‘Distinctive Dutch story’ voor kastelen en buitenplaatsen

Eén van de speerpunten van NBTC Holland Marketing is het stimuleren van de regionale spreiding van buitenlandse toeristen ter versterking van de regionale economie. In deze ‘HollandCity’-aanpak ontwikkelen we verhaallijnen die een ‘distinctive Dutch story’ vertellen. Het thema kastelen en buitenplaatsen is één van deze verhalen. Inmiddels startte hiervoor de research en development-fase. Een kijkje in de keuken van één van de projectleiders.

De kastelen en buitenplaatsen in Nederland kruipen uit hun schulp. De provincies, die voor erfgoed een kerntaak hebben, ontwikkelden de laatste jaren extra beleid om het publieksbereik van kastelen en buitenplaatsen te versterken. Met de komst van SKBL in 2014 is een landelijke stichting opgestaan die kennis rondom promotie en publiekszaken prominente aandacht geeft. Diverse grotere kastelen hebben zich geprofessionaliseerd en zoeken elkaar op voor collectieve promotie en netwerkontwikkeling. Dit is een tendens die je kunt zien op regionale schaal én op landelijk niveau. Kortom, de banden tussen toerisme en kastelen worden hechter.

Om de interesse onder provincies en regio’s te peilen heeft de directeur van NBTC Holland Marketing in het najaar van 2015 een ronde gemaakt langs alle gedeputeerden toerisme. Vijf provincies gaven hun interesse aan in deelname aan de verhaallijn kastelen en buitenplaatsen, namelijk Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht, Gelderland en Overijssel. Met erfgoedbeleidsmedewerkers en RBT’s is verkennend gepraat over hun verwachtingen en commitment. Dit heeft geleid tot een afbakening en een eerste werklijst van mogelijk deelnemende kastelen en buitenplaatsen. Deze locaties zijn gescand op publiekskenmerken. Het valt op dat er twee type kastelen en buitenplaatsen zijn, namelijk zij die morgen aan de slag zouden kunnen met internationale marketing en locaties die hun product nog niet helemaal gereed hebben voor buitenlandse bezoekers. Denk hierbij aan het ontbreken van meertalige websites en dito informatie bij tentoonstellingen, een gebrekkige toeristische bewegwijzering aan het wegennet én een beperkte openstelling van de gebouwen. Voor deze laatste groep willen we met onze regiopartners acties uitvoeren om het product aan een goede basis te helpen.

Behalve stakeholders mobiliseren is een vraaganalyse belangrijk. Op dit moment voeren we een marktverkenning uit naar de kansrijke herkomstlanden voor de Nederlandse kastelen en buitenplaatsen. Een vervolg hierop is dat we willen kiezen voor specifieke reizigerssegmenten. Hiervoor heeft NBTC persona’s ontwikkeld die symbool staan voor bepaalde interessegroepen. Zo kunnen we straks in kwalitatieve groepsgesprekken in verschillende landen testen welke verhaallijnen het beste aansluiten bij de wensen en interesse van het betreffende segment.

In het najaar verwachten we met provincies, RBT's en erfgoedpartners de eerste opstartacties te doen. Een gedeeld inhoudelijk verhaal vormt hiervoor dan het uitgangspunt. Stellen we de 17e en 18e eeuwse kooplieden centraal die Amsterdam ontvluchtten en met hun buitenplaatsen wilden pronken? Of de tuinen en parken die door beroemde Nederlandse landschapsarchitecten zijn ontworpen? Of de beroemde gasten die door de eeuwen heen in Nederland verbleven op één van de landgoederen? We gaan het onderzoeken en testen met onze stakeholders en onder buitenlandse bezoekers.

De strategie tot spreiden en samenwerken is voor kastelen en buitenplaatsen geen quick win, maar vraagt durf, tijd en doorzettingsvermogen. Alleen een meerjarige coalitie tussen overheid, erfgoedsector en toeristische partners zal leiden tot duurzame bezoekeffecten en het aanboren van buitenlandse bezoekers aan onze fraaie kastelen en buitenplaatsen.

Arno Ruis

Projectleider Kastelen en Buitenplaatsen NBTC Holland Marketing. Hij combineert deze baan als senior beleidsadviseur Toerisme en Recreatie bij de provincie Utrecht.

Deze column verscheen in Recreatie & Toerisme juni/juli 2016.