Gematigder groeipad Nederlands verblijfstoerisme

Het Nederlands verblijfstoerisme is in 2023 sterk gegroeid maar gaat in 2024 een wat gematigder groeipad in. Voor wat betreft inkomend verblijfsbezoek verwachten experts nog wel groei maar het binnenlands toerisme gaat in de min. Desondanks gaan we de prognose uit Perspectief 2030 voor wat betreft inkomend verblijfsbezoek nog halen en zijn de daarin opgenomen maatregelen relevanter dan ooit. Dat blijkt uit de prognose van NBTC die eind januari 2024 is gepubliceerd.

Evelien Visser en Ton Vermeulen
Foto’s: ANP Frans Lemmens

Het Nederlands toerisme gaat in 2024 een nieuwe ontwikkelingsfase in. In de jaren 2022-2023 heeft het toerisme zich sterk van de pandemie hersteld. Met 50,0 miljoen (inter)nationale verblijfstoeristen in 2023 werd het niveau van 2019 ruimschoots overschreden. Voor 2024 wordt een iets gematigder groeitempo verwacht. Dat wordt veroorzaakt door afnemend binnenlands verblijfstoerisme nu Nederlanders weer meer het buitenland opzoeken en een afzwakkende groei vanuit Duitsland, België en Frankrijk. Daartegenover staat een bovengemiddelde groei vanuit het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten waar 2024 het jaar van volledig herstel zal worden. Het aantal toeristen uit China zal sterk groeien en in 2024 naar verwachting op 73% van het niveau van 2019 uitkomen.

Weer op groeipad van Perspectief 2030

NBTC verwacht dat in 2024 het Nederlands toerisme met 2,1% groeit naar 51,1 miljoen verblijfstoeristen. De groei komt uitsluitend uit het buitenland (+7,9%). Het binnenlands toerisme krimpt met 2,0%. Daarmee is het sterke groeiniveau van eerdere jaren een stuk lager. In 2023 kregen Nederlandse logiesaccommodaties nog 4 miljoen extra gasten te verwerken (+8,8%), uitsluitend uit het buitenland, het binnenlands toerisme stabiliseerde. Voor 2024 wordt een toename van 1 miljoen verblijfstoeristen verwacht waarmee de 51 miljoen verblijfsgasten worden aangetikt. Dat zijn er dan 11,3% meer dan in 2019.

Volgens NBTC-directeur Jos Vranken zitten we na corona weer op het groeipad uit Perspectief 2030: "Post corona zien we dat de wereld reist als nooit tevoren. Dat vergroot het belang om sturing en richting te geven aan bezoek naar en in de bestemming Nederland.” Het economisch belang van de toeristische sector zal verder toenemen; in 2022 had de sector, met 86 miljard aan bestedingen, een aandeel van 3,7% van het bruto nationaal inkomen en verzorgde het 6,9% van de totale werkgelegenheid. In 2023 zal dit verder richting pre corona niveau zijn gegroeid en ook in 2024 lijkt het BNP-aandeel van de gastvrijheidssector verder te stijgen. Vranken deed ook een oproep om naast economische indicatoren ook sociale en ecologische indicatoren van toerisme zo snel mogelijk verder te ontwikkelen. "De economische impact is goed gedocumenteerd. Op sociale en ecologische impact zijn nog grote stappen te maken.” Van deze nieuwe indicatoren weten we dankzij onderzoek van BUas/CELTH inmiddels wel de ecologische voetafdruk van de diverse typen vakantiegangers.

Groei voor inkomend toerisme, krimp voor binnenland

Van alle verblijfsgasten komt 44% uit het buitenland. In 2024 zijn dat er naar verwachting 22,4 miljoen, 1,6 miljoen meer dan een jaar eerder. Ondanks deze flinke groei voorziet NBTC in de jaren na 2024 een gematigder groeitempo en spreekt van herstel naar een meer normale groei. Hiermee blijft de trend, qua inkomende bezoeken, in het spoor van Perspectief 2030 lopen, waar 29 miljoen inkomende bezoekers worden verwacht in 2030. We hebben met dat doel voor ogen na 2024 nog ruimte voor een gemiddelde groei van het inkomend toerisme van 4,4% per jaar. Dat is wel flinklager dan de gemiddelde jaarlijkse groei van voor de pandemie toen die op 7,4% lag.

Waar het binnenlands toerisme in de jaren 2021-2022 nog forse groeicijfers wist te behalen, zagen we in 2023 al een lichte krimp. In 2024 worden 600.000 minder Nederlandse verblijfstoeristen in ons land verwacht ten opzichte van 2023 (-2,0%). NBTC baseert zich hiermee onder andere op de nieuwste Vakantie Sentiment Monitor. Gaf in 2023 nog 27% van de Nederlanders aan een vakantie in eigen land door te brengen, voor 2024 daalde dat naar 20%. NBTC verwacht dat Nederlanders in 2024 minimaal 10% meer uitgaande reizen zullen ondernemen. Toch zijn Nederlanders in binnenlandse logiesaccommodatie nog in de meerderheid en vertegenwoordigen 56% van het totaal aan verblijfsgasten in ons land. Voor wat betreft het binnenlands toerisme zitten we in 2024 nog 2,2 miljoen gasten af van de prognose van 2030. Er is nog ruimte voor een jaarlijkse groei van 1,2% om in 2030 op 30,9 miljoen binnenlandse toeristen uit te komen. Dat is fors lager dan de gemiddelde groei tussen 2012 en 2019 die voor wat betreft het binnenlands toerisme op 2,9% per jaar lag.

Verhouding binnenland-buitenland gelijk aan 2019

De bezoekersmix is in 2024 gelijk aan die van 2019 met 56% binnenlands en 44% buitenlands verblijfsbezoek. Tijdens de pandemie liep het aandeel binnenlands bezoek wel op tot 80%. Naar werelddeel bezien kunnen we nog wel kleine verschillen constateren. Zo stijgt het aandeel Europa van 35,0% naar 35,6% in de totale bezoekersmix. Binnen het inkomend toerisme komt 81% van de gasten uit een Europees land. Het aandeel inkomend toerisme vanuit Azië daalt van 3,2% naar 2,7%. Amerika blijft min of meer stabiel op een aandeel van 4,6%. Met uitzondering van Azië zitten in 2024 alle herkomstlanden boven het niveau van 2019.

Van alle inkomende verblijfsbezoekers komt dit jaar 41,4% uit Duitsland. België (aandeel 14,9%) en het Verenigd Koninkrijk (aandeel 13,2%) vervolmaken de top drie. Deze landen hebben samen 69,4% van de inkomende verblijfsmarkt in handen. Vooral de Duitse markt groeide sterk. Tussen 2019 en 2024 wisten 1,4 miljoen extra Duitse gasten ons land te vinden. Binnen Europa groeit het belang van het inkomend toerisme uit Duitsland. In 2019 lag dat aandeel op 38,5%. Alle andere landen leveren (licht) in. Vooral het Verenigd Koninkrijk (van 15,0% naar 13,2%), en in mindere mate België (van 15,6%) naar 14,9%).

Duitsland: gematigde groei verwacht

Zoomen we in op de belangrijkste herkomstlanden voor het inkomend toerisme dan staat Duitsland met stip bovenaan met 7,5 miljoen gasten. Voor 2024 wordt een gematigde groei van 3% verwacht. Van alle grote herkomstlanden is dat de laagste groei na een sterk 2023 toen 19% meer Duitse toeristen ons land bezochten. Ten opzichte van 2019 ontvangt Nederland in 2024 1,4 miljoen extra Duitse gasten. Factoren die in 2024 het inkomend bezoek vanuit Duitsland positief beïnvloeden zijn een stijgende koopkracht en dalende inflatie bij onze oosterburen en een groeiende oriëntatie op buitenlandse vakanties.

Van alle Duitsers is 73% van plan de eerstvolgende vakantie (gemeten in december 2023) in het buitenland door te brengen. De helft van alle vakanties van Duitsers heeft een Europese bestemming. Binnen Europa is Spanje favoriet (18%) met Nederland op een vijfde plaats met 6%.

Negatief voor de bestemming Nederland zijn een groeiende belangstelling voor reizen buiten Europa en een licht mindere belangstelling voor een vakantie in Nederland. Ook het EK voetbal in Duitsland kan een licht dempend effect hebben op vakanties van Duitsers naar Nederland.

Mooie groeicijfers uit België op lager niveau

Het aantal verblijfsgasten uit België groeit in 2024 met 6% naar 2,7 miljoen. Dat zijn er 194.000 meer dan 2019. Tussen 2022 en 2023 groeide het aantal Belgische gasten met 13%. Het lagere groeipad wordt veroorzaakt door een aanzienlijk hogere interesse van Belgen voor intercontinentale reizen en het feit dat de verliezen als gevolg van de pandemie inmiddels zijn ingehaald. Belgen bezoeken ons land met name voor korte vakanties en zijn met hoog herhaalbezoek trouwe bezoekers. Van de belangrijkste herkomstlanden voor het Nederlands toerisme zijn de Belgen het meest op het buitenland georiënteerd.

Van alle Belgen met vakantieplannen heeft eind 2023 maar liefst 85% een buitenlandse bestemming in de planning. Tweederde van alle vakanties van Belgen heeft een Europese bestemming. Nederland op plek vijf met een aandeel van 6%.

Eindelijk herstel van toerisme uit Verenigd Koninkrijk verwacht

Van de Europese landen is het toerisme vanuit het Verenigd Koninkrijk als gevolg van de pandemie wel het diepste weggezakt. In 2021 bezochten nog maar 209.000 Britse toeristen ons land. In 2019 waren dat er nog 2,4 miljoen. Zaten andere landen in 2023 al op of boven het niveau van 2019 voor het VK was dat duidelijk nog niet het geval met 2,0 miljoen toeristen. In 2024 wordt met een groei van 22% een volledig herstel verwacht.

Van alle Britten met vakantieplannen, heeft 74% een buitenlandse vakantie in de planning staan voor de eerstvolgende vakantie. Van alle vakanties heeft 49% een Europese bestemming. Van alle Europese vakanties van Britten, heeft 2% Nederland als bestemming. Spanje is voor Britten de meest favoriete bestemming.

Frankrijk stabiel op positie vier

Ook voor Fransen wordt een lager groeitempo verwacht, van 14% tussen 2022 en 2023 naar 6% in 2024. Naar verwachting bezoeken in 2024 1,1 miljoen Fransen ons land voor een verblijfsbezoek. Dat zijn er 96.000 meer dan in 2019. Fransen hebben last van relatief hoge inflatie die een belangrijke rol spelen in de kosten van levensonderhoud. NBTC verwacht weinig effect op het inkomend toerisme naar Nederland vanuit Frankrijk door de Olympische Spelen die daar deze zomer worden georganiseerd. Fransen zijn veel meer op het binnenland gericht. Van hen kiest eind 2023 voor de eerstvolgende vakantie 46% voor een bestemming in eigen land. Dat is wel significant minder dan eind 2022 toen dat nog op 51% lag. Slechts 1% van de voorgenomen buitenlandse vakanties van Fransen heeft Nederland als bestemming.

Overig Europa steeds belangrijker

Nederland wordt in toenemende mate populair bij de overige landen van Europa. In 2024 komen 4,5 miljoen toeristen uit die landen, 493.000 meer dan in 2019.

Amerika meer dan hersteld

In 2024 worden 2,4 miljoen toeristen uit het werelddeel Amerika verwacht. Veruit de meesten (1,7 miljoen) uit de Verenigde Staten. Tussen 2022 en 2023 groeide het toerisme uit Amerika met +34% sterk en bereikte het niveau van 2019. Voor 2024 ligt met +9% het groeipad een stuk gematigder. Door de aanstaande presidentsverkiezingen ligt voor Amerikanen dit jaar de focus meer op het binnenland. Ook geopolitieke spanningen in Europa en het Midden-Oosten beïnvloeden het reisgedrag van Amerikanen niet positief.

Azië

Voor het inkomend toerisme vanuit Azië en het Midden-Oosten wordt pas in 2024 herstel verwacht. Maar nog niet volledig. In 2024 verwacht NBTC 1,4 miljoen toeristen vanuit Azië; nog altijd een tikje minder dan de 1,5 miljoen uit 2019. Het toerisme uit dit werelddeel zakte tijdens de pandemie met 240.000 toeristen in 2021 ver weg. Herstel blijkt lastig vanwege een toenemende populariteit van binnenlandse vakanties en vanuit de Chinese markt een gevoeligheid voor veiligheidsissues. Positief voor het toerisme vanuit China is het wegnemen van belemmeringen voor het aanvragen van een paspoort.