Vitale verblijfsrecreatie en goed ondernemerschap gaan hand in hand
Op 29 juni van dit jaar verscheen de Tweede Kamer brief voor de vervolg aanpak vakantieparken, vanuit het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. ‘Nederland kent een bloeiende recreatiesector. Goed functionerende vakantieparken zijn van belang voor de regionale economie en bieden zowel binnen- als buitenlandse toeristen een prettige vakantiemogelijkheid. Er is een grote verscheidenheid aan parken en recreatiewoningen in ons land en het grootste gedeelte daarvan doet het goed.’
Tot zover het goede nieuws. De beweegredenen om te komen tot een vervolg aanpak vakantieparken zijn in de tweede alinea verwoord:
‘Een gedeelte van de parken functioneert echter niet meer als toeristisch-recreatieve bestemming. Op niet-vitale parken vindt vaak permanente bewoning plaats. Het gaat hier niet zelden om kwetsbare mensen met een ondersteunings-of zorgvraag. Ook worden op dergelijke parken soms arbeidsmigranten gehuisvest in slechte omstandigheden. Kwetsbare mensen vormen bovendien voor criminelen een aantrekkelijke groep voor hand- en spandiensten. De combinatie van een gebrek aan toezicht, onderlinge afhankelijkheid en beperkt vertrouwen in de overheid kan leiden tot een vrijplaats voor criminele activiteiten.’
‘Voor een gedeelte van de parken zal een duurzame oplossing van de problematiek liggen in het terugbrengen van het park naar de oorspronkelijke toeristisch-recreatieve staat. Wanneer een park echter niet meer teruggebracht kan worden naar een recreatieve functie, kan een andere bestemming worden gezocht, bijvoorbeeld wonen.’
Wie wil er bij zo een ‘wervende tekst’ nog in deze sector recreëren of werken? Als je dit leest vergaat je toch elk genot om nog met je gezin op vakantie te gaan in eigen land? Wat een vreselijke sector om er te werken en te verblijven.
Bedenk echter dat de brief niet vanuit een promotionele insteek is geschreven. Het gaat om het ministerie van volkshuisvesting die de focus legt bij 60 parken voor transitie naar wonen op een totaal van meer dan 4.000 vakantieparken. Er zijn meer woningen nodig in Nederland en de recreatiesector kan daarin mogelijk voorzien. Die verkenning is logisch. We vinden het ook meer dan legitiem dat de overheid ingrijpt als er mogelijk sprake is vakantieparken die meer lijken op vrijplaatsen voor criminele activiteiten.
Onze zorg is echter wel dat het gezonde deel en meerderheid van de sector steeds meer last krijgt van imagoschade die door enkele rotte appels wordt veroorzaakt. We zien grote risico’s bij de toenemende negatieve imagovorming van de sector als in de media het ene na het andere exces wordt uitgelicht en alleen de focus ligt bij de rotte appels in de mand.
Te kort door de bocht als de vitaliteit van een bedrijf alleen wordt bepaald door de vraag of er wantoestanden plaatsvinden
De Kamerbrief van de minister gaan we hier niet verder analyseren. Wat ons wel intrigeerde was dat het woord ondernemer(schap) sterk onderbelicht bleef in de brief. Er wordt wel kort melding gemaakt van een ontwikkelde vitaliteitstool voor ondernemers en er wordt in een tussenzin melding gemaakt van ruimte voor ondernemerschap zonder dat dat overigens verder wordt toegelicht. Tenslotte wordt nog gesteld dat bonafide ondernemers niet uit het oog moeten worden verloren.
Een goede ondernemer is volgens ons gewoon de baas op zijn of haar bedrijf, grijpt in als gasten zich niet aan de regels houden en belt de politie als dat gebeurt. We vinden het daarbij ook te kort door de bocht gaan als de vitaliteit van een bedrijf alleen wordt bepaald door de vraag of er wantoestanden plaatsvinden.
Vitaliteitskenmerken
Omdat we in de afgelopen jaren heel veel vakantieparken hebben bezocht zijn we tot een opsomming gekomen van vitaliteitskenmerken die in onze optiek het beste aansluit bij het ondernemerschap in de sector.We maken daarbij gebruik van het onderstaande model.
In een vitaal bedrijf is er sprake van een duidelijke missie en visie en er is een heldere strategie die voor iedereen die er werkt herkenbaar is. Ontbreekt de structuur in een organisatie, dan is er geen sprake van beheersing en besturing. Alles gebeurt dan ad-hoc en chaotisch. De uitkomst kun je raden. ‘Culture eats strategy for breakfast’ luidt de Engelse uitdrukking. Cruciaal voor groei en verandering, net als de juiste mensen, voldoende middelen en zicht op wat je wil bereiken als ondernemer. Meestal gaat dit laatste over omzet, maar het moet zeker ook gaan over gasttevredenheid of medewerkerstevredenheid. Eigenlijk is hiermee ook de cirkel rond, want dit hoort weer aan te sluiten bij de gekozen missie en visie.
Een vitaal bedrijf is op basis van deze opsomming te definiëren als een organisatie die constant groeit en steeds een positieve verandering laat zien. Bij stilstand of achteruitgang moeten de eerste alarmbellen afgaan, om te beginnen bij de ondernemer zelf.
Kwaliteit, perspectief, inzicht en ambitie
Om te beoordelen of de verandering en groei plaatsvinden hebben we een scan ontwikkeld die in eerste instantie vooral door de ondernemer zelf wordt ingevuld. De scan geeft inzicht in vier aspecten rondom het bedrijf en de ondernemer t.w. kwaliteit, perspectief, inzicht en ambitie. Vergelijking met andere bedrijven kan geanonimiseerd plaatsvinden binnen bij voorbeeld een regio of een groep.
Iedere ondernemer die zelf een recreatiebedrijf runt herkent zich in meer of mindere mate in onze visie dat een vitaal bedrijf behoort te groeien en een constante positieve verandering moet laten zien op de eerder genoemde kenmerken, maar vergeet soms om voldoende afstand te nemen om daarop te reflecteren. Redenen te over, een slagboom die blokkeert, een wespennest dat aandacht vraagt of toch een klagende gast op sociale media. Het is wel belangrijk om als ondernemer juist zo nu en dan ‘te helikopteren’ boven je bedrijf.
De zelfscan is een prima basis voor de herijking van de koers en het bepalen van strategische acties. Bij de vragen kunnen alle klantbeloften en aspecten als duurzaamheid of veiligheid worden toegevoegd, maar het gaat er ons om te benadrukken dat de kern van een vitaal bedrijf bij goed ondernemerschap ligt. Een en ander heeft ook te maken met de psychologische kant van het ondernemerschap en de dominante drijfveren die daarbij horen. Wij geloven meer in de drijfveer verlangen dan in de drijfveer angst om zaken te veranderen. En ja, soms is vanuit de overheid naast een wortel ook een stok nodig, maar wederom alleen voor dat handje vol dat zich niet als recreatief ondernemer gedraagt.
Wij bezoeken elke week veel gezonde bedrijven en top ondernemers in de recreatie. We zouden de nieuwe minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening dan ook graag uitnodigen om eens met ons aan de wandel te gaan om de vitaliteit te ervaren die wij steeds weer zien.
Werken en recreëren op een Nederlands recreatiebedrijf was, is en blijft het mooiste wat er is.
Over Leisurebrains
Leisurebrains helpt overheden en ondernemers inzicht te krijgen in (complexe) vraagstukken in de vrijetijdssector en staat vooral bekend vanwege praktische oplossingen. De vrijetijdssector staat allang niet meer op zichzelf. Het samengestelde product dat de sector aanbiedt, wordt steeds vaker vormgegeven door strategische allianties. De partners van Leisurebrains hebben een brede en ruime ervaring op het gebied van Onderzoek, Onderwijs, Overheid en Ondernemerschap.