van het eiland niet ontdekt als ze alleen per auto het eiland over gaan. Het kwam daarom als geroepen dat de Wandelbond over een database met allerlei typen wandelaars beschikt en een prachtig wandelplatform, wandel.nl. Bijkomend voordeel: wandelen kan het gehele jaar en daarmee stimuleren we de minder drukke periodes om ook zo gasten te spreiden in tijd.”

Samenwerken

Spooren licht toe wat er gaat gebeuren als gevolg van de samenwerking: "Stapsgewijs komt er een steeds uitgebreider wandelplatform, zowel bij wandel.nl als op onze website, met veel informatie over wandelroutes op Texel. Ook gaan we met de wandelbond gethematiseerde wandelarrangementen ontwikkelen.” Daar komt bij dat de KWbN en VVV Texel qua organisatiestructuur en manier van organiseren volgens Spooren veel op elkaar lijken. "Daarom gaan we vanuit disciplines als PR, content markering en e-commerce het gesprek met elkaar aan om te kijken hoe we elkaar kunnen versterken en van elkaar leren. De KWbN wil meer mensen bereiken en enthousiasmeren over de gezonde vrijetijdsactiviteit wandelen en wij als VVV Texel willen onze gast stimuleren de auto vaker te laten staan en zich op een andere manier op het eiland begeeft.”

Spooren geeft aan wanneer de samenwerking met de KWbN in zijn ogen geslaagd is. "Ten eerste als we kunnen aantonen dat we deze ‘bewuste gast’ doelgroep niet alleen weten te bereiken maar hen ook weten te mobiliseren, activeren en (vaker) op het eiland mogen begroeten. En dit een eerste business case is waarmee we kunnen aantonen dat je met marketing en communicatie succesvol bent in het stimuleren van een aantal maatschappelijke thema’s. Wie weet kunnen we in het verlengde hiervan nog meer mooie samenwerkingen optuigen.”

Meerdaags voor Texel heilige graal

Spooren ziet sinds 2016 – het jaar van zijn aantreden – een ontwikkeling dat de dagtoerist vooral naar Texel komt op dagen dat het eiland al een flinke bezetting heeft. "We merken op zulke dagen dat de eilandinfrastructuur behoorlijk onder druk komt te staan. Daarom hebben we snel na mijn start in 2016 besloten om dagtoerisme niet meer proactief te promoten. Destijds hadden we bijvoorbeeld een ‘Dagje Texel’-arrangement, dat we op 25 locaties in de kop van Noord-Holland aanboden. Daar zijn we meteen mee gestopt. De strategie is sindsdien volledig ingestoken om mensen meerdaags voor Texel te interesseren. Het eiland heeft zoveel te bieden daar heb je minstens drie of vier dagen voor nodig. En bij het maken van de juiste keuzes, helpen we graag.”

"Het blijft interessant om na te denken over hoe je de gast tijdens zijn verblijf zodanig kunt informeren dat hij bepaalde keuzes maakt”

Hij verwijst naar een onderzoek uit voorjaar 2022 van Breda University of Applied Sciences, die in het Data & Development Lab Bestemming Nederland, samen met Marketing Oost, NBTC en Travel with Zoey, een experiment in Overijssel opzette. Uit dat onderzoek kwam naar voren dat de toerist zich door informatie laat sturen zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van de ervaring. (1) "Intern houden wij ons al enkele jaren bezig met dit vraagstuk. In het begin van corona, in mei 2020, hebben we als VVV Texel hierop ingespeeld met de TexelMap-app.(2) Deze had als voornaamste doel om vanuit gezondheidsperspectief de drukte op het eiland te monitoren en proactief te spreiden om zo gasten gerust te stellen. De app gaf de toerist informatie over drukkere locaties en de piekmomenten, zodat de toerist op basis daarvan passende keuzes kon maken. Die app is op ‘de plank gelegd’, toen de gezondheidsdreiging afnam en de app minder gebruikt werd. Het is en blijft echter interessant om na te denken over hoe je de gast tijdens zijn verblijf zodanig kunt informeren dat hij bepaalde keuzes maakt, waardoor hij op plekken komt waar het minder druk is zonder dat het ten koste gaat van de vakantiebeleving.”

Vervolgonderzoek

Spooren vertelt dat VVV Texel één van de partijen is die deelneemt aan het beoogde vervolgonderzoek dat BUas gaat uitvoeren: "Dat is belangrijk om van te leren. We kunnen als VVV Texel uiteenlopende informatieve documentatie bijeenbrengen, waarvan wij veronderstellen dat het relevant is voor onze gast, maar meten is weten. Om op basis van deze uitkomsten stap voor stap een aantal zaken in te richten. De wandelpropositie vormt zonder twijfel een onderdeel hiervan. En ik ben ervan overtuigd dat in dat verband ook het fietsdomein heel waardevol zal zijn.”

Maar VVV Texel wil op termijn nog nadrukkelijker een rol spelen in informatieverschaffing aan de toerist over specifieke content. Denk bijvoorbeeld aan informatie over de toeristische gezondheidsvoorzieningen op het eiland. Andere mooie voorbeelden zijn modules, die we aan het ontwikkelen zijn, waarmee we horeca-arrangementen kunnen aanbieden, maar bijvoorbeeld ook het huren van een fiets. "Uiteindelijk willen we daarmee de ultieme full-service portal zijn voor onze gast vóór én tijdens het verblijf op Texel. Constant geholpen op basis van de behoefte op dat moment. Deze gerichte, interactieve communicatie op basis van behoefte en beschikbaarheid, zal een feitelijke bijdrage leveren aan het nuanceren en bijstellen van het druktebeeld op het eiland. Waarbij ik me natuurlijk realiseer dat een drukteperceptie altijd subjectief is. Daarom willen we het zo feitelijk mogelijk maken en proberen daar waar mogelijk aan bepaalde knoppen te draaien voor meer duidelijkheid en ontspanning.”

Impact drukteperceptie

Dat is belangrijk vindt Spooren want de drukteperceptie heeft voor een deel van de bewoners van Texel een enorme impact. "Wij moeten daar niet voor wegkijken. Ik vind in dat opzicht het huidige toerismeverhaal realistisch, omdat toerisme wordt neergezet als iets waar iedereen iets aan moet hebben met zo min mogelijk overlast.” Spooren geeft toe dat er ook op Texel jaarlijks tien tot vijftien momenten zijn, met name in de zomervakantie, waarop het eiland maximaal bezet is. "Op dat moment gaat iedereen overdag tussen tien en vier naar high traffic locaties als een strandpaviljoen, de woensdagmiddagmarkt in Den Burg, haven in Oudeschild en de vuurtoren.” Hij haalt het middellange termijnplan credo aan dat hij in 2016 op verzoek van de Raad van Toezicht schreef bij zijn aantreden: ‘niet meer, niet minder, maar beter’. "Dat betekende dat we niet proactief gingen sturen op nog meer mensen naar Texel halen. Want dan kom je in een situatie waarbij je de kernpijlers van het eiland onder druk zet. Zo is meer dan een kwart van het eiland beschermd natuurgebied. Als je als eiland een massatoerismegebied wilt zijn, hou je dat niet meer in stand. Uiteindelijk is met elkaar – de gemeente, het ondernemersplatform, TESO (Texels Eigen Stoomboot Onderneming) en VVV Texel – besloten om in plaats van kwantitatief juist kwalitatief aan de slag te gaan. Dat betekent dat we aan de ene kant goed hebben gekeken naar de doelgroepsamenstelling – welk type gast wil je op Texel – en is daar nog winst in te behalen. Aan de andere kant probeerden we intern op basis van onderzoek en kennis meer werk te maken van het spreiden in tijd.”

Keuzes durven maken

Spooren ziet anno 2022 op basis van data dat bezoekers andere keuzes maken op het eiland. "Al zes jaar lang laten we, als onderdeel van onze doelgroepsegmentatie, door MarketResponse onze database analyseren en verrijken met CBS-data. Tevens kijken we naar de leefstijl van onze toerist. Maar ook naar het gezinsinkomen, opleidingsniveau en de levensfase en samenstelling van het gezelschap: is het een ouder stel, gezin met jonge kinderen of zijn het alleenstaanden.” Spooren zag door de nieuwe aanpak een verschuiving optreden. "Bij historische analyses zag je op Texel, in vergelijking met de rest van Nederland, een grotere doelgroep met een benedenmodaal inkomen en het tegenovergestelde bij hogere inkomens. De strategie met een kwalitatieve focus heeft zich gericht op een aspiratieve doelgroep van gezinnen met kinderen tot twaalf jaar, stellen tussen 35 en 65 jaar met een inkomen van anderhalf tot twee keer modaal en HBO-plus opgeleid.” En dat had effect. "Vanaf 2017 kregen we steeds meer balans in de verschillende doelgroepsegmenten: we bonden de groep bovenmodaal steeds meer aan Texel en zagen dat de groep benedenmodaal afnam tot net onder landelijk gemiddelde. De promotionele aanpak leidde er kortom mede toe dat we een doelgroep kregen met een in balans zijnde kwalitatievere samenstelling met een positieve impact op de eilandeconomie.”

"Dat houdt in dat over vijf jaar 30 procent van de huidige banen vrijvalt als vacature”

Toeristisch Toekomstplan Texel

Spooren is goed te spreken over het Toeristisch Toekomstplan Texel ‘Texel in balans; naar een authentiek, duurzaam en gastvrij eiland’ van de Gemeente Texel: "Ik kan alleen maar positief zijn over de manier waarop ze het hebben aangepakt. De gemeente heeft een extern deskundige ingehuurd, met veel ervaring in het vormgeven van toeristische toekomstplannen. Zij heeft vooraf uiteenlopende gesprekken gevoerd met de relevante stakeholders. Dit heeft geleid tot samenstelling van een klankbordgroep. Dit orgaan, waarin ook VVV Texel plaatsneemt, heeft de ruimte gekregen om mee te denken, vrij advies te geven en is nog immer actief. Wat ik mooi vind, is dat daarnaast ook KADO Texel (een onafhankelijk toeristisch platform waarin TOP Texel, TESO, VVV Texel en Gemeente Texel samenwerken – red.) in de klankbordgroep gesprekspartner is. Daarmee wordt benadrukt wat de rol van KADO Texel inmiddels is.” Volgens Spooren is door deze aanpak een situatie ontstaan waarbij er het besef is dat alle partijen het met elkaar moeten doen. "Het aan de gemeentelijke projectleider om beleid te maken, maar dit proces leidt er wel toe dat partijen zich daadwerkelijk daaraan committeren. Kortom, het draagvlak is groot.”

Het uiteindelijke plan bevat een aantal concrete doelstellingen. "Daarbij maken we naast het verduurzamen van het toerisme op Texel, zoals gemeld de keuze voor de ‘bewuste gast’. Het is nu aan VVV Texel om daar verder invulling aan te geven resulterend in het eerste partnership met de KWbN. Bij het dossier ‘duurzame mobiliteit’ hebben we uitdagende stappen te maken. We zien namelijk dat gasten minimaal gebruik maken van de huidige OV-infrastructuur en het aantal auto’s per boeking groeit al jaren hard.” Spooren verwacht dat de Gemeente Texel daarbij haar rol pakt, maar ook hier gesteund door andere belanghebbende partijen zoals TESO. "Ik zie ook dat de gemeente nadenkt over parkeerplaatsen, betere signing en het sturen van gasten met behulp van informatie, maar dat is slecht een begin.”

In de afgelopen zes jaar is ook de rol van VVV Texel veranderd. "Toen ik arriveerde hadden we drie kerntaken, nu vier. Het informeren en inspireren van gasten, de promotie en het boekingsplatform, blijven onverminderd waardevol. De kerntaak die erbij is gekomen is kennis en advies in de vorm van KADO Texel, inmiddels een autoriteit voor onderzoek en data op het eiland.”

Ultieme uitdaging

De ultieme uitdaging voor de toekomst ziet Spooren in het feit dat in 2027 de helft van de bewoners van Texel de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. "Dat houdt in dat over vijf jaar 30 procent van de huidige banen vrijvalt als vacature. Laat daarvan vijf procent niet meer ingevuld te hoeven worden dankzij markt- en technologische ontwikkelingen. Onverminderd betekent dat binnen vijf jaar één op de vier banen van nu vacant zijn. Op zoek naar een oplossing moet in 2023 een programmamanager aan de slag om een tweejarig programma uit te werken. Een programma wat moet leiden tot een collectieve aanpak en daarmee aanwas van nieuwe medewerkers. Goede ideeën hiervoor zijn altijd welkom.” aldus een gemotiveerde Spooren.