Camping Zeeburg verkocht aan stichting
Karakter unieke Amsterdamse camping blijft behouden
Eigenaar Toon Weijenborg heeft zijn camping Zeeburg verkocht aan een stichting. Die moet het karakter en het gedachtengoed van deze bijzondere Amsterdamse camping behouden en de winst in de stad investeren. Alhoewel Weijenborg de investeerders al over het terrein had zien lopen met heel wat euro’s in de zak, kon hij het niet over zijn hart verkrijgen de unieke sfeer van de camping verloren te laten gaan. Ik reis af naar rauw Amsterdam en praat in de medewerkerskeuken met Toon Weijenborg, Willemieke de Waal en Pascal de Gouy over deze opmerkelijke stap. Welke rol ze in de toekomst voor de camping hebben wordt later duidelijk. Maar eerst gaan we vijftig jaar terug in de tijd naar de hippies en het groot avonturenboek.
Auteur: Ton Vermeulen | Openingsfoto’s, horeca en accomodaties van Camping Zeeburg.
Toon typeert camping Zeebrug als de meest gastvrije camping met een Amsterdamse, en tolerante sfeer. "We doen echt ons best zodat iedereen zich thuis voelt en dat zie je onder andere terug bij de vele positieve reviews over zijn bedrijf. Dat begint met het personeel: "Iedereen die hier werkt beseft wat de missie is van het bedrijf. Iedereen die hier komt, is verbaasd over de bijzondere sfeer die hier hangt door de heel persoonlijke aanpak. Ik denk dat gasten ook voelen hoeveel liefde we hier in het bedrijf stoppen. Zo is er iemand die ervoor zorgt dat er altijd bloemetjes bloeien, mooi om naar te kijken maar ook onmisbaar voor insecten. We hebben in het midden van het terrein een klein vogelreservaatje. We investeren veel in de natuur en houden heel bewust ruimte leeg zodat gasten een gevoel van rust ervaren.” Ze hebben het niet helemaal vol geplempt ondanks het feit dat de camping maar zes hectare omvat. Als je over het terrein loopt zie je dat er goed is nagedacht over zichtlijnen en veel gasten kijken uit op open water. Veel gebouwen zijn verdiept met een sedumdak gebouwd zodat je niet op een gebouw kijkt maar op natuur.
"Ik denk dat gasten ook voelen hoeveel liefde we hier in het bedrijf stoppen.”
Plek met een interessant rafelrandje
Nieuwe directeur Pascal vindt het rafelrandje op de camping interessant. "Aan de achterkant is alles heel strak geregeld maar voor de gast voelt dat niet zo. Als je hier binnenkomt ervaar je een gevoel van vrijheid en tolerantie. Wij onderscheiden ons juist door het aan de voorkant niet allemaal strak te regelen waardoor verschillende culturen en mensen met een verschillende afkomst hier gedijen. Daardoor mengen jongeren heel goed met oudere gasten. Ouderen vinden het fantastisch om te zien wat er bij die jongeren gebeurt en jongeren worden weer rustig uit respect naar hen.”
Pascal, de nieuwe directeur en Toon.
Camping uit reguliere verkoop gehaald
Camping Zeeburg omvat 6 hectare met daarop 130 camperplekken, 240 bedden in accommodaties en 350 plekken voor tenten. Ze zijn 365 dagen per jaar open. Camping Zeeburg is een goed renderend bedrijf. Dan rest de vraag aan Toon waarom hij wilde verkopen. Het antwoord is duidelijk: "Mijn kinderen willen niet in het bedrijf stappen. Ik ben inmiddels 64 jaar en dat is jong genoeg om nog wat anders te gaan doen. Bovendien voel ik die last van het bedrijf altijd wel op mijn schouders. Ondanks mijn uitstekende bedrijfsleider Pascal, die nu directeur wordt, zit er altijd risico aan zo’n bedrijf. Komt er weer corona of vind ik wel een hoofd van de horeca. Allemaal dat soort vragen waar je je zorgen over maakt.”
Vijftig jaar Camping Zeeburg
De camping is vijftig jaar geleden geopend door de gemeente Amsterdam, om te zorgen dat de hippies niet meer op de Dam en in het Vondelpark zouden slapen. In 1984 is de camping overgegaan naar de Stichting Camping Zeeburg, een werkervaringsplaats voor langdurig werklozen. Weer tien jaar later verkeerde die stichting in financiële problemen en dreigde failliet te gaan. Ze zochten een nieuwe beheerder die orde op zaken kon stellen en een nieuw bestuur nam Toon Weijenborg daarvoor aan.
De oorzaak van het financiële malheur was al snel duidelijk. Op het terrein, dat overigens op een andere locatie lag dan de huidige camping, woonden veertig hippies die allemaal dachten dat ze de baas waren, niets betaalden en de opbrengst van de camping in eigen zak staken. "De eerste dag werd ik al bedreigd en werd me te verstaan gegeven dat ik het hier niet lang zou maken.” Toon had evenwel in de Bijlmer heel wat jongerenprojecten gedaan en was totaal niet onder de indruk. Hij maakte intussen een plan om te verhuizen naar een aantrekkelijkere locatie en zo verhuisde de gehele camping met alle gebouwen in de winter van 1997. Om die verhuizing te bekostigen konden ze twee miljoen gulden lenen bij de Rabobank. "De directeur van de lokale Rabobank geloofde in mijn verhaal en in die tijd kon de directeur van een bank nog zelfstandig over dat soort leningen beslissen. Dan investeer je al het geld in ondergrondse infrastructuur en heb je niks. Ja, een paar oude gebouwen die hier nog stonden en mee verhuisd zijn.” Toon komt oorspronkelijk uit Brabant en daar haalde hij de inspiratie voor de nieuwe camping vandaan. "We hebben de nieuwe camping opgezet als een Brabants dorpje waar je elkaar ontmoet op het dorpsplein. Kamperen is voor mij namelijk elkaar echt ontmoeten.” De hippies bleven en dat paste ook prima. "Wij waren toen echt een jongerencamping met een kroeg en een podium. Er kwamen altijd bandjes en rondreizende muziekgezelschappen optreden. De camping was in feite één festivalterrein. Indertijd mocht iedereen nog binnen roken dus stond de kroeg altijd blauw van de rook. Het bezoek was heel erg geconcentreerd in de maanden juli en augustus.”
Langzaam maar zeker werd de camping opgeknapt door al het geld dat ze verdienden terug te stoppen in het bedrijf. De camping had de wind in de zeilen en groeide mee met het toerisme naar Amsterdam. Ook het publiek veranderde met de omstandigheden mee: "Eerst hadden we de hasjiesj rokende krakers, daarna de punkers en vervolgens de politiek geëngageerde jongeren. We zijn dat altijd blijven koesteren.” Inmiddels is het toerisme naar Amsterdam 180 graden veranderd. "Waar we vroeger hippies hadden die met een touringcar de wereld rondreisden hebben we nu de grijze golf met camperaars.” Dat is ook te zien in het aanbod met 130 camperplekken, 240 bedden in accommodaties en 350 plekken voor tenten.
Toon werkte in die tijd samen met een bestuur dat in het voorjaar en najaar bij elkaar kwam om de voortgang op de camping te bespreken. Op een van die vergaderingen stelde een bestuurslid voor om met consumptiebonnen aan de bar te gaan werken. Dat was de inleiding voor een forse breuk. "Ik was daar faliekant op tegen en dat leidde tot een redelijke ruzie. Het bestuurslid sloeg toen met zijn vuist op tafel en stelde dat zij de baas waren. Ik heb toen voorgesteld om de camping over te nemen waar het bestuur meteen mee akkoord ging. Dat verbaasde me toen ook wel.” Wat eigen geld en een lening bij diezelfde Rabobank verder was Toon ineens ondernemer. "Dat ik het gedurfd heb was meer bravoure want ik had nooit gedacht dat ik ondernemer zou worden. Maar je gaat gewoon verder.” Wat ook hielp was dat geld Toon maar matig interesseert. "Het gaat me veel meer over het gedachtengoed dan over geld verdienen.” Desondanks, of juist dankzij die focus op het gedachtengoed heeft de camping altijd goed gedraaid. Corona was wel een drama. "Voor een stadscampings als de onze gingen we 90% in de min. We hebben elk personeelslid moeten ontslaan, terwijl we juist voor het seizoen 60 mensen hadden aangenomen. Omdat de referentiemaand voor de NOW januari was, kregen we in eerste instantie geen cent. Later in de coronatijd heeft de overheid onze sector wel meer steun gegeven waardoor de camping heeft kunnen overleven. Het ergste van de coronatijd was dat je erna je vaste team weer van voren af aan moest opbouwen. Pas nu is het team weer stabiel.”
Toon had zijn camping eerst in de reguliere verkoop gezet. Tijdens de rondleiding met de aanstaande kopers was hij echt trots op wat hij ging verkopen en de potentiële kopers waren onder de indruk. "Alles is hier puntgaaf en af. Gaandeweg realiseerde ik me dat er niets meer van ons unieke karakter zou overblijven. De naam gaat op in die van een keten, op het terrein komen veel meer verhuuraccommodaties en de horeca wordt heel anders.” Dat laatste doet pijn: "We hebben juist inhoudelijk gekozen voor een vegetarische kaart en speciaal iemand aangenomen die dat gaat doen. Daarmee willen we voorloper in de branche zijn. Dat zou er als eerste uitgaan. Een keten heeft, heel begrijpelijk een horecaconcept, dat over alle parken wordt uitgerold. Ik vond dat ik dat niet kon maken, zeker niet naar het personeel toe dat ervoor heeft gekozen om juist in een andersoortig bedrijf te werken.” Een schrikbeeld dat Toon overal zag bij prachtige bedrijven met een eigen karakter die zijn overgenomen door ketens: "Dat zijn allemaal dezelfde bedrijven geworden.”
Het bestuur bij het feest op 2 juni. Links op het podium, staand is Willemieke de Waal. In het midden Toon Weijenborg en rechts Pascal de Gouy.
Met als gevolg dat de verkoop aan een keten van de baan was. Maar wat dan wel? "Toen ben ik met mijn boekhouder, notaris en adviseur om de tafel gaan zitten en gevraagd hoe ik afstand kon nemen van de camping maar wel het gedachtengoed kon behouden. Het werd een stichting en daarmee was de cirkel weer rond.” Gelukkig toeval was dat op de dag dat ik een afspraak met de bank had voor de financiering, ik dezelfde dag een concreet bod kreeg van de koper. De vraag was of de bank een dergelijk bedrag aan een nieuwe stichting wilden financieren. "Zonder blikken of blozen was het antwoord, ja. Wel met de voorwaarde dat ik met een achtergestelde lening in het bedrijf moest blijven en er een kundig bestuur moest worden aangesteld.”
"Gaandeweg realiseerde ik me dat er niets meer van ons unieke karakter zou overblijven.”
Bewust geld laten liggen
Ondanks dat geweldige bod, is de camping niet voor de hoofdprijs aan de stichting verkocht. Toon is daar duidelijk over: "Genoeg is genoeg en dus heb ik het bedrijf niet voor de maximale prijs aan de stichting verkocht. Je mag niet onder de marktwaarde verkopen. We hebben dus wel de marktprijs gekregen maar niet de maximale marktprijs. Als je een goed bedrijf hebt, dan kun je er een goed pensioen uithalen zonder het aan de hoogst bieder te verkopen. Omwille van een duurzame toekomst voor je bedrijf. Dat geeft mij zo’n goed gevoel. Dat wil je niet weten.”
Een bijzonder verhaal spelen de verkiezingen in de beslissing de camping niet aan een investeerder te verkopen: "Nederland heeft zo rechts gekozen met het risico dat er straks geen geld meer is voor natuur en cultuur. Alles wat gaat over ontmoeten en de echte waarde van het leven gaan die rechtse knakkers eruit gooien. Die angst heeft mij over de streep getrokken om aan een stichting te verkopen. Dan kunnen wij, als de lening grotendeels is afgelost, elk jaar substantieel geld investeren in Amsterdamse cultuur, ons eigen podium en veel andere goede doelen op het gebied van natuur en cultuur.”
Opvallende mix aan accommodaties.
In de nieuwe situatie geeft het bestuur op afstand de contouren aan waarbinnen de directeur de vrijheid heeft om te opereren. Kersverse directeur Pascal werkt al 18 jaar intensief samen met Toon en heeft niet direct plannen om veel te veranderen. "Camping Zeeburg blijft gaan over duurzaamheid, over kansengelijkheid en over ontmoeten.”
Toon ziet het traject dat hij met Camping Zeeburg heeft doorlopen als een goed voorbeeld voor de branche; dat bijvoorbeeld ook familiebedrijven in de verblijfsrecreatie kunnen volgen. "Het overdragen van je bezit aan een stichting past heel goed bij familiebedrijven die een hele lange horizon hebben.” Maar het hoeft niet per se een stichting te zijn. "Er zijn verschillende ondernemingsvormen en een stichting is er eentje van. Volt en D66 willen nadenken over nieuwe ondernemersvormen. Ik denk dat dat de komende jaren een grote vlucht gaat nemen.”
Het kersverse nieuwe bestuur bestaat vooralsnog uit Toon, een registeraccountant en Willemieke de Waal. Er worden nog twee extra bestuursleden gezocht met een affiniteit met de maatschappelijk-culturele doelstelling van de stichting. "Eerste prioriteit van het bestuur is een groot gedeelte van de banklening af te lossen. Pas daarna gaan we in onze maatschappelijke doelstelling investeren. We sponsoren nu al de reguliere zaken zoals de plaatselijke sportclubs en sociale projecten. Straks komt de jaaroverwinst vrij en daar moeten we nog een beleid op maken.”
"Het overdragen van je bezit aan een stichting past heel goed bij familiebedrijven die een hele lange horizon hebben.”
Samen ontroerd over de plannen
Willemieke de Waal is, naast directeur van de Kennemer Duincampings, ook lid van het landelijk bestuur van HISWA-RECRON. Zij sprak met Toon over de verkoop van de camping en zijn zorgen over het behoud van de originaliteit, sfeer en energie die er heerst op zijn bedrijf. "Hij wilde niet dat het 13 in een dozijn zou worden. Hij wilde ook iets teruggeven aan de maatschappij. Dat vond ik supergaaf”, vertelt ze gepassioneerd. Toon vult aan: "Ik was net rond met mijn gedachten over de overdracht aan een stichting en wilde daarover sparren met Willemieke. Dat doen we wel vaker. ” Willemieke: "Het raakte me echt. Dat je het verhaal van eigendom, hebben en meer bezit vergaren los wilt laten. Camping Zeeburg geeft een bijzondere positie in de regio met een club heel betrokken mensen. Dat moet blijven bestaan.” Toon: "Gaandeweg het gesprek bood ze aan om iets bij te dragen. Toen ging ze even naar de wc en heb ik haar gevraagd voor het bestuur.” Willemieke: "Ik wist niet waar ik aan begon maar hoefde er niet over na te denken en zei gelijk, ja. Ik draag graag bij aan maatschappelijke doelen en in het bijzonder aan projecten voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Die inclusiviteit en diversiteit is hier ook heel belangrijk.”
Gezellige centrumfaciliteiten.
Volgens Willemieke hebben Pascal en Toon een heel bijzonder bedrijf neergezet. "Het is voor de sector belangrijk dat er bijzondere bedrijven blijven bestaan want het wordt zo’n eenheidsworst. Er is een schreeuwende behoefte aan verbinding en ontmoeten. En dat kan een camping zijn, liefst een beetje anders dan anders. Ik zie heel veel bedrijven zonder ziel. Die zit hier wel in. Dat wil je behouden, ook voor de sector.”
Willemieke voelt verbondenheid, ruimte, groen en iets bijzonders als ze over de camping loopt: "Je ervaart veel ruimte doordat je mag zijn wie je bent, doordat er meer dan gemiddeld kan. Het is een plek waar die vrijheid is. Ook als het druk is, ervaar je een vredige plek. Toon: "We hebben 100.000 gasten per jaar en vorig jaar hadden we nul incidenten met gasten uit alle windstreken en landen.”
Tot slot de vraag aan Toon wat hij met al die beschikbare vrije tijd gaat doen. "Ik heb nog geen idee wat ik hierna ga doen. Ik moet eerst afkicken van camping Zeeburg. Wat ik wel voor ogen heb, is dat ik natuur wil gaan maken.”
De horeca biedt een vegetarische kaart.
