Jachthavens aan de vooravond van roerige tijden
Bij een groot deel van de Nederlandse jachthavens
staat het verdienmodel onder druk. Ondanks het mooiste en grootste vaarnetwerk ter
wereld verdampen de wachtlijsten en staan de bezettingsgraden onder druk.
Enerzijds komt dit doordat het aantal ligplaatsen harder is gegroeid dan de
vraag, anderzijds neemt het botenbezit af, veroudert de vloot en vergrijst de doelgroep.
Jachthavens moeten dingen anders doen en andere dingen doen. Nieuwe doelgroepen
aanboren is daarbij van groot belang. Van aanbodgedreven naar vraaggedreven werken
vraagt een cultuuromslag en stelt andere eisen aan de ondernemers, die een
professionaliseringsslag zullen moeten doormaken.
Fundamentele veranderingen in de sector
De watersportsector wordt op dit moment geconfronteerd met diverse fundamentele veranderingen die een grote impact op jachthavens hebben. Zo zal op middellange termijn het botenbezit structureel afnemen. Deze afname betreft met name de belangrijkste huidige doelgroep, de senioren met grote kajuitboten. Op de grootste verkoopsite voor gebruikte boten (www.botentekoop.nl) en diverse andere verkoopplatforms staan nu al naar schatting dertigduizend tot tweeëndertigduizendboten te koop. Ruim zes procent van de bestaande vloot. Volgens de verkoopmakelaars van brancheorganisatie HISWA is de markt van kopers echter sterk opgedroogd, vinden er beperkt transacties plaats, staan de prijzen onder druk en is de verkooptijd van jachten zeker verdubbeld. Gevolg is dat boten momenteel blijven liggen waar ze liggen en zo het probleem verhullen. Rabobank ziet zes dominante ontwikkelingen:
- De trend van 'hebben maar niet houden'
- Toenemende vergrijzing
- Ook de vloot vergrijst
- Hoge drempel voor nieuwkomers
- Pricing staat niet in verhouding tot de kosten
- Toename aanbod
Andere aanpak
Ondanks de moeilijke marktomstandigheden zijn er jachthavens die goede prestaties neerzetten. Een commerciële en professionele aanpak maakt daarbij het verschil. Naast het strak sturen op kosten en productiviteit speelt beleving een grote rol. Beleving hoeft niet direct gepaard te gaan met hoge extra investeringen. Door verstandig in te spelen op belangrijke trends kan een jachthaven zich beter onderscheiden. Jachthavens moeten volgens Rabobank duidelijke keuzes maken waardoor een onderscheidend profiel ontstaat. Niet meer van hetzelfde, maar focus op waardecreatie in een bepaald segment. In tijden waarin de bootbezitter bovendien kritisch is ten aanzien van prijs en tijdbesteding, gaat het erom de watersportliefhebber een unieke belevenis te geven. De watersportliefhebber van nu wil vooral flexibel zijn. Dit is terug te zien in de toename van boten die gedeeld of verhuurd worden. Speel hier op in door te differentiëren in prijs, aanbod en product. Duurzaam waarde toevoegen staat daarbij centraal. Jachthavens moeten gebruik maken van elkaars competenties door het bundelen van krachten. Samenwerken binnen de keten, maar ook met concurrenten of andere branches is daarbij het devies.
Volop kansen
De Nederlandse jachthavens staan voor grote uitdagingen, waarbij er echter voldoende kansen liggen om ook op langere termijn van toegevoegde waarde te blijven. Om de consument aan boord te houden en te krijgen moeten ze samen met andere stakeholders duidelijke keuzes maken, watersporters unieke belevenissen bieden, duurzaam opereren en inspelen op de flexibele wensen van de watersporters. Uiteindelijk moet de jachthaven de ‘toegangspoort’ tot het water worden; voor watersporters, waterrecreanten, dagjesmensen en buitenlandse toeristen.
