Minder uitbundige tijden voor de horeca in 2024 en 2025
Horecaprijzen stijgen dit jaar gemiddeld met 5%
De vooruitzichten voor de horeca voor zowel 2024 als 2025 zijn, met een verwachte volumegroei van 2%, minder uitbundig dan voorgaande drie jaren. Dit komt onder meer door een aanhoudend lage economische groei, een laag consumentenvertrouwen en nog altijd oplopende prijzen in de horeca. Naar verwachting stijgen de horecaprijzen dit jaar verder met gemiddeld 5%, voornamelijk om de hogere personeelskosten (deels) te compenseren. Doordat vooral de natte horeca de hogere kosten niet altijd volledig bij de klant in rekening kan brengen, loopt het aantal faillissementen en bedrijfsbeëindigingen onder restaurants en cafés dit jaar naar verwachting verder op. Dit stelt ING Research in het vandaag gepubliceerde Vooruitzicht Horeca.
Hogere omzet vooral door prijsstijgingen
Dat de consument het wat rustiger aan doet in het café en restaurant blijkt uit de meest recente ING-betaaltransactiedata. Hoewel de waarde van de pinbetalingen in eetgelegenheden, zoals restaurants en eetcafés, in de eerste vijf maanden van 2024 gemiddeld 8% hoger was dan in dezelfde periode een jaar eerder, kwam dit grotendeels door hogere prijzen. Zo hebben restaurants en cafés de prijzen in de periode januari t/m mei gemiddeld met 6% verhoogd. Ondanks dat de omzet nog altijd stijgt, blijven de volumes derhalve redelijk stabiel, wat er op duidt dat er dit jaar tot nu toe wel meer wordt uitgegeven, maar niet heel veel méér wordt gegeten en gedronken.
Vooruitzichten blijven goed voor de hotelsector
De vooruitzichten voor de Nederlandse hotelsector blijven positief, al zal de groei, net als bij restaurants en cafés, dit jaar gematigder zijn dan in 2023. Vorig jaar was een topjaar voor de hotelbranche, met 14% groei in het aantal overnachtingen. De gemiddelde bezettingsgraad was in 2023 – voor het eerst na drie jaar – hoger dan in 2019. Het aantal hotelgasten in Nederland lag in 2023 met 32 miljoen dan ook historisch hoog, 5% meer dan in 2019, het vorige topjaar. Ook op de langere termijn zien de vooruitzichten er voor de Nederlandse hotelbranche rooskleurig uit. Als reisbestemming wordt Nederland steeds aantrekkelijker, onder meer vanwege ons klimaat met gematigde temperaturen, een stabiele geopolitieke omgeving en een relatief hoog serviceniveau. In de toekomst komen er naar verwachting dan ook meer reizigers naar Nederland, waardoor de vraag naar kamers verder toeneemt.
Voorstel om lage btw-tarief logies af te schaffen
Een recente uitdaging voor de hotelsector betreft de verhoging van het lage btw-tarief logies van 9% naar 21%, zoals voorgesteld in het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitie. Hierdoor worden onder meer hotelkamers en huisjes op vakantieparken vanaf 2026 11% duurder dan nu het geval is. Kampeerterreinen zijn van deze regeling uitgezonderd. Naar verwachting komt de prijsverhoging vrijwel volledig voor rekening van de gast. "In hoeverre deze zich hierdoor laat tegenhouden is nog moeilijk te zeggen”, stelt Katinka Jongkind, sector econoom Leisure bij ING Research. "Een hotelovernachting is weliswaar voor de meeste consumenten een luxeproduct, waar eerder op wordt bezuinigd dan op meer essentiële goederen en diensten, zoals voeding en de kapper. Tegelijkertijd lieten hotelgasten zich in de afgelopen twee jaren ook niet tegenhouden door de sterke prijsverhogingen.
Verdere prijsstijgingen door hogere personeelskosten
De relatief hoge inflatie blijft de horeca parten spelen. Vorig jaar werden restaurants en hotels gemiddeld 8% duurder. Naar verwachting worden de prijzen in de horeca in 2024 verder verhoogd met gemiddeld 5%. Hoewel de energie- en inkoopkosten in 2024 minder hard zullen stijgen dan in de voorgaande twee jaren, nemen met name de personeelskosten verder toe. Volgens de nieuwe horeca-cao zijn begin 2024 alle werknemers in de horeca er 8% tot 12% in salaris op vooruit gegaan. De loonsverhogingen zijn nodig om concurrerend te blijven ten opzichte van andere sectoren als het gaat om het aantrekken van personeel.
Meer bedrijfsbeëindigingen en faillissementen in 2024
Ondanks de prijsverhogingen is het voor de horeca lang niet altijd mogelijk om de hogere kosten volledig door te berekenen aan de klant. Dit geldt vooral voor restaurants en cafés, de zogenoemde natte horeca. Immers, als de prijs van een biertje of een maaltijd te hoog wordt blijven de gasten weg. "De marktomstandigheden voor de horeca blijven derhalve uitdagend”, aldus Jongkind. "Doordat een deel van de hogere kosten ten laste van de winstmarge van horecabedrijven komt, kan dit bij een aantal tot financiële problemen leiden. Het aantal faillissementen in de horeca loopt sinds begin 2023 ook op, na twee jaren van relatief weinig faillissementen. Gezien de gematigde groeivooruitzichten voor de horeca in 2024, hogere personeelskosten en een coronaschuld die moet worden afbetaald is de verwachting dat het aantal horecabedrijven dat stopt of failliet gaat in 2024 opnieuw hoog zal zijn.”
