Het verschil maken voor studenten, docenten, werkveld en de wereld

Roland Kleve (59 jaar) is sinds oktober 2019 directeur van de Academy for Leisure & Events van de Breda University of Applied Sciences. Met hem haalde deze opleiding een directeur binnen met veel ervaring bij attractieparken, live entertainment en sportevenementen. In een uitgebreid interview nemen we zijn carrière door en maken kennis met de belangrijkste lessen die Roland nu op zijn studenten wil overbrengen.

Roland Kleve is opgegroeid in de regio Eindhoven waar hij commerciële economie studeerde. Na heel wat omzwervingen over de wereld is hij terug in Brabant. Hij is een trotse vader van een samengesteld gezin met vijf jongens tussen de 18 en 30 jaar. Roland is alweer enige tijd directeur van de Academie voor Leisure & Events van de Breda University of Applied Sciences.

De Breda University heeft met Roland een gepokt en gemazelde directeur uit de sector binnengehaald. Eerder werkte hij bij de Amerikaans Nederlandse Kamer van Koophandel, Disney, IOC, de Boer Tenten, Bobbejaanland, Circuit Zandvoort en Stage Entertainment. Niet iemand die rustig op de winkel wil passen en uitdagingen uit de weg gaat maar vooral het verschil voor de organisatie wil maken. Een portret van een gedreven directeur met een sterke drive en een onverwoestbaar optimisme.

Het Disneyavontuur

Na zijn opleiding commerciële economie is Roland gaan werken bij de Nederlands-Amerikaanse Kamer van Koophandel waar hij ook stage had gelopen. Al na een paar weken kwam er in Chicago een positie vrij om daar Nederlandse bedrijven te helpen in het opzetten van hun organisatie en netwerk in de Verengde Staten. "Dat was enorm gaaf. Eerst ga je als Brabander naar Den Haag en zie je de grote verschillen. Dan ga je naar Amerika en ontdek je dat er ook niet één Amerika bestaat. In Amerika zit tussen de staten zoveel diversiteit. Het is heel goed dat je dat aan het begin van je carrière al meemaakt.” In Amerika kwam hij een advertentie tegen in het Nederlandse reclamevaktijdschrift Adformatie waar ze zochten naar Nederlanders die ervaring hadden in het werken met Amerikanen. Het bleek om Disneyland Parijs te gaan. Hij had een gesprek in New York en stond na een half uur buiten met een contract op zak. En de uitnodiging om in Orlando vier dagen stage te lopen op een park. "Toen was Disneyland Parijs nog niet af maar ik wilde het finished product zien. Als je dan met laarzen en een bouwhelm op het park loopt, dan weet je waar je naar toe werkt. Het visualiseren wat het moet worden, heeft mij wel enorm geholpen.” In Disneyland Parijs had Roland een operationele baan. "Ik begon in Frontierland en stuurde zo’n 450 medewerkers aan. Je leert dan de Disneymanagement style. Daarin staan coachen, begeleiden, duidelijkheid geven, doen wat je zegt en voorbeeldgedrag laten zien, voorop.”

"Het visualiseren wat het moet worden, heeft mij wel enorm geholpen.”

Disney heeft de Europese attractieparken in een stroomversnelling gebracht en Roland zat eerste rang. Disney sprong in Europa in het diepe door als start-up company in één keer een pretpark neer te zetten met vijf hotels en een uitgaanscentrum in een compleet andere cultuur "Toen Euro Disney openging bestond in Europa 365 dagen per jaar open helemaal niet. Een attractiepark was echt een seizoensbedrijf waar in de winter onderhoud werd gepleegd. Want wie gaat er nu in de winter naar een pretpark? Ze hadden het idee dat je het met warme kleren, chocomel en sfeermuziek heel gezellig kunt hebben. En dat klopte.” De bezoekers stroomden toe en Disneyland Parijs was al snel qua bezoekersaantallen het grootste attractiepark van Europa. Ook de opzet was fantastisch. "Omdat in Europa en zeker in Frankrijk veel echte kastelen zijn, moest het Disneykasteel de overtreffende trap zijn. En dat is ook gelukt. Alles in Parijs was 30 jaar geleden de overtreffende trap.” Financieel was het helaas geen doorslaand succes. Roland heeft daar een duidelijke verklaring voor. Alle berekeningen voor Euro Disney waren gebaseerd op bestedingen in Amerika en Japan, waar ze eerder een park hadden gebouwd. Maar Europeanen hebben veel meer vakantiedagen en verdelen hun budget over meer dagen. Amerikanen zijn in de beperkte vrije tijd die ze hebben big spenders. Daarnaast waren er grote verschillen tussen Europeanen onderling. Alleen in etenstijden tussen bijvoorbeeld Nederlanders en Spanjaarden.” Wat niet bijdroeg aan de beleving van de bezoekers waren de enorme wachtrijen en ook daar lag het verschil tussen Europeanen en Amerikanen aan ten grondslag. "Amerikanen nemen veel meer afstand van elkaar in de wachtrijen. Dat betekent dat een wachtrij van 100 vierkante meter in Amerika veel korter is dan in Europa waar op diezelfde oppervlakte veel meer mensen staan met een veel langere wachttijd tot gevolg. Ze hebben in de beginjaren heel veel aanpassingen moeten doen en dan heb ik het niet eens over de wijn of het soort popcorn.”

Roland heeft bij Disney op diverse functies gezeten en is geëindigd als directeur Product Development. Kroon op zijn Disneycarriere was wel de viering van het 15-jarig bestaan. "Dan gaat het niet alleen om de dag, 12 april maar om een jaar lang 15 jaar Disney in Europa te mogen vieren. Toen hebben we ‘kids go free’ in de hotels geïntroduceerd en een hele merchandiselijn voor 15 jaar Disneyland Parijs bedacht. Ook de Parade in het kader van 15 jaar Disneyland Parijs was speciaal ontwikkeld. Er kwamen ook allemaal nieuwe attracties die werden gelanceerd om nieuwe bezoekers aan te trekken.”

De stelling dat je in een grote organisatie als Disney als persoon niets in de melk te brokkelen hebt kan Roland uit eerste hand ontkrachten. "Ik heb bij Disney geleerd, dat hoe groot de organisatie ook is, je een soort ondernemerschap kunt ontwikkelen en dingen voor elkaar kunt krijgen. Het mooie van Disney is dat het een matrixstructuur heeft waar je continu moet schakelen met entertainment, food & beverage, safety, attracties en ook nog eens met de Walt Disney Company in de VS. Je hebt in dat opzicht verschillende bazen maar je mag initiatief nemen. Dat wordt erg gewaardeerd maar is wel complex.”

Na Disney is Roland gedurende twee jaar met het IOC gaan werken op een project rond Olympic Spirit in München. "Het was de bedoeling om dat door te trekken naar Sidney waar toen de eerstvolgende Olympische Spelen waren maar toen werd ik gevraagd om terug te komen naar Parijs voor de ontwikkeling van het tweede park, Walt Disney Studio’s. Daar heb ik de operationele organisatie opgezet, on budget, on time en on quality.” In 2002 was de opening en groeide hij door naar directeur General Services. "Daar heb ik geleerd hoe belangrijk support is in het runnen van een locatie. En dat je als organisatie zo goed bent als de support is in je organisatie. Want die maken het mogelijk. Het vervelende van support is dat als alles loopt zoals het moet er gaan haan naar kraait. Dan is het vanzelfsprekend. Maar als het niet loopt zoals het moet lopen, heeft iedereen daar een mening over.”

Via de Boer Tenten, Bobbejaanland, Circuit Zandvoort en Stage Entertainment naar BUas

Na Disney volgt een periode met veel wisselende uitdagingen die eindigde bij de Breda University of Applied Sciences waar hij al zijn ervaring mag inzetten voor onderwijs en onderzoek in leisure en events.

Leisure & Events is een heel breed werkveld waar afgestudeerde studenten in terecht kunnen komen. Niet te breed en divers? "Ik ben er heel trots op dat het mogelijk is om generic de opleiding Leisure & Events te volgen waar je ook een specialisatiestap kunt maken. Het werkveld met live music & events, denk aan de Mojo’s, ID&T’s en Lowlands, is een totaal ander werkveld dan attractions & themeparkmanagement want daar heb je te maken met bedrijven als de Efteling, Europa-Park, Puy du Fou, of Disney. En dan heb ik het alleen nog maar over de parken. Wat veel studenten zich niet realiseren is dat daar een hele keten aan toeleveranciers achter zit. Denk dan bijvoorbeeld aan attractieleverancier Vekoma of Mack maar ook de creatieve kant in P&P Projects of Jora Vision die allemaal connected zijn met attraction & themapark management. Maar je hebt het binnen Leisure & Events ook over sports en e-sports. Dan heb je weer te maken met FIFA, Vuelta en de ASO. Waar het bij onze opleiding om draait is dat het niet alleen gaat om de race en de spelregels maar veel meer om alle nevenactiviteiten om de fans helemaal mee te krijgen in de beleving. Tot slot speelt Urban Life and Placemaking buiten onze landsgrenzen een hele belangrijke rol. Daar zijn het werkveld en de uitdagingen ook weer anders.”

"Ik ben er heel trots op dat het mogelijk is om generic de opleiding Leisure & Events te volgen waar je ook een specialisatiestap kunt maken.

Connectie met industrie cruciaal

Roland vindt de connectie met de industrie enorm belangrijk. "Ik hoop dat onze studenten de beste plekken krijgen. Als ze stage gaan lopen bij een Disney of een Europa-Park dan vind ik het prima dat ze in contact komen met operations en ervaren wat popcorn verkopen betekent. Maar de opleiding is zo specifiek dat de stageplekken niet gaan over popcorn verkopen maar over attractie-ontwikkeling en het potentieel van de managementrol voor de industrie. Op die afdelingen moeten ze aan de slag. We hebben nu een student van ons bij de imagineering afdeling van Disney. Dat is nog nooit gebeurd. Daar ben ik heel trots op.”

Over onderzoek, dat in toenemende mate aan hogescholen plaatsvindt heeft Roland een uitgesproken mening. "Ik vind dat we daarin heel pragmatisch moeten zijn en stel altijd de vraag: Whats in it for the industry? De kracht van zowel academisch als toegepast onderzoek is aanvullend naast elkaar.” Roland ziet nog een unique selling point van de Breda University: "De kracht van BUas is de samenwerking tussen de diverse academies. Van hotel & facility, tourism, build environment, media, data science & ai tot logistics. In die combinatie is de industrie ook geïnteresseerd. Dat het niet alleen maar over je eigen specialisatie gaat.”

Belangrijke maatschappelijke rol voor leisure

De maatschappij zit volgens Roland in een cruciaal transitieproces en daarin hebben studenten van Leisure & Events een belangrijke rol. "Leisure & Events is niet alleen een economische opleiding die zorgt voor een financiële en operationele fundering maar werkt aan een betere maatschappij. We hebben te maken met diversiteit, inclusie, duurzaamheid en zero footprint. Dat zijn elementen die we willen meegeven aan onze studenten die over 10 tot 15 jaar de leiding hebben over bedrijven. Wij moeten zorgen dat we ze nu daarop scherp krijgen. Dat het een automatisme wordt.”

Voor studenten die de opleiding overwegen is Roland duidelijk: "Je zit hier niet om naar een concert te gaan maar het concert en alles er omheen te mogen bedenken en uit te voeren. Dan heb je te maken met professionaliteit wat betekent dat je op tijd bent, dat je in projectgroepen elkaar moet aanspreken op houding en gedrag en feedback kunt geven en kunt ontvangen met als doel om daarmee als persoon te groeien.

Studenten in control van hun eigen leerproces

Leisure & Events heeft het afgelopen jaar de opleiding helemaal op de schop gegooid. Studenten werken in een beperkte tijd aan concrete challenges en docenten zijn veel meer coaches geworden. Dat is voor Roland een logische ontwikkeling als hij kijkt naar zijn studenten. "Je ziet dat ze heel bewust zijn in wat ze wel of niet willen. Ze willen keuzes kunnen maken en controle hebben over wat ze doen. Dat betekent dat het geven van controle aan studenten cruciaal is, maar ook nieuw voor ons. Je ziet dat pas afgestudeerden 3 dagen bij een bedrijf werken en 1 dag bij een ander bedrijf en de 5e dag nemen ze vrij. Omdat ze bij hun vrienden willen zijn want hun maatschappelijk welzijn is net zo belangrijk als werken.”

"Leisure & Events is niet alleen een economische opleiding die zorgt voor een financiële en operationele fundering maar werkt aan een betere maatschappij.”

Het stimuleren van nieuwsgierigheid en zelfstandig werken bij studenten heeft nog een andere reden. "Het gaat tegenwoordig allemaal over veranderingen en dat gaat nooit meer weg. We kunnen dus maar beter flexibel zijn in alles waar we mee bezig zijn. Als wij aan onze studenten die flexibiliteit meegeven dan maak je krachtigere alumni ’s die ook in een veranderende wereld hun weg kunnen vinden. Onze studenten komen over 10 jaar in banen terecht waarvan wij nog niet weten dat ze er aan komen.”

Het gaat voor Roland om kennis, nieuwsgierigheid, onderzoekend vermogen en professionaliteit voor een betere wereld. "Dan gaat het richting student veel meer om de vraag ‘waar kun je dat vinden dan om een uitleg hoe iets nu werkt. We vragen aan onze studenten na te denken over trends, hoe de maatschappij zich beweegt en te bekijken wat de concurrentie doet. Dat onderzoekend vermogen is naast basiskennis heel erg belangrijk.”

BUas-studenten zomaar in het wild eruit pikken is ook voor Roland lastig. Maar hij heeft wel een krachtig beeld van zijn studenten. "Ze zijn heel empathisch maar ook kritisch en soms zelfs rebels. Dat zijn de bepalende kwaliteiten voor de managers van de toekomst. En dat is niet alleen operations maar ook meedenken in product en ontwikkeling.”

Hamvraag is natuurlijk wat de studenten van die onderwijsvernieuwing vinden. "We krijgen heel veel positieve feedback van de studenten. Ze vinden dat de lat hoog ligt maar ze weten meteen waar ze aan toe zijn.” Het nieuwe leren vraagt ook veel van de docenten en dat is best ingrijpend. "Ik heb heel veel respect voor onze collega’s. En we gaan nu finetunen en stabiliseren. We gaan de challenges waarschijnlijk wel verlengen naar vier weken waardoor er iets meer rust in het programma komt.”

Roland ziet dat corona een impact op de studenten heeft gehad. "Ze zijn op bepaalde vlakken niet zo ontwikkeld als voor corona. Dat zie je vooral in het uitgaan en het samen zijn. Het socialiseren heeft drie jaar stil gelegen en dat merk je. Maar je ziet ook dat ze heel snel leren.”

Juist meer buitenlandse studenten

De Breda University wil juist meer buitenlandse studenten en dat lijkt in tegenspraak met de recente ommezwaai in het landelijk beleid. Op dit moment komt ongeveer 20% van de BUas-studenten uit het buitenland. "Als je internationale studenten en collega’s hebt en je open staat voor andere talen en culturele interpretaties werkt dat alleen maar verrijkend. Wij hebben zowel Nederlandstalige als Engelstalige richtingen. In deze wereld waar je heel snel in de polarisatie zit, denk ik dat het goed is dat diversiteit, begrip voor anderen, andere meningen te horen en daar iets mee te kunnen doen, een verrijking is. Ik denk dat het alleen maar voordelen heeft om dat stukje internationaal zeker te omarmen. En dat is ook zeker onze kracht.”

Zeker niet alle studenten leisure & events komen terecht in de vrijetijdssector. Roland: "Sterker nog. Ik zie dat onze afgestudeerden ook bij banking en it terecht komen. Want in die werelden zijn ze aan het kijken hoe je met leisure en events verbinding houdt met thuiswerkende medewerkers. Het besef dat je daar iets mee moet, om alleen al medewerkers voor je te behouden, wordt steeds sterker. Het organiseren van een borrel is niet alleen maar een drankje met een bitterbal serveren. Je moet er meer voor doen. Wat voor een concept ga je wegzetten? Hoe kun je ervoor zorgen dat een medewerker die eigenlijk thuis zou werken toch vanmiddag naar zijn werk komt voor dat evenement aan het eind van de dag? Dat zijn de vragen waar onze alumni bij uitstek voor gekwalificeerd zijn.”

"Als je internationale studenten en collega’s hebt en je open staat voor andere talen en culturele interpretaties werkt dat alleen maar verrijkend.”

Van meer naar minder

Wakker liggen doet de optimist Roland weinig maar toch zijn er ook zorgen. "Ik lig wel wakker van de consumptiemaatschappij waar we in leven en de groeiende tekorten aan grondstoffen. Ik zou wensen dat we als maatschappij niet meer en meer consumeren maar bedenken hoe we dingen voor elkaar kunnen krijgen met minder. Moet je wel elk jaar een hogere omzet hebben? Of moet teruggeven aan de aarde door minder CO2-uitstoot, minder waterverbruik en minder vervuiling het doel worden?”

En daar wil hij met Leisure & Events ook een bijdrage aan leveren. "Laten we vooral kijken hoe je met fun de awareness van deze problematiek steeds duidelijker neer gaat zetten. Dat we allemaal op onze eigen manier bijdragen aan een betere wereld.”

Roland ziet voor BUas als sectorale hogeschool een zonnige toekomst. "Wij zijn kleinschalig met 7.000+ studenten in 9 verschillende academies. We zitten daarmee heel dicht op de studenten. Dat gaat over kennis, over welzijn en de groei die studenten meemaken in een hele korte periode.”Zijn missie bij BUas is nooit af. "Doordat er heel veel dingen om ons heen veranderen moeten we elke keer aanpassen. Dat stopt niet meer en dus is het werk nooit klaar.”