Geplaatst op: 24-05-2023
Auteur: Marc Gerlings

ENSUT van start – onderzoek bewoners willen meestal degrowth

ENSUT van start – onderzoek bewoners willen meestal degrowth
Nieuw onderzoek laat zien dat de stem van bewoners in toerismebeleid niet gehoord wordt. Foto: ENSUT.

Op 23 mei werd met een bijeenkomst in het Amsterdamse A-Lab de start gevierd van het onderzoeks- en projectennetwerk ENSUT voor stedelijk duurzaam toerisme. Nieuwe onderzoeksresultaten gingen gepaard met de opening. Het sentiment over de groei van het toerisme in Amsterdam, Rotterdam en Barcelona toeristische verandert. Bewoners kunnen nauwelijks hun stem laten horen en dat moet veranderen.

Het Expertise Netwerk Duurzaam Stedelijk Toerisme (ENSUT) onthulde, tijdens de officiële lancering van het netwerk, de bevindingen van een nieuw vergelijkend onderzoek waarbij inzicht werd gegeven in de uiteenlopende benaderingen van verduurzamen van toerisme in Amsterdam, Rotterdam en Barcelona. Dit unieke onderzoek keek niet alleen naar de verschillen tussen de drie steden, maar verdiepte zich ook in de variaties binnen elk stedelijk centrum.


In Rotterdam en met name Barcelona zijn mensen het meest positief over de ontwikkeling van regeneratief toerisme, waarbij de nadruk ligt op het creëren van meerwaarde door toerisme. In Amsterdam echter geven de inwoners de voorkeur aan degrowth toerisme, waarbij de nadruk ligt op het creëren van meer balans door het verminderen van toeristische druk op de stad.

 

In deze stad is een groot verschil te zien tussen de meer drukbezochte wijken waar meer dan 50% positief staat tegenover minder toerisme, en wijken aan de rand van de stad en Noord waar minder dan 30% positief is over degrowth toerisme. Dit laat zien dat de blik op toerisme niet overal in de stad hetzelfde is.

 

Weinig animo voor gezamenlijke activiteiten met toeristen

In het algemeen zijn bewoners het meest enthousiast over diensten en faciliteiten die inspelen op hun dagelijkse behoeften, zoals voedselmarkten en winkelgebieden. Ruim 60% van de ondervraagden gaf hier de voorkeur aan. Evaringen die het lokale culturele erfgoed tonen en musea zijn met name in Barcelona ook erg gewenst. Meer traditionele toeristische activiteiten zoals festivals en grote wandelgroepen werden minder gewaardeerd. Hoewel inwoners de ontwikkeling van toerisme verwelkomen die hun leven veraangenaamt, is het niet zo dat ze actief contact met toeristen willen hebben. Integendeel, op de vraag of bewoners openstaan voor gezamenlijke activiteiten met toeristen, antwoordden minder dan 30% van de ondervraagden in Barcelona en zelfs minder dan 20% van de ondervraagden in de Nederlandse steden positief.

Ko Koens: Hoe dan?

Bij de start van ENSUT presenteerde bedenker en oprichter van het netwerk Ko Koens, lector New Urban Tourism bij Hogeschool Inholland de onderzoeksresultaten en zei daarbij: "De voordelen van het toerisme zijn nog niet gerealiseerd. Waar is de verandering? En hoe gaan we dat doen?” Koens noemde onder meer regenarative tourism en degrowth buzz woorden van dit moment maar het is lastig om deze toe te passen in de praktijk. "Regenarative is een leuk woord maar veel bewoners willen degrowth. Maar wat betekent dat?”
Koens had er op het eind van zijn speech wel een antwoord op. "Het is niet makkelijk. Zoek mensen op waarmee je het niet eens bent. Daarom is er ENSUT. Bouw samen aan toerisme, blijf kritisch en bouw toerisme op met empathie voor elkaar. Het enthousiasme voor ENSUT is echt indrukwekkend.” Hierdoor ontstaat toch een perspectief om duurzaam toerisme in steden te onderzoeken en te organiseren.

 

Stevige verschillen stadscentra en omringende wijken

Interessant in het onderzoek is dat er zelfs binnen de steden verschillen gevonden zijn. Hoewel inwoners over het algemeen vinden dat het bestaande toerisme niet goed aansluit bij hun wijken, blijkt uit nader onderzoek dat mensen die in de stadscentra van Amsterdam en Rotterdam wonen, toerisme als redelijk passend voor het karakter van de wijk vinden, terwijl in andere wijken meer dan 70% zegt dat dit niet zo is. Bovendien zijn er uiteenlopende voorkeuren voor het type toerisme dat ontwikkeld moet worden: hoewel bezoek aan musea, culturele centra en ervaringen met lokaal erfgoed populaire activiteiten blijven in stadscentra en bepaalde andere gebieden, zijn deze activiteiten minder wenselijk in buitenwijken met minder toeristische drukte. Hier vinden bewoners vooral fietstoerisme en sport gerelateerd toerisme aantrekkelijker.

 

Wijkgericht toerismebeleid effectiever

Het lijkt erop dat een toerismebeleid gericht op het aantrekken van culturele toeristen voornamelijk wordt bepaald door de focus op stadscentra en andere delen met sterke culturele attracties.

 

Ko Koens, lector New Urban Tourism bij Hogeschool Inholland en initiatiefnemer van ENSUT: "Om de voordelen van toerisme te maximaliseren en negatieve effecten te beperken, lijkt een meer wijkgerichte benadering van toerisme van belang. Hoewel het begrijpelijk is dat steden zich met hun beleid concentreren op drukbezochte gebieden, zijn de maatregelen die hiervoor worden ontworpen minder geschikt voor andere delen van de stad, waar de meeste bewoners wonen en het grootste deel van hun tijd doorbrengen. Het omarmen van gelokaliseerde perspectieven, zelfs op kleine schaal, kan daarom effectiever zijn."

 

Stem bewoners onvoldoende gehoord

Een opmerkelijke zorg die uit het onderzoek naar voren komt, is de moeite die bewoners ondervinden om hun stem te laten horen. In alle steden en wijken benadrukt een meerderheid van de bewoners het belang van het meenemen van hun perspectief, en dat van lokale bedrijven. Minder dan een derde is echter tevreden over de mate waarin beleidsmakers momenteel rekening houden met hun behoeften. "De ontevredenheid onder bewoners over de mate van betrokkenheid is opvallend, gezien het feit dat zowel Amsterdam, Barcelona als Rotterdam aanzienlijke inspanningen hebben geleverd om meer betrokkenheid met bewoners te bereiken. Het lijkt erop dat deze inspanningen niet altijd worden gezien of ervaren door bewoners”, aldus Koens.

 

Leiderschap en samenwerking

Het onderzoek onthulde ook de verwachtingen van bewoners ten aanzien van het leiderschap van de lokale overheid bij de ontwikkeling van toerisme. Hoewel bewoners de lokale overheid als leidend zien, benadrukken zij de verantwoordelijkheid van verschillende stakeholders om de leiding te nemen. Om dit mogelijk te maken zal er beter samengewerkt moet worden door alle belanghebbenden.

 

Onderzoek 5 Europese steden

Dit zijn de eerste resultaten van een onderzoek onder 5000 inwoners van vijf Europese steden (Amsterdam, Rotterdam, Barcelona, Berlijn en Kopenhagen). Doel van het onderzoek is om de beleving van toerisme beter te begrijpen, om zo bij te dragen aan toeristische ontwikkelingen die beter passen bij de wensen van de dagelijkse gebruikers van steden. Verdere onderzoeksresultaten (ook gericht op reisgedrag van zowel bewoners als bezoekers) worden in de loop van dit voorjaar verwacht.


Ben je door de start van ENSUT en deze onderzoeksresultaten geïnteresseerd om in contact te blijven, dat kan hier.


Kijk ook naar het interview met de aanjager van het ENSUT netwerk, Iris Kerst tijdens de eerste online inspiratiesessie in de aanloop naar het Trendcongres Toerisme en Vrijetijd 2023 van februari 2023.

Trefwoorden: ENSUT, toerisme, stad, regeneratief toerisme, degrowth, duurzaam toerisme, beleid

CELTH
 
   
   
   
   
   

   

   
   

   
   
   

   

||| Nieuws |||

22/11/24
Vlonderpad in Pannenhoef
Brabants Landschap heeft in natuurgebied De Pannenhoef een nieuw vlonderpad aangelegd. De vele bezoekers van de Pannenhoef weten het maar al te goed, het gebied is vaak nat en de paden modderig.
22/11/24
LEADER Oost-Groningen stimuleert lokale initiatieven
Een nieuwe bakkerij met brasserie in Scheemda, een avontuurlijke beleefroute bij Bourtange en een moderne speeltuin in Boven Pekela: deze projecten, en nog 18 andere, ontvangen een financiële injectie van LEADER Oost-Groningen.
22/11/24
Burgers' Zoo benut regenwater slim voor duurzame verzorging dieren
Burgers' Zoo zet een slimme stap op het gebied van duurzaamheid. Het Arnhemse dierenpark maakt optim...
22/11/24
Zeeland.com maakt lokaal boeken mogelijk dankzij samenwerking met Allyourz
Zeeland.com, het online inspiratieplatform van de provincie Zeeland, gaat een pilot aan met Allyourz. Dit betekent dat bezoekers van Zeeland.com voortaan direct hun verblijf in de provincie kunnen boeken.
21/11/24
Praktijk: bedrijven leveren essentiële bijdrage in opleidingen
Individuele bedrijven leveren in Nederland een essentiële bijdrage aan het opleiden van jonge mensen in de beroepspraktijk en investeren daar fors in. Dit blijkt uit onderzoek van ResearchNed. Het onderzoek leidt tot veranderende inzichten bij VNO-NCW en MKB-Nederland over stages, vergoeding en subsidie voor leerwerkplekken.
20/11/24
Recreatie Vakbeurs 2024 weer groot met 8.000 bezoekers
De 22e editie van Recreatie Vakbeurs, die plaatsvond op 12, 13 en 14 november 2024 in Evenementenhal Hardenberg, is wederom met meer dan 8.000 bezoekers een groot succes gebleken.
20/11/24
BUas traint op AI en ethiek
Vanaf februari 2025 verplicht de AI Act bedrijven om hun medewerkers AI-geletterd te maken. Dit houdt in dat werknemers die met Artificial Intelligence (AI) werken, moeten begrijpen wat AI precies is. Maar AI maakt nog geen onderscheid in ethische vraagstukken.
19/11/24
KLM breidt intercontinentale netwerk uit met drie nieuwe bestemmingen
KLM breidt haar intercontinentale netwerk uit met nieuwe diensten tussen Amsterdam en San Diego (VS), Georgetown (Guyana) en Hyderabad (India).

||| Agenda |||

28/11/24
28/11/24 t/m 28-11-24: Toeristische Ontmoetingsdag
Op donderdag 28 november organiseren Impuls Zeeland en het HZ Kenniscentrum Kusttoerisme de Toeristi...
03/12/24
03/12/24 t/m 03-12-24: Marketing Zaanstreek Presents
Op dinsdag 3 december, presenteert Marketing Zaanstreek haar nieuwe meerjarenstrategie. Locatie is d...