Museale kastelen & historische buitenplaatsen ontvingen meer bezoekers in 2023 maar gaan geen zorgeloos 2024 in
Nu veel publiekstoegankelijke kastelen en buitenplaatsen met Pasen hun deuren weer geopend hebben, verrichtte sKBL-onderzoek naar facts and figures voor 2023. Uit de jaarlijkse bezoekersenquête onder 82 KBL met een museale functie, heeft 69% van de 36 respondenten in 2023 weer meer bezoekers ontvangen dan in 2022. Een gelijk aantal geeft aan geen gevolgen meer te ondervinden van de coronapandemie maar de zorgen blijven. Hoewel 80% van de KBL-musea de inkomsten op peil wist te houden, geeft 58% aan dat de recente energiecrisis direct van invloed is geweest op de bedrijfsvoering; voor ruim de helft (52%) dwingt dit vroeg of laat tot noodzakelijke aanpassingen van beleid. Wel ziet 72% de toekomst positief tegemoet.
Van onschatbare waarde
Steeds meer mensen kennen de Nederlandse KBL in Nederland en waarderen ze. De museale huizen en tuinen bieden cultuur, recreatie, schoonheid, natuur en inspiratie. In coronatijd boden bossen, landgoederen maar ook opengestelde historische tuinen en parken met name voor stedelingen rust, ruimte en ontspanning. In 2023 werden de 36 responderende KBL bezocht door 2.512.508 gasten. Van hen bezochten 53% het huis en 47% koos voor de groene omgeving. Wel neemt de druk op het groen en de instandhouding daarvan toe.
KBL-vrijwilligers
Museaal benutte KBL zijn voor hun exploitatie en instandhouding in toenemende mate afhankelijk van vrijwilligers. Meer dan 10.000 vrijwilligers zijn actief op deze publiekstoegankelijke huizen. Vrijwilligers worden vooral regionaal geworven. Van de respondenten geeft 64% aan dat de werving van vrijwilligers wel goed verloopt maar men over het algemeen zich niet voor langere tijd meer wil binden. Afhankelijk van de omvang van de KBL-musea worden vrijwilligers ingezet bij welkomstbalies/kassa's en bij de organisatie en planning, voor rondleidingen en educatie, ontvangsten en horeca-activiteiten. Maar ook het onderhoud van het museale interieur (preventie en conservering) en groenonderhoud (tuin-, park en moestuin en bewegwijzering) en het collectie- en archiefbeheer wordt grotendeels door vrijwilligers uitgevoerd.
Een klasse apart
De uitvoering van de diverse vrijwilligerstaken op KBL vereisen kennis en kunde en voortdurende aandacht en zorg. Bij ruim 75% van de KBL-musea is de aansturing en opleiding van de vrijwilligers in de eigen organisatie geborgd. Van de respondenten geeft 67% aan wel behoefte te hebben aan ondersteuning in de vorm van vrijwilligersbegeleiding en scholing en ziet meerwaarde in een versterkte profilering van KBL-vrijwilligers als een klasse apart! Daar gaat sKBL dit jaar mee beginnen met de start van een Nationaal Centrum voor de Nederlandse Buitenplaats cultuur.
